අලගියවන්න මුකවෙටි සඳහා මුලාශ්‍රය නරඹන්න

සිංහල සාහිත්‍යයෙහි ප්‍රසිද්ධ පොත් ලියූ වියත් ගිහි ගත්කරුවන් අතුරෙන් අලගියවන්න මුකවෙටිතුමා ද කෙනෙකි. ඔහු විසූයේ සිංහල සාහිත්‍ය ඉතිහාසයේ මධ්‍යතන යුගයට අයත් සීතාවක රාජධානි කාලයෙහිය. ඔහුගේ මුල් නම අලගියවන්න යනුයි. හේ සිංහල රාජ්‍යයේ මුකවෙටි - පසුකල මොහොට්ටාල - පදවියක් දැරීය. එහෙයින් හේ අලගියවන්න මුකවෙටි නමින් ප්‍රසිද්ධ විය. 

අලගියවන්න මුකවෙටිතුමා හිස්සැල්ල නම් ගමේ දහම්දජ (ධර්මධ්වජ) නමින් සිටි පඬිවරයකුගේ පුතකු හැටියට සඳහන් වේ. හිස්සැල්ල බස්නාහිර පළාතේ සියනෑකෝරළයට අයත් කැලණි ගඟ බඩ පිහිටි ගමකි. 

අලගියවන්න මුකවෙටිතුමා ශාස්ත්‍රය උගත්තේ සිය පියාගෙන් බව පෙනේ. ඒ හැර ඔහුගේ අනික් ගුරුවරයකු ගැන අසන්නට නැත. 

සීතාවක රාජධානි කාලයේ පොත්පත් ලියූ මහපඬිවරයා හැටියට අලගියවන්න මුකවෙටිතුමා දිස් වෙයි. සැවුල් අස්න, දහම්සොඬදා කව, කුසදා කව, සුභාෂිතය හා කොස්තන්තීනු හටන මෙතුමාගේ ප්‍රසිද්ධ කෘතීහුය. ඒ සියල්ල ම කවි පොත්ය. 

මින් ඔහු කළ පළමු කෘතිය වශයෙන් සැලකෙන්නේ සැවුල් අස්නයි. එය සීතාවක රාජසිංහ (ක්‍රි.ව. 1581 - 1592) රජුට සෙත්පතා සීතාවක සිට සපරගමුවේ සමන්දේවාලයේ සුමන සුරිඳු වෙත සැවුලකු (කුකුළකු) දූත මෙහෙවරෙහි යොදවා යැවූ සන්දේශයක් හැටියට කවි 204කින් කරන ලද්දකි. පළමුවන රාජසිංහ රජු සිවසමය වැලඳ ගැනීමට පෙර කරන ලද්දක් හෙයින්, මේ අස්න අලගියවන්න මුකවෙටිතුමා විසින් සීතාවක රාජ්‍යයේ මුල්කාලයේ දී කරන ලද්දක් බව පිළිගත හැකිය. 

අලගියවන්නගේ මීළඟ රචනය දහම්සොඬදාකවයි. කවි 166කින් යුත් එහි දැක්වෙනුයේ පාලි රසවාහිනී ග්‍රන්ථයේ ධම්මසොණ්ඩක වග්ගයෙහි එන මුල් කථාවයි. එය හාහාපුරා කියා හෙළබසට නැඟුණේ ගම්පොළ කාලයේ ලියැවී ආ සද්ධර්මාලංකාරයෙනි. සමරදිවාකර මුකවෙටිතුමාගේ ඇරයුම අනුව අලගියවන්න මේ රචනය කර ඇත. බණ ඇසීමේ උතුම්කම දහම්සොඬ වතින් දෙන ආදර්ශ යයි.

අලගියවන්න මුකවෙටිතුමාගේ විශාලතම කෘතිය නම් කුසදා කවයි. කුසජාතක කාව්‍යය නමින් ප්‍රසිද්ධ එය සර්ග 13කින් හා පද්‍ය 687කින් යුත් රචනයකි. බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ ප්‍රසිද්ධ ජාතක වස්තුවක් වූ කුස කථාව හෙළ කවියට නැඟීමෙන් එය කරන ලද්දේ විය. මැණික්සාමි නමැති කුලකතකගේ ඇරයුම පරිදි අලගියවන්න එය ලියූවේ ක්‍රි.ව. 1610 දී බව එම ග්‍රන්ථාවසානයෙන් හෙළි වේ. 

