ආදිත්‍ය I
(රාජකේශරී) රා.ස. 871-907 පමණ. ප්‍රතාපවත් සොළී රජෙකි. ඔහු සොළී රජ පෙළපතේ ආදිමයා වූ විජයාලය රජුගේ පුත්‍රයායි.කෝදණ්ඩරාම යනු ද ඔහුට නමකි. පල්ලව ආධිපත්‍යය යටතේ කුඩා සාමන්ත රාජ්‍යයක් වශයෙන් පැවැති සොළී රට බලගතු විශාල රාජ්‍යයක් බවට පැමිණියේ ආදිත්‍ය රාජකේශරීගේ රණශූරභාවයත් පාලන කෞශල්‍යයක් හේතු කොටගෙනය.
පාණ්ඩ්‍යයන් හා පල්ලවයන් අතර සිදුවුණු ශ්‍රී පුරම්බියම් මහා සටනෙහි දී ආදිත්‍ය රජ අපරාජිත නමැති පල්ලව රජුගේ පක්ෂය ගෙන සටත් කෙළේය. එහෙත් ඔහු 893 පමණේ දී අපරාජිත රජු හා යුද වැදී අපරාජිත පරදවා තොණ්ඩමණ්ඩලම් ප්‍රදේශය ද සොළී රාජ්‍යයට ඈඳා ගත්තේය.පාණ්ඩ්‍යයන් හා බටහිර ගංග වංශිකයන් සතුව පැවැති කොංගු දේශය ද ඔහු අත්පත් කොට ගත් බව කොංගු දේශ රාජාක්කල් නමැති වංශ කථාවෙහි සඳහන් වෙයි. බටහිර ගංග වංශිකයන්ගේ අගනුවර වූ තළකාඩ් පුරය ද ඔහු විසින් අල්ලා ගන්නා ලද බව කියනු ලැබේ. මෙසේ එකල සොළී රාජ්‍යය උතුරින් කාළහස්ති ප්‍රදේශය දක්වාත් දකුණින් කාවේරි ගඟ දක්වාත් විහිදිණ. ගංග වංශික පෘථිවිපාල II (900 – 940) රජ ආදිත්‍ය රජුගේ ආධිපත්‍යය පිළිගත්තේය. කේරලයෝ ඔහු හා මිත්‍ර භාවයෙන් පසු වූහ.
ශිව භක්තිකයකු වූ ඔහු විසින් ශිව දේවාල කිහිපයක් ඉදි කරවන ලදී. ඔහු කාවේරි ගඟ දෙපස ශිව දේවාල පන්තියක් ම ඉදි කරවූ බව අන්බිල් ලිපිවල සඳහන් වේ. චෝළ ගෘහනිර්මාණ ශෛලිය පල්ලව ගෘහ නිර්මාණ ශෛලියේ ආභාසය ලබා විකාසනය වෙමින් පැවැති අවධියට අයත් විශේෂ ලක්ෂණ මේ ගොඩනැඟිලි වලින් පිළිබිඹු වෙයි.
ආදිත්‍ය රජුගේ මරණය සිදුවූයේ චිතූර් දිස්ත්‍රික්කයේ තොණ්ඩෙයිමානාඩ්හි දීය. ඔහුගේ පුත් පරාන්තක I රජු විසින් පිය රජුගේ භස්මාවශේෂ නිදන් කොට දේවස්ථානයක් කරවන ලදි. එය කෝදණ්ඩරාමේශ්වර, ආදිත්‍යෙශ්වර ආදී නම් වලින් හඳුන්වනු ලැබේ.
(සංස්කරණය: 1965)
[[ප්‍රවර්ගය:]]
[[ප්‍රවර්ගය:]]
