අවවාද පරිච්ඡේදය සඳහා මුලාශ්‍රය නරඹන්න

මිනිසුන් අකුසලින් මුදා පින්කම්හි යොදනු සඳහා ත්‍රිපිටකයෙන් කරුණු නඟාගෙන පරිච්ඡේද සතරකින් යුක්ත කොට රචනාකර ඇති සිංහල ධර්මග්‍රන්ථයකි. මේ ග්‍රන්ථයට ගත්කතුවරයා විසින් තබන ලද විශේෂ නාමයක් දක්නට නැත. මෙය මුද්‍රණය කරවූ ග්‍රන්ථ ශෝධකයන් විසින් අවවාද, දාන, ශීල, භාවනා යයි පරිච්ඡේද සතර වෙන් කරන ලද්දේය. එහෙත් ග්‍රන්ථකාරක ආචාර්යයෝ දෙවැනි වූ දාන පරිච්ඡේදය ආරම්භ කරමින් “මෙසේ සද්ධර්ම ශ්‍රවණ පරිච්ඡේදයෙන් ලෝවැඩ දක්වා" යනාදීන් ප්‍රථම පරිච්ඡේදයට 'සද්ධර්මශ්‍රවණ පරිච්ඡේදය'යි නම් කළහ. මේ මේ හේතූන් නිසා අප්‍රමාදව කුශල ක්‍රියාවෙහි වීර්යය වැඩිය යුත්තේය, තුන්සිත පහදා දන් දිය යුත්තේය, ජීවිතය මෙන් ශීලය රක්ෂා කොට ස්වර්ග මෝක්ෂ සම්පත් ලැබීමට උත්සාහ කටයුත්තේය, සසර දුකින් මිදීම සඳහා ශමථ විදර්ශනා කර්මස්ථාන වැඩිය යුත්තේය'යි අවවාද වශයෙන් මේ ග්‍රන්ථය කරන ලදැයි සිතිය යුතුය. අවවාද වශයෙන් රචනා කළ පරිච්ඡේද සතරකින් යුත් ග්‍රන්ථයක් වූයෙන් මෙය 'අවවාද පරිච්ඡේද'යී ද 'සතර පරිච්ඡේද'යී ද ව්‍යවහාරයට පැමිණි බව සිතිය යුතුය.

මේ පරිච්ඡේද ග්‍රන්ථය රචනා කළ කාලය හෝ කතුවරයා ගැන කිසි තැනෙක කිසිදු සටහනක් දක්නට නැත. සද්ධර්මශ්‍රවණ නම් ප්‍රථම පරිච්ඡේදයෙහි ක්ෂණසම්පත්තිය දුර්ලභ සේ දක්වා අප්‍රමාදයෙහි අනුසස් දක්වීම සඳහා පබ්බතොපම, රට්ඨපාල, ඔමට්ඨ ආදි සුත්‍රාන්තයන් ද අරින්දම, මහාසීව, තිස්සස්ථවිර, තේමිය ආදි චරිතකථා ද අපායභය හා ස්වර්ගසම්පත්ති ද විස්තර කෙරෙමින් කුශල ක්‍රියාවෙහි නොපමාව වීර්ය කළයුතු යයි දක්වන ලද්දේය.

දෙවැන්නෙහි ධර්මදාන ආමිෂදානයන් විස්තර කොට සුත්‍රාන්තයන් හා චරිතකථාදිය නිදර්ශන කෙරෙමින් දානප්‍රභේද ආනිසංසඵල ආදිය දක්වන ලද්දේය. තුන්වැනි ශීලපරිච්ඡේදයෙහි ශීලයෙහි ලක්ෂණ රසාදිය හා පඤ්ච දුශ්චරිතයෙන් වැළැකීම, අෂ්ටාංගශීලය ආදියෙහි ප්‍රභේද ආනිසංසාදිය දක්වන ලද්දේය. විශේෂයෙන් අෂ්ටාංග උපෝසථ සීලය මෙහි වර්ණනා කොට ඇත. 'භාවනා' නම් අවසාන පරිච්ඡේදයෙහි සමථ විදර්ශනා ප්‍රභේද, චරිතවිභාග, කසිනභාවනා, අසුභභාවනා ආදිය පිළිබඳ ප්‍රමාණවත් විස්තරයක් දක්වන ලද්දේය.

ව්‍යක්ත භාෂාවෙන් ලියන ලදුව ද අවවාදපරිච්ඡේදය සිංහල සාහිත්‍යයෙහි කනිෂ්ඨ ග්‍රන්ථයක් ලෙස සැලැකිය යුතුය. එහෙත් සාමාන්‍ය බෞද්ධ ජනතාවට අවශ්‍ය වූ ධර්මඥානය ලබාගැනීම සඳහා මෙයින් ලැබෙන පිටුවහල ඉතා මහත් බව පෙනේ. ශීලපරිච්ඡේදය හා භාවනාපරිච්ඡේදය විසුද්ධිමග්ගයෙන් ද අංගුත්තර, සංයුක්ත ආදි සඟිවලින් ද දහම් කොටස් නඟාගෙන ක්‍රමානුකූලව රචනාකොට ඇත්තේ ය. 
 
(සංස්කරණය: 1965)

[[ප්‍රවර්ගය: බෞද්ධ සාහිත්‍යය - ලංකාව]] 

[[ප්‍රවර්ගය: අ]]