හැන්සාඩ්
(Hansard). පාර්ලිමේන්තුවේ වැඩකටයුතු පළ කරන නීත්‍යනුකූල වාර්තාවයි. පාර්ලිමේන්තු සාකච්ඡා සහ වාදවිවාද සත්‍ය ලෙස පළවෙන ලේඛනය මෙයයි. මෙකී ලේඛනයට ‘හැන්සාඩ්’ යන නාමය ව්‍යවහාර වූයේ එංගලන්තයේ පාර්ලිමේන්තු කටයුතු පල කරනු වස් හැන්සාඩ් නමැති ප්‍රකාශක සමාගමකට භාරදීම කරණ කොටයි. වර්ෂ 1908 දී මෙකී ලේඛනය පළකිරීමේ කටයුතු නීත්‍යනුකූල වාර්තාකරුවන් මණ්ඩලයකට (Official Reporting Staff) භාර දෙන ලදි. එය මෙසේ කරනු ලැබුවේ මහජන මණ්ඩලීය සාමාජිකයින්ගේ තීරණයක් මතයි. පාර්ලිමේන්තු සාමාජිකයින්ගේ කතා පවතින විට, ඔවුන්ගේ කතාවල සෑම වචනයක් පාසා ඔවුන් කියන අනවශ්‍ය හා අවශ්‍ය දෑ සියල්ලක් ම අන්තර්ගත වූ සම්පූර්ණ වාර්තාවක්, පාඨකයන්ගේ යහපත සඳහා ඇති කිරීම මෙම යට කී පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීන්ගේ අධිෂ්ඨානය විය. සැබැවින් ම දේශපාලනය අතින් විශාල දැනුමක් ලබා ගැනීම රටවැසියන්ට උපකාරී වන ඉතාමත් වැදගත් මාර්ගයක් නිසා පාර්ලිමේන්තු ආණ්ඩු ක්‍රමයක් උපයෝගී කරගත් සෑම රටක ම සිය පාර්ලිමේන්තු වැඩ කටයුතු පිළිබිඹු කරවන ‘හැන්සාඩ්’ වාර්තාවකුත් ඇති කරගෙන තිබේ.
එංගලන්තයේ මහජන මන්ත්‍රී මණ්ඩලීය වැඩ කටයුතු වැදගත් වූයේ එම මණ්ඩලය ප්‍රබල තත්ත්වයක් ලැබුවායින් පසුව ය. 18වන සියවසේ අවසාන භාගයෙහි බලසම්පන්න සාමිවරුන් වෙතින් මධ්‍යම පෙළේ පුද්ගලයන්ට බලය මාරු වන අවධියේ වුව ද මහජන මණ්ඩලය පෞද්ගලික මණ්ඩලයක් (Private .......... ) සැටියට ගණන් ගන්නා ලදි. එහි වැඩ කටයුතු පලකිරීම නීති විරෝධී වැඩක් ලෙස සලකන ලදි. මේ නිසා පාර්ලිමේන්තු වැඩ කටයුතු ප්‍රකාශ කළ ජොන්සන් මහතා (Mr. Johnson) ඒවා පළ කළේ ‘ලිලිපුට් සෙන්ටි සභාවේ’ වැඩ කටයුතු නමින් ය. (Proceedings of the Senate of Lilliput) 1832 වර්ෂයේ ප්‍රතිසංස්කරණ පනත (Refrain Act of 1832) ටිගත වූවායින් පසු මධ්‍යම පෙළේ ශක්තිය වැඩිවීමෙන් මහජන මණ්ඩලය ඉමහත් බලයක් ලැබුවේය. ඉන්පසු එහි වැඩ කටයුතු වැදගත් වී රටවැසියන් ඒවා පිළිබඳ විශාල ඕනෑකමක් දැක්වීමට පටන් ගත්හ.
ලංකා පාර්ලිමේන්තුවේ ‘හැන්සාඩ්’ වාර්තාව සෑහෙන පැරණි එකකි. ව්‍යවස්ථාදායක සභාව පැවතුණු කාලයේ දී එය උපයෝගී කරගනු ලැබීය. එය බ්‍රිතාන්‍යය ක්‍රමය අනුව සකස් කරන ලදි. මෑතක් වනතුරු හැන්සාඩ් වාර්තාව ගැන දැන සිටි දේශපාලන පිටියෙන් පිටස්තර වූ රටවැසියන් ඉතා ස්වල්ප දෙනෙකි. වර්තමානයෙහි විශේෂයෙන් ම වැදගත් ප්‍රශ්නයක් පිළිබඳ වාදවිවාද ඇති වූ විට, එහි පළවෙන හැන්සාඩ් වාර්තා බොහෝ දෙනෙකු විසින් කියවනු ලැබේ. ආණ්ඩුවේ ප්‍රකාශක මණ්ඩලයෙන් ම හැන්සාඩ් කොපි 5000ක ගණනක් ම විකිණෙන දින ද ඇත. එහෙත් පොදු ජනතාවට හැන්සාඩ් වාර්තාව මිලදී ගැනීම අපහසු දෙයක් පමණක් නොව වචනයක් පාසා පලකර ඇති වාදවිවාද කියවීම ද සතුටට කරුණක් නොවෙයි. කවුරුත් පාහේ ප්‍රවෘත්ති පත්‍රවල තෝරාගෙන පළ කරන දෑ පමණක් කියවීමට ආශා කරන බව එක් මතයකි. එහෙත් ප්‍රවෘත්ති පත්‍රවල පළ කරනු ලබන දෙයහි පක්ෂ බවක් දක්වයි. බොහොමයක් ප්‍රවෘත්ති පත්‍ර පක්ෂපාත ය. එහෙයින් හැන්සාඩ් වාර්තාව පිරිසිදු මහජන මතයක් ඇති කිරීමට ඉවහල් වන එක ම ප්‍රකාශනය සැටියට සැලකිය හැකි ය. විශේෂයෙන් ම ලංකාවේ දැන් එය සිංහලෙනුත් දෙමලෙනුත් පලවන හෙයින් එහි කියවීම සඳහා මහජන උනන්දුව වැඩි වී ඇත. අද ප්‍රවෘත්ති පත්‍රවල පෙර මෙන් විශාල පාර්ලිමේන්තු වැඩ කටයුතු පළ කිරීමට නුපුළුවන.
පාර්ලිමේන්තුව රැස්වන දිනයක දී හැන්සාඩ් වාර්තාකරුවන් කරන වැඩ කටයුතුවල බැරෑරුම් ගතිය පැහැදිළි ය. වාර්තාකරුවන් ලෙස පුද්ගලයන් තෝරනු ලබනුයේ වැදගත් දේශපාලන ප්‍රශ්න පිළිබඳ ඇත්තාවූ විශාරද දැනුම අනුව ය. වාර්තාකරුවන්ගේ වාර්තා සියල්ලක් ම සංස්කාරකවරයකු හා සහකාර සංස්කාරවරයන් ගණනාවක් ම ප්‍රවේශමෙන් කියවා බලනු ඇත.
(කර්තෘ: එල්.එස්. ගුණසේකර: 1961)
(සංස්කරණය නොකළ)
