"අබ්දුර් රසාක්" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

14:55, 30 ජූනි 2023 වන විට නවතම සංශෝධනය

(1413-1482) පර්සියාවේ ෂාරුක් රජුගේ (1404-1447) රාජසභාවේ සිට ඉන්දියාවේ විජයනගර් රාජ්‍යයේ දෙවන දේවරාය රජුගේ (1442-1446) රාජසභාවට ක්‍රි.ව.1443හි දී පැමිණි තානාපතිවරයෙකි. ශ්‍රේෂ්ඨ පඬිවරයෙකු වූ මොහු රජු බැහැදැකීමට පැමිණි අවස්ථාවේ දී පඬුරු පාක්කුඩම් හා බුලත්ද දී පිළිගන්නා ලද බව කියවේ.

මොහුගේ සම්පුර්ණ නාමය කමාල් උද්දීන් අබ්දුර් රසාක්ය. ක්‍රි.ව.1413 දී හේරත් ප්‍රදේශයේ දී මොහුගේ උප්පත්තිය සිදු විය. සමර්කාන්ඩ් වැසියෙකු වූ මොහුගේ පියා එකල පර්සියන් රජු වූ සුල්තාන් ෂා රුක්හේ රාජසභාවෙහි කාසි හා ඉමම් යන උසස් තනතුරු දැරූ ඉෂාක් නමැත්තෙකි.

අබ්දුර් රසාක් තමාගේ ඉන්දියානු චාරිකාව ගැන විස්තරයක් ලියා තිබේ. එය විජයනගර් ඉතිහාසය හදාරනවුන්ට ඉතා ප්‍රයෝජනවත්ය. එකල විජයනගර් රාජ්‍යයේ පැවති පාලන ක්‍රමය, දේශපාලන තත්වය, සාමාජික, ආගමික, ආර්ථික තොරතුරු හා දෙවන දේවරාය රජු ගැන ද කරුණු රැසක් මේ කෘතියෙන් පැවැසේ. මේ හැර ඔහු අතින් ලියැවුණු තවත් ග්‍රන්ථ කිහිපයකි. ක්‍රි.ව. 1437 දී මෙතෙමේ අස්දුද්දීන් යහ්යා පඬිතුමාගේ අරාබි අව්‍යය ශබ්ද හා සර්වනාම ගැන වූ කෘතියට විවරණයක් ලියා එය ෂා රුක් රජුට පිළිගැන්වීය. ක්‍රි.ව.1470 දී ඔහුගේ පෑන් තුඩින් ලියැවුණු “මත්ලා උස් සාදෙන්ව මජ්මා උල් බහ්රෙන්” (ශුභ තාරකා දෙකෙහි ගුරු සිකුරු උදාව හා මුහුදු දෙක එක් වීම) නැමති ග්‍රන්ථය මොහුගේ අන් හැම කෘතියකට ම වඩා ශ්‍රේෂ්ඨය. එහි ඇත්තේ පර්සියාවේ අබුසෙයිද් බහදූර් ඛාන් රජුගේ (1316-1334) රාජ්‍ය සමයේ පටන් මීර්සා සුල්තාන් අබු සෙයිද් ගුර්ගාන් රජුගේ (1455 -1460) මරණය දක්වා එරට ඇති වූ සිහිකටයුතු සිද්ධි ඇතුළත් ඉතිහාසයකි.

(සංස්කරණය:1963)