දොන් මානුවෙල් අසඤ්ඤා

සිංහල විශ්වකෝෂය වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, සොයන්න

(1880–1940). ස්පාඤ්ඤ සමූහාණ්ඩුව ඇති කිරීමෙහි දී මුල්ව ක්‍රියා කළ දේශපාලනඥයකු වූ මෙතෙමේ දෙවරක් එම සමූහාණ්ඩුවේ අගමැති හැටියට පත්වූයේය. දෘශ්‍ය කාව්‍ය කර්තෘවරයකු ද කාව්‍ය විචාරකයකු ද වූ මෙතෙමේ 1880 ජනවාරි මස 10 වෙනි දා කැස්ටිල්හි අල්කලා ද හෙනරෙස් නම් පළාතේ උපන්නේය. බාලවියේ දී එස්කොරියල්හි විද්‍යාලයක ද පසුව මැඩ්රීඩ් හා පැරිස් යන විශ්ව විද්‍යාලවල ද ඉගෙනීම ලැබු මෙතෙමේ පසු කලක ශ්‍රේෂ්ඨ ග්‍රන්ථ කර්තෘ වරයකු බවට පත්විය. 1926 වර්ෂයේ හොඳ ම ස්පාඤ්ඤ සාහිත්‍ය කෘතිය සඳහා පිරිනැමුණු ජාතිකත්‍යාගය හිමි වුයේ අසඤ්ඤා විසින් ලියන ලද හ්වාන් බාලේරාගේ ජීවන චරිතයටය. ඉගෙනීම අවසන් කොට රජයේ සිවිල් සේවයට බැඳුණු අසඤ්ඤා මැඩ්රිඩ් ඇතේනියෝ නමින් හැඳින්වුණු සංස්කෘතික සංවිධානයේ ලේකම් හැටියට ද (1913–1920) ඊළඟට එහි සභාපති හැටියට ද (1930) පත් වූයේය. දහතුන්වන අල්පොන්සෝ රජු බලයෙන් පහකිරීමට පුරෝගාමී වූ සමූහාණ්ඩුවාදී ක්‍රියාකාරී පක්ෂයේ (රිපබ්ලිකන් ඇක්ෂන් පාටි) සංවිධායකයා වූයේ ද මොහුය. 1931 අප්‍රේල් 15 වන දා අග්‍රාමාත්‍ය නිකෙතෝ අල්කලා සමෝරා යටතේ තාවකාලික වශයෙන් පිහිටුවනු ලැබූ ආණ්ඩුවේ යුද්ධ කටයුතු පිළිබඳ අමාත්‍යයා වූ මෙතෙමේ 1931 සිට 1933 දක්වා අගමැති ධුරය ද ඉසිලීය. 1933 දී අගමැතිකමින් ඉල්ලා අස් වූ අසඤ්ඤා 1934 දී ස්පාඤ්ඤයේ ඇති වූ ඇස්තුරියන් පතල්කරුවන්ගේ හා කැටලන් ජාතිවාදීන්ගේ කැරලිවලට අනුබල දුන්නේයයි සැක කොට සිරභාරයට ගන්නා ලද නමුත් 1935 දී නඩු විභාගයක් නැතිව ම හේ නිදහස් විය.ඉක්බිති මහජන පෙරමුණ (පොපියුලර් ෆරන්ට්) නමින් හැඳින්වුණු දේශපාලන පක්ෂයක නායකයා වූ මෙතෙමේ 1936 වර්ෂයේ දී පැවැත්වූ මහජන ඡන්ද විමසීමේ දී විශිෂ්ට ජයක් ලැබ නැවතත් ස්පාඤ්ඤයේ අගමැති තනතුරට පත්විය. ඒ අවුරුද්දේම මැයි මාසයේ ජනාධිපති තනතුර ද භාරගත් නමුත් ජූලි මාසයේ ස්පාඤ්ඤයේ ඇති වූ සිවිල් යුද්ධ නිසා ස්පාඤ්ඤ සමූහාණ්ඩුවේ නායකත්වය වරින්වර කිහිප දෙනකුන්ගේ අතට ගියේය. රටේ තත්ත්වය දරුණු වූයෙන් මොහු 1939 පෙබරවාරි මාසයේ දී ප්‍රංසයට පැන ගියේය. බ්‍රිතාන්‍ය හා ප්‍රංස ආණ්ඩු විසින් ෆ්‍රැන්කෝ සෙනෙවියාගේ ආණ්ඩුව පිළිගනු ලැබීම නිසා අසඤ්ඤා ඒ වර්ෂයේම මාර්තු මස පළමුවන දා ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය. 1940 නොවැම්බර් මස 4 වන දා මිය යන තුරුම මොහු විසුයේ ප්‍රංසයේය.

(සංස්කරණය: 1965)

[[ප්‍රවර්ගය:]]

[[ප්‍රවර්ගය:]]