අනන්තවර්මන් (වජ්‍රහස්ත III හෝ V)
රා.ස. 1038-1070. කාලිංග දේශයේ රජු හැටියට ක්‍රිස්තුවර්ෂ 1038 දී අභිෂේක ලත් මොහු ගංග රාජවංශයේ කාමාර්ණව රජු නිසා වෛදුම්බ කුලයේ රජ කුමරියක කුස උපන්නේය. මේ රාජවංශයට අයත් පැරණි ලේඛනයන්ගෙන් ලැබෙන සාක්ෂ්‍යවලට අනුව මොහු අයිති වන්නේ ආත්‍රෙය ගෝත්‍රයටය. එහෙත් මේ රාජවංශයෙහි පසුව ඇතිවූ රජුන්ට අයත් ලේඛනවලට අනුව බලන විට ගංග රාජවංශය චන්ද්‍රවංශයේ ශාඛාවකි. පූර්වෝක්ත ලේඛනයන්ට අනුව මේ කුලය පැවත එන්නේ අනන්ත (විෂ්ණු) ගෙන් බව පෙනේ.
අනන්තවර්මන්ගේ අගනුවර හැඳින්වුණේ කාලිංග නගරය යන නාමයෙනි. මෙය ඔරිස්සාවේ ස්රිකකුලම් දිස්ත්‍රික්කයේ පිහිටි වර්තමාන මුඛ ලිංගම් නගරයයි.
වජ්‍රහස්ත අනන්තවර්මන් රජතුමාගේ ආධිපත්‍යය කලිඟු රටේ කොතෙක් ඈතට විහිද පැතිරී ගියේ ද යන්න ගැන යමක් කිව නොහැකි වුවත් ඔහු තමාගේ නමට චක්‍රවර්තිරාජ යන විරුදය එකතුකොට ගත් බවත් තමාගේ රාජවංශයට විශ්වාධිපත්‍යයක් හෙවත් අධිරාජ්‍යයක් අයිති ව තුබුණු ලෙස සැලකූ බවත් ඔහුගේ රාජලේඛනවලින් පෙනේ. ඔහු තමාගේ නමට මුලින් "ත්‍රිකාලිංගාධිපති" (තුන්කාලිංගයට ම අධිපති) යන විරුද නාමය භාවිත කළේය. ඔහුගේ මුණුබුරකු වූ අනන්තවර්මන් චෝඩගංග (බ.) රජුට ගංගවංශය කාලිංගයේ බලවත් රාජ පරම්පරාවක් බවට පත් කිරීමට හැකිවූයේ අනන්තවර්මන් වජ්‍රහස්ත රජු විසින් දැමූ ස්ථිර පදනම නිසා විය යුතුය. ඔහුගේ රාජ්‍ය සමයේ දී සිදුවූ වැදගත් සිද්ධියක් නම් කාලිංග රාජ්‍යය කලචුරිගෝත්‍රික කර්ණ රජු විසින් ආක්‍රමණය කරනු ලැබීමය. (කාලිංග බ.)
(සංස්කරණය:1963)
