අයිනු
(Ainu). ජපන් රටේ කුරිල් දූපතෙහි සිට රියුක්යු කොදිව් රැස දක්වා ඇති දූපත් පංක්තියේ වාසය කරන පැරණි මනුෂ්‍ය ගෝත්‍රයකි. අයිනු ජනයා ජපානයේ මුල් පදිංචිකාරයන් ලෙස සැලකේ. ඔවුහු මධ්‍යම ආසියාවේ සිට නැගෙනහිර බලා ගමන් කළ මනුෂ්‍ය ජාතියකැයි සිතිය හැකිය. සමේ පැහැය, ඇස් හා හිසකෙස් යන මේවායින් ඔවුහු යුරෝපීයයන්ට සමානකම් දක්වත්, පසුකලෙක ජපානයට ප්‍රවිෂ්ට වූවන් විසින් ඔවුහු උතුරට නෙරපන ලදහයි ද සිතිය හැකිය. එහෙත් අයිනු ජාතිකයෝ ඇතැම් ජපනුන්ට බෙහෙවින් සමානය. සමහරවිට ඈත අතීතයේ දී මුළු ජපන් රටෙහි ම වාසය කෙළේ අයිනුවරුන් විය හැකිය. අයිනුන් පැමිණෙන විට ජපානයේ සිටි කොරොපොක්ගුරු නම් ගෝත්‍රය තමන් අතින් විනාශයට පත් වූ බව අයිනුවෝ කියති. කොරොපොක්ගුරු ගෝත්‍රයට අයත් වූවන්ගේ ඇටසැකිලි සම්භ වී ඇත.
ඝනව වැඩුණු කළු බොකුටු රෝම අයිනු ජනයාගේ සිරුරෙහි දක්නට ලැබේ. ඔවුහු පළල් මුහුණක් ද ළා දුඹුරු පැහැයෙන් යුත් සමක් ද ඇති මධ්‍යම ප්‍රමාණ දේහයකින් යුත් මිනිස්සු වෙති. ඔවුන්ගේ භාෂාව ජපන් භාෂාවට වෙනස් වූවකි. එහි ලිංග භේද, වචන භේද ආදිය නැත. මුහුදුබඩ වෙසෙන අයිනුවෝ මසුන් මැරීමෙන් ද රටමැද වෙසෙන අයිනුවෝ දඩයමින් ද ජීවත් වෙති. ඇතැම් ධාන්‍ය වර්ග ද වගාකරන ඔවුහු පලතුරු හා එළවළු කැළෙන් සොයා ගනිති. සමහර විට මිලට් ආදි ධාන්‍ය හා එළවළු ගෙවතුවල වවා ගනිති. ඇඳුම් සාදා ගැනීමට එල්ම් පොතුවලින් නූල් ලබා ගනිත්.
මාතෘමූලික සමාජයන්හි දක්නා ලැබෙන ඇතැම් සාමාජික ලක්ෂණ ඔවුන්ගේ සමාජයෙහි දක්නා ලැබේ. ගෙදර ප්‍රධානියා මවගේ සහෝදරයා වීම නිදසුනකි.
ගිනි දෙව්දුව හා "දිව්‍යමය පුරුෂයා" ගෙදර දොරේ ආරක්ෂක දෙවිවරුය. අයිනුවරු මියගියවුන්ට හා ස්වභාවධර්මයට පූජා පවත්වති. ඔවුන්ට වලසා ආගමික වටිනාකමක් ඇති සතෙකි. ඔවුහු බිලිදීම සඳහා කුඩාකල සිට වලසුන් ගෞරවයෙන් ඇති කරත්. ආගමික වටිනාකමක් ඇති, කැටයම් කරන ලද වංශචිහ්න (totem) කණු ද මේ දූපත්වල තැන් තැන්වල සිටුවා තිබේ.
කටින් කට පැවත එන ජනකවි හා ජනකථා ආදියෙන් පිරි විශාල ජනසාහිත්‍යයක් අයිනුන්ට ඇතැයි ද එය ග්‍රන්ථාරූඪ කළහොත් එම ග්‍රන්ථය පරණ තෙස්තමේන්තුවට වඩා විශාල ග්‍රන්ථයක් වනු ඇතැයි ද කියනු ලැබේ.
පාෂාණ යුගයේ මිනිසාගේ සංස්කෘතිය වැනි සංස්කෘතියක් ඇති මොවුන් ලෝකයේ ඉතා පැරණි ජාතියක් සේ ගණන් ගත හැකිය. අයිනුන් ක්‍රමයෙන් අභාවයට යන බවට ලකුණු පෙනේ.
(සංස්කරණය:1963)
