ඊරි ඇළ

සිංහල විශ්වකෝෂය වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, සොයන්න

උතුරු ඇමෙරිකාවේ ඊරි විලෙහි ඊසාන දිග කෙළවර ටොනවොන්ඩා නම් ස්ථානයේ සිට හඩ්සන් ගඟබඩ වෝටෆර්ඩ් දක්වා ඉදිකර ඇති ජල මාර්ගයකි. නිවි යෝක් රාජ්‍ය බත්තල් ඇල මාර්ග පද්ධතියෙහි (New York State Barge Canal System) ප්‍රාණනාළිය බඳු වූ මෙය සැතැපුම් 351ක් පමණ දිගය; අඩි 150ක් පමණ පළල්ය; අඩි 12ක් ගැඹුරුය. යාත්‍රාවන්ට ඊරි විල් මට්ටමේ සිට හඩ්සන් ගං මට්ටම දක්වා අඩි 534ක් බැසීමට පහසුවන සේ සැදි දියගුලු 34ක් මෙම ඇළෙහි තිබේ. ඇඩිරොන්ඩැක් හා හෙල්ඩර්බ’ග් කඳු අතර මෝහොක් නිම්නය ඔස්සේ ඉදිකර ඇති මෙම ඇළ නිසා පංච මහා විල් ප්‍රදේශය හා අත්ලන්තික් වෙරළ අතර ප්‍රවාහණ කටයුතු බෙහෙවින් දියුණු විය.

රතු ඉන්දියානුන්ගේ ද ගමන් මාර්ගයක් වූ මෝහොක් නිම්නය ඔස්සේ ජල මාර්ගයක් ඉදි කිරීමේ කටයුත්ත පළමුවෙන් යෝජනා කරන ලද්දේ 1724 පමණේ දීය. ඊරි ඇළ ඉදිකිරීමේ ව්‍යාපාර ගැන වෙහෙස වූවන් අතර ඩි විට් ක්ලින්ටන් (De Witt Clinton) විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතුය. මොහුගේ බලවත් උද්‍යෝගය නිසා 1817 දී මෝහොක් ගඟබඩ රෝම් නම් ස්ථානයේ සිට ඇළ ඉදිකිරීම ඇරඹිණි. 1825 දී මෙහි නිර්මාණ කටයුතු නිමවීමෙන් පසුව ඉතිහාසයේ ප්‍රථමවරට එම වර්ෂයේ ඔක්තෝබර් 26 වැනි දින බෆලෝ නගරයෙන් පිටත් වූ සෙනෙකා චීෆ් නම් නෞකාව දින නවයකින් ඊරි ඇළ ඔස්සේ නිව් යෝක් වරායට සේන්දු විය. දෙවන ලෝක සංග්‍රාමය කාලයේ දී පෙට්‍රෝලියම් ආදි ද්‍රව්‍ය එහා මෙහා ගෙන යාමට බෙහෙවින් ප්‍රයෝජනවත් වූ මෙම ඇළ මගින් දැනට ගෙන යනු ලබන ද්‍රව්‍ය අතුරෙහි ගල් අඟුරු, යපස්, පෙට්‍රෝලියම් ද්‍රව්‍ය, දැව, ලුණු, සිමෙන්ති, තිරිඟු, ඉරිඟු ආදි ද්‍රව්‍ය ප්‍රධාන වේ.

(සංස්කරණය: 1970)

"http://encyclopedia.gov.lk/si_encyclopedia/index.php?title=ඊරි_ඇළ&oldid=8271" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි