අල්ලා.
ඉස්ලාම් භක්තිකයන් අදහන දෙවියන් වහන්සේ හැඳින්වෙන සංඥා නාමයයි. මෙම වචනයෙහි ප්‍රභවය ආරබියෙහි ප්‍රාග් ඉස්ලාමික යුගය දක්වා දිවෙයි. අල්ලාත්, මනාක් හා උස්සා යන දුහිතෲන් තිදෙනකුගේ පිතෘවරයා වූ උත්තරීතර දෙවියකු හැඳින්වීම සඳහා ප්‍රාග් ඉස්ලාමික ආරබීහු “අල්ලා” යන පදය භාවිත කළහ. මෙම දෙවියන් හා දේව දුහිතෲහු එවක සකල අරාබි දේශය පුරා පුදපූජාවට පාත්‍ර වූහ. කෙසේ වූව ද තවත් දේවගණයා හැඳින්වීමට ද ඔවුහු අල්ලා යන පදය යෙදූහ. දෙවියන්වහන්සේගේ ඒකත්වය ස්ථිර වශයෙන් පිළිගත් ඉස්ලාම් ධර්මය පහළ වූ පසු ප්‍රාග් ඉස්ලාමික අල්ලා යන්නෙන් වාච්‍ය වූ දෙවියන්වහන්සේ හා දේවගණයා යන අදහසට ඉඳුරා වෙනස් වූ සංකල්පයක් එහි ගැබ් විය. දෙවියන්වහන්සේ හඳුන්වන සංඥා නාමයක් වශයෙන් ඉස්ලාම් ධර්මයෙහි භාවිත වන එම පදය “දේව” වාචක පොදු නාමපදයක් සේ නොසැලකේ. තවද එය බහු වචනයෙහි නොයෙදේ.
ඉස්ලාම් ධර්මය දෙවියන්වහන්සේගේ බහුත්වය ප්‍රතික්ෂේප කරන බැවින් “අල්ලා” හා “අල්ලාත්” අතර සම්බන්ධයක් ඇතැයි ඇතැම් බටහිර විශාරදයන් පවසන මතය සාවද්‍යය. අල්ලා යන පදයෙහි නිර්වචනය දක්වන අල් තබරි නම් වූ පැරණි ව්‍යාඛ්‍යානකරු එම ශබ්දයෙන් “පූජිත” “සේවිත” යන අර්ථයක් වාච්‍ය වෙතැයි කියයි. වචනයේ පරිසමාප්තාර්ථයෙන් ම පූජ්‍යතමයා අල්ලා ම මිස අන්කිසිවෙක් නොවේ ය යනු සියලු ඉස්ලාම් භක්තිකයන්ගේ ඒකාන්ත පිළිගැනීමයි. ශුද්ධ කුරානයෙහි “අස්මා උල් හුස්නා” යනු විසින් වර්ණිත ගුණවාචක එකුන් සියයකින් සමුප ලක්ෂිත සර්වබලධාරී දෙවි මහෝත්තමයාණන් වහන්සේගේ මුඛ්‍යතම වූ නියම නාමය අල්ලා යන්නයි. රබ් (ප්‍රවර්තක), රහමන් (හිතාර්ථී), රහීම් (දයාලු) හා මලීක් (ප්‍රභූ) යන ගුණවාචක ශබ්ද අල්ලා ගැන කුරානයෙහි යෙදී ඇත.
කුරානයෙහි ආදිතම ඛණ්ඩයක (සූරයක) මෙසේ සඳහන්ය. “අල්ලා! උන්වහන්සේ එක ම දෙවියෝය. ශාශ්වත වූ, කේවල වූ උන්වහන්සේ උත්පාදනය නොකරන්නාහ. උත්පාදනය කරනු නොලබන්නාහු ද වෙති. උන්වහන්සේ අසම සමයහ” (cxii. 1-4).යළිදු “තවද ඔබේ දෙවියන්වහන්සේ එක ම දෙවියන්වහන්සේ ය. අත්‍යන්තයෙන් කරුණාභරිත වූ ද දයාබර වූ ද උන්වහන්සේගෙන් පරිබාහිර වූ අන් දෙවියෙක් නොමැත” (සූර ii. 163).
ඉස්ලාම් භක්තිකයකු විසින් ශ්‍රඬාවෙන් උදෙසිය යුතු වූ දිව්‍යමය ඒකත්වය පිළිබඳ සුප්‍රකට වාක්‍යය වූ “ලාඉලා හා ඉල් උල්ලා” යන්නෙහි අර්ථය නම් අල්ලා හැර අන් දෙවිකෙනෙක් නොමැත යනුයි.
අල්ලා අතීන්ද්‍රියහ හෙවත් ඉන්ද්‍රිය ගෝචර නැත. පරම පවිත්‍රත්වය කරණකොටගෙන සාමාන්‍ය මනුෂ්‍යයාගේ මානසික හා ආධ්‍යාත්මික දෘෂ්ටිවිෂය අතික්‍රාන්ත කොට සිටිනසේක.
කුරානය මෙසේ කියයි:
“උන්වහන්සේ කිසිම දෘෂ්ටියකට ග්‍රස්ත නොවන සේක. එහෙත් සැම දෘෂ්ටියක් ම උන්වහන්සේගේග්‍රාසයට හසුවේ. කිසි ලෙසකිනුදු අවබෝධ කොට ගත නොහැකි උන්වහන්සේ සියලු දේ මැනවින් දන්නා සේක.”
තම දෙවිවරුන්ගේ ස්වරූපය ස්වකීය මනෝවෘත්තීන්ට අනුව සංකල්පනය කළ ප්‍රාග් ඉස්ලාමික අරාබීහු දෙවියන්වහන්සේ රාත්‍රියේ නිදතියි සිතූහ.එම මතය ඛණ්ඩනය කළ කුරානයෙහි සර්වබලධාරී දෙවියන්වහන්සේ ගැන මෙසේ සඳහන් වේ.
සජීව වූ ශාශ්වත වූ අල්ලා හැර අන් දෙවියෙක් නැත. උන්වහ්නසේ නිද්‍රෝපගත නොවන්නාහ. ස්වර්ගයේ ඇත්තාවූත් මිහිපිට ඇත්තාවූත් සියල්ල උන්වහන්සේ අයත්ය. උන්වහන්සේගේ අවසරයෙන් තොරව උන්වහන්සේට කන්නලව් කළ හැක්කේ කවුරුන් විසින් ද? ඔවුන් ඉදිරියෙහි ඇති දැයත් ඔවුන් පිටිපස ඇති දැයත් උන්වහන්සේ දන්නා සේක. එහෙත් උන්වහන්සේගේ ඉච්ඡාව පරිදි විනා උන්වහ්නසේගේ ඥානයෙන් බිඳකුදු මිනිසාට වටහා ගත නොහැක්කේය. ස්වර්ගයත්, පෘථිවියත් උන්වහන්සේගේ සිංහාසනයට ඇතුළත්ය. ඒවා රැකීමෙන් කිසි දිනක උන්වහන්සේ වෙහෙසට පත් නොවන සේක. උන්වහන්සේ අත්‍යුත්කෘෂ්ටය, පරම ශ්‍රේෂ්ඨය.
ඉහත උපුටා දක්වන ලද පාඨයන්ගෙන් ඉස්ලාම් භක්තිය දෙවියන් වහන්සේගේ ඒකත්ව සංකල්පයට මුල් තැන දෙන බව පෙනී යයි. අල්ලා අශාරීරය; එමෙන් ම අන්කිසිවක් හා සමාන වූයේ ද නොවේ.
ඇස්. ඉමාම් හිල්මි මන්සිල්
