අබුබකර් මහම්මත් අල් රාසි (රේසිස්)
(844-926). මධ්‍යතන යුගයේ ජීවත් වූ ශ්‍රෙෂ්ඨතම වෛද්‍යවරයා හැටියට පිළිගනු ලබන මෙතෙම මුස්ලිම් වෙදවරුන් අතර අග්‍රේසරයා ලෙස ද සැලකේ.
පර්සියාවේ තෙහ්රාන් නගරය අසල උපන් පර්සියන් ජාතික අල් රාසි සිය අධ්‍යාපනය ලැබූයේ බැග්ඩෑඩ්හි දීය. රසායන විද්‍යාව හා රසශාස්ත්‍රය, තාරකාශාස්ත්‍රය, ගණිතය, දර්ශනය හා වෛද්‍ය ශාස්ත්‍රය හදාළ අල් රාසි විසින් යථෝක්ත විෂයයන් අළලා ග්‍රන්ථ එකසිය තිස් ගණනක් කරන ලදි. ඉන් අඩක් පමණ ම වෛද්‍යවිද්‍යාව ගැන විය. ඔහු කළ අල් මන්සූරි නම් වෛද්‍යපුස්තකය 15 වන ශතවර්ෂයේ අග දක්වා බටහිර රටවල පවා වෛද්‍යවිද්‍යාව ඉගැන්වීමට බහුල ලෙස භාවිත කරන ලදි. ලිබර් කොන්ටිනෙන්ස් නම් වූ ලතින් වෛද්‍ය විශ්වකෝෂය ඔහුගේ කිතාබ් අල්හාවි නම් පොතේ පරිවර්තනයකි. වසූරිය හා සරම්ප ගැන ඔහුගේ සොයාගැනීම් අන්තර්ගත කොට ලියන ලද ග්‍රන්ථය කෙතරම් අගනා කෘතියක් ද යත් 1498ත් 1866ත් අතර හතළිස්වරක් ම මුද්‍රණයෙන් පළවූ එහි ඉංග්‍රීසි පරිවර්තනය 1939 දී යළිත් ප්‍රකාශයට පමුණුවන ලදි. වෛද්‍ය විද්‍යාවෙහි ලා ඔහුගෙන් උදාර ම සේවය සිදු වූයේ වසූරිය සම්බන්ධයෙනි. මානවසංහතියට නොනසින සේවයක් කළ මේ ඉස්ලාම් වෛද්‍යවරයා ක්‍රි.ව. 926 දී අවසන් හුස්ම හෙළූයේ දිළින්දකු වශයෙනි.
(සංස්කරණය: 1965)