අලගියවන්න මුකවෙටිතුමා පොදුජනයා අතර වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වූයේ ඔහු ඊළඟට ලියූ සුභාෂිත කාව්‍යය නිසාය. කවි 100කින් යුත් හෙයින් ශතක පොත් ගණයට වැටෙන මෙය ප්‍රසිද්ධ උපදේශ ග්‍රන්ථ අතුරන් එකකි. සකු බසින් දක්නා නීති ශතක, හිතෝපදේශ වැනි පොත්වල ද දෙමළ බසින් දක්නා ඇතැම් කෘතීන්හි ද ආ උපදේශයන් පද්‍යයට නඟමින් සුභාෂිතය කරන ලද්දේය. එය ක්‍රි.ව. 1611 දී රචිත බව පිළිගැනීමයි.

අගලියවන්න මුකවෙටිතුමාගේ අවසාන කෘතිය සේ සලකනු ලබන්නේ කොස්තන්තීනු හටනයි. එය හටන් කාව්‍යයකි. කොස්තන්තීනු ද සා නමැති පෘතුගීසි ආණ්ඩුකාරයා සිංහලයන්ට විරුද්ධව මෙහෙයැවූ සටන් පිළිබඳ තොරතුරු ඇතුළත් මෙය ඒ ජනාධිපතියාට ගුණස්තවයෙන් පිදීම සඳහා ලියා තිබෙන්නකි. සිංහල සාහිත්‍යයේ විද්‍යමාන හටන් කාව්‍යයන්හි මුල්පොතක් හැටියට මෙය පෙනෙන අතර පැරකුම්බා සිරිතට පසුව රචිත ස්තෝත්‍ර කාව්‍යය ද මෙය බව පෙනේ. එහි වැනුණු කොස්තන්තීනු ද සාගේ ගමන්මඟ සිංහල සන්දේශයන්හි වැනුණු ගමන්මඟක හුරුව ද පෙන්වා සිටී.


අලගියවන්නයන්ගේ කෘතීන්හි බෙහෙවින් පැනෙන ලකුණක් නම් මුලින් කළ කෘතින්ගේ ඡායාව අනතුරුව කළ කෘතිවලට වැටී තිබීමයි. මේ ලකුණ ඔහුගේ කෘතියක ම බෙහෙවින් දිස්වේ. මේ ඒ පිළිබඳ එක් නිදසුනකි. 

:::::රුසිරෙන්	පසුකර සුරඹ ලෙ	දේයා<br>
:::::සතමන්	තුටුකරවමින් න	දේයා<br>
:::::සොබමන්	එපුරඟනන් පැහැ	දේයා<br>
:::::මෙලෙසින්	දිය කෙළ නිමුණු ස	ඳේයා<br>
:::::(සැවුල් අස්න, 165කව)


සැවුල් සන්දේශයෙහි ආ මේ කවියේ ඡායාව කොස්තන්තීනු හටනට වැටී ඇත්තේ මෙලෙසිනි:

:::::දුටුවන් නෙත්සිත් දෙමිනි න		දේයා<br>
:::::රුසිරෙන් පළකළ සුරඹ ලෙ		දේයා<br>
:::::සොබමන් ළද  අඟනන්  පැහැ		දේයා<br>
:::::මෙලෙසින් දිය කෙළ නිමුණු ස		ඳේයා<br>
:::::(කොස්තන්තීනු හටන, 122කව)


ඔහුගේ රචනාවල පැනෙන අනික් ලකුණක් නම් පරිවර්තනයෙහි පෑ දස්කමයි. මේ තතු සුභාෂිතයෙහි තැන්වලින් දත හැකියි. ඒ පිළිබඳ නිදසුනක් මෙසේ ය:

:::::පින්මඳ පුතුන් සියයක් ලදුවත් නිස 	රු<br>
:::::ගුණ නැණ බෙලෙන් යුතු පුතුමය ඉතා ග	රු<br>
:::::එක පුන්සඳින් දුරුවෙයි ලොව ගන අඳු	රු<br>
:::::නෙක තරු රැසින් එලෙසට නොම වේය දු	රු<br>
:::::(සුභාෂිතය, 12කව)


සුභාෂිතයේ ආ මේ කවියට ඇසුරු වූ හිතෝපදේශයේ ශ්ලෝකය මෙබඳුය:

:::::වරමෙකො ගුණී පුත්‍රො 	- නච මුර්ඛශතාන්‍යපි<br>
:::::එකශ්චන්ද්‍රස් තමො හන්ති 	- නච තාරාගණා අපි<br>


අලගියවන්න කවියාගේ කෘතීන්හි පැනෙන අනික් පොදු ලකුණ නම් සරලත්වයයි. භාෂාව තරමක් දුරට උගත් කාට වුව ද තේරුම්ගත හැකි සිලිටු පදවලින් ඔහුගේ පද්‍ය රචනා වී ඇත.

