උත්පාත
ස්වභාවධර්මයට විරුද්ධව මහාභූත විකාරයන්ගෙන් ඇති වන පෙර නිමිති විශේෂයක් උත්පාත නමින් හැඳින්වේ. උත්පාතයෝ ලෝකයාට ඇති වන ශුභාශුභ හඟවන ලකුණු වශයෙන් සලකනු ලැබෙත්. ඉතා පුරාණ කාලයන්හි සිට උත්පාත ගැන විශ්වාසයක් පැවති බව වෘහත්සංහිතාදි ග්රන්ථයන්ගෙන් පෙනේ. මනුෂ්යයන්ගේ දුශ්චරිතයන් කෙරෙහි කළකිරුණු දෙවිවරුන් උත්පාත ඇති කරතැයි ද මිනිසුන්ගේ අධර්ම, අනාචාර ආදිය හේතු කොටගෙන උත්පාතයන්ගේ පහළ වීම වන්නේ යයි ද යනු පැරණි මතයි. උත්පාතයෝ දිව්ය, අන්තරීක්ෂ, භෞම යයි තෙවැදෑරුම් වෙති. ස්වභාවධර්මයට විරුද්ධව ග්රහනක්ෂත්රාදීන් කෙරෙහි ඇති වන විපර්යාස දිව්ය උත්පාතයි. උල්කා, නිර්ඝාත, මාරුත මේඝ, ඉන්ද්රචාප ආදිය අන්තරීක්ෂ උත්පාත නම් වේ. පෘථිවිය ආශ්රිත ස්ථාවර ජංගම වස්තූන් විෂයෙහි ඇති වන්නේ භෞම උත්පාතයි.
උත්පාතයන්ගෙන් ඇති වන දුෂ්ට විපාක වැළැක්වීම සඳහා කළ යුතු ශාන්ති කර්මාදිය නාරද සංහිතාදි ග්රන්ථවල දැක්වේ.
(සංස්කරණය: 1970)