සීතාවක රාජ්‍යය වැටී සෙංකඩගල රාජ්‍යය ඇරැඹුණු පසු, පහතරට පැවැති පෘතුගීසි ආණ්ඩුවේ සේවයට අලගියවන්න මුකවෙටිතුමා පත් වී ඇත. ප්‍රසිද්ධ පඬිවරයකු වශයෙන් සිටි හෙයින් ඔහු පෘතුගීසි ආණ්ඩුවට ද බෙහෙවින් ප්‍රයෝජනවත් විය. කලිනුදු මොහොට්ටාල කෙනකු වූයෙන්, ඒ වැඩ කිරීමෙහි අලගියවන්න පෘතුගීසි ආණ්ඩුවට උපකාර විය. පෘතුගීසි ආණ්ඩුවේ නියමය පරිදි හේ [[තෝම්බුව]] (බ.) ද සැපයීය.

මේ කාලයේ දී අලගියවන්න මුකවෙටිතුමා පෘතුගීසි ආණ්ඩුවෙන් ගම්බිම් ලබා ගෙන පෘතුගීසි ආණ්ඩුවට පක්ෂපාතව සිටි බව ද ඒ නිසා ම ක්‍රිස්තුසමය වැලඳගෙන සිටි බව ද පසුකල තමා ලත් ගම්බිම් නැති වී ගියෙන් ඒ ලබාගැනීම සඳහා පෘතුගාලයේ පිලිප් III රජුට පෙත්සමක් ඉදිරිපත් කර ඇති බව ද ඔහු ගැන කළ විමසීම්වල දී හෙළි වී තිබේ. (රාජකීය ආසියාතික සමිතියේ ලංකා ශාඛාවේ සඟරාවේ XVI වැනි කාණ්ඩයෙහි 119 පිට බලන්න.) 

ක්‍රි.ව. 1610 දී සෙනරත් (ක්‍රි.ව. 1604 - 1634) රජුගේ මුල් අවදියෙහි ඔහු විසින් කුසදා කව ලියන ලද්දේය. ඊට පසුව යම්කිසි හේතුවක් නිසා පෘතුගීසීන්ගේ ආරක්ෂාව සොයා කොළඹට පැමිණි බව ද, එහි දී ක්‍රිස්තු ලබ්ධිකයකු ලෙස පෙනී සිටිමින් කොස්තන්තීනු හටන ලියූ බව ද සිතිය හැකිය. කුසදා ආදි ඔහුගේ කෘතීන්හි ස්වකීය නාමය සඳහන් කළ නමුදු කොස්තන්තීනු හටනෙහි කිසිදු තැනෙක කර්තෘ නාමය සඳහන් නොකළ බව ද ත්‍රිත්වාභිවාදනයෙන් ආරම්භ කළ ඒ ග්‍රන්ථය තුළ බෞද්ධ මුහුණුව රැඳී ඇති සැටි ද විමසිය යුතුය. 

අලගියවන්න මුකවෙටිතුමා පිළිබඳව සීතාවක රාජසිංහ කාලයේ (ක්‍රි.ව. 1581-1592) සිට පැනෙන සටහන් කොස්තන්තීනු හටන කළ බව පෙනෙන ක්‍රි.ව. 1618 - 1620 හා සමීප කාලයෙන් පසු නොදිස්වේ. එහෙයින් අලගියවන්න මුකවෙටි තුමාගේ ජීවන සමය ක්‍රිස්තු 16 වන සියවසේ අවසාන භාගයට හා 17 වන සියවසේ මුල් 25 අවුරුද්ද අතර කාලයට අයත් බව සැලකුව මනාය.

කර්තෘ: [[පුංචි බණ්ඩාර සන්නස්ගල]]

<!--Categories-->
<!--Interwiki-->
[[ප්‍රවර්ගය: අ]]