"ආණ්ඩුව" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

සිංහල විශ්වකෝෂය වෙතින්
වෙත පනින්න: සංචලනය, සොයන්න
('මිනිසුන් තම තමන්ට රුචි පරිදි නිදැල්ලේ හැසුරු...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි)
 
1 පේළිය: 1 පේළිය:
මිනිසුන් තම තමන්ට රුචි පරිදි නිදැල්ලේ හැසුරුණා වූ ද සංවිධානය වූ පැවැත්මක් පිළිබඳ සිතිවිලි මාත්‍රයක්වත් මිනිසුන්ගේ සිත් තුළ පහළ වී යයි සිතීම උගහට වූ ද ඉතිහාසයේ මුල් ම යුගයේ දී හැර ඉන් පසු කාලයෙහි සදාචාර නීති පැනෙව්වාවූ හෝ නීති සම්පාදකයා වශයෙන් ක්‍රියා කළාවූ හෝ තනි පුද්ගලයකු එසේ නැතහොත් පුද්ගලයන් සමූහයක් නිතර ම සිටින්නට ඇත. දුරාතීතයෙහි පවා කුලදෙටුවා විසින් පනවන ලද සදාචාර නීතිරීති පවුලේ උදවිය හා ලේ නෑ පිරිස සතුව තිබෙන්නට ඇත. එවක චාරිත්‍රචාරිත්‍ර වශයෙන් කිසිවක් පැහැදිලි ලෙස ප්‍රකාශිත නොවුව ද කුලදෙටුවාට අභිමත පරිදි පනවනු ලැබූ “ මේ දේ කළ යුතුය”‚“ මේ දේ නොකළ යුතුය” යන විධානයන්හි සියල්ලන් විසින් පිළිපැදිය යුතු වූ සදාචාර නීති ගැබ් විය. තමාහට වටහාගත නොහැකි වූ විවිධ ස්වාභාවික සිද්ධීන්ගෙන් ප්‍රකාශ වෙතැයි සිතූ නොඑක් දෙවිවරුන්ගේ චිත්තාරාධනය කෙරෙමින් සිය නෑදෑ පිරිස ආරක්ෂා කර ගැනීම පිණිස කුල දෙටුවාට මඟ පෙන්වූයේ ඔහුගේ සහජ බුද්ධියයි.
+
මිනිසුන් තම තමන්ට රුචි පරිදි නිදැල්ලේ හැසුරුණා වූ ද සංවිධානය වූ පැවැත්මක් පිළිබඳ සිතිවිලි මාත්‍රයක්වත් මිනිසුන්ගේ සිත් තුළ පහළ වී යයි සිතීම උගහට වූ ද ඉතිහාසයේ මුල් ම යුගයේ දී හැර ඉන් පසු කාලයෙහි සදාචාර නීති පැනෙව්වාවූ හෝ නීති සම්පාදකයා වශයෙන් ක්‍රියා කළාවූ හෝ තනි පුද්ගලයකු එසේ නැතහොත් පුද්ගලයන් සමූහයක් නිතර ම සිටින්නට ඇත. දුරාතීතයෙහි පවා කුලදෙටුවා විසින් පනවන ලද සදාචාර නීතිරීති පවුලේ උදවිය හා ලේ නෑ පිරිස සතුව තිබෙන්නට ඇත. එවක චාරිත්‍රවාරිත්‍ර වශයෙන් කිසිවක් පැහැදිලි ලෙස ප්‍රකාශිත නොවූව ද කුලදෙටුවාට අභිමත පරිදි පනවනු ලැබූ “මේ දේ කළ යුතුය”‚ “මේ දේ නොකළ යුතුය” යන විධානයන්හි සියල්ලන් විසින් පිළිපැදිය යුතු වූ සදාචාර නීති ගැබ් විය. තමාහට වටහාගත නොහැකි වූ විවිධ ස්වාභාවික සිද්ධීන්ගෙන් ප්‍රකාශ වෙතැයි සිතූ නොඑක් දෙවිවරුන්ගේ චිත්තාරාධනය කෙරෙමින් සිය නෑදෑ පිරිස ආරක්ෂා කර ගැනීම පිණිස කුල දෙටුවාට මඟ පෙන්වූයේ ඔහුගේ සහජ බුද්ධියයි.
  
 
ආණ්ඩුව යන නාමයෙන් අද අප දන්නේ එබඳු පාලන ක්‍රමයක් නොවේ. එහෙත් ආණ්ඩුව පිළිබඳ මූලික සංකල්පය, එනම්, රටේ යථාපැවැත්ම රැකගැන්ම, රටේ පිළිගත් සදාචාර නියමයන් අනුගමනය කරවීම, ඒවා කඩකරන්නවුන්ට දඬුවම් පැමිණවීම යන මේවා එහි ගැබ් විය. මිනිසුන් විශාල ජනපද වශයෙන් රාශිභූත වත් ම, විද්‍යා ඥානය වර්ධනය වීමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් විවිධ සංකීර්ණතාවන්ගෙන් යුත් වූ සමාජය ද සංවිධානය වී යත්ම, අද අප දන්නා අර්ථයෙන් ආණ්ඩුව යන්න හැඩ ගැසෙන්නට වන.
 
ආණ්ඩුව යන නාමයෙන් අද අප දන්නේ එබඳු පාලන ක්‍රමයක් නොවේ. එහෙත් ආණ්ඩුව පිළිබඳ මූලික සංකල්පය, එනම්, රටේ යථාපැවැත්ම රැකගැන්ම, රටේ පිළිගත් සදාචාර නියමයන් අනුගමනය කරවීම, ඒවා කඩකරන්නවුන්ට දඬුවම් පැමිණවීම යන මේවා එහි ගැබ් විය. මිනිසුන් විශාල ජනපද වශයෙන් රාශිභූත වත් ම, විද්‍යා ඥානය වර්ධනය වීමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් විවිධ සංකීර්ණතාවන්ගෙන් යුත් වූ සමාජය ද සංවිධානය වී යත්ම, අද අප දන්නා අර්ථයෙන් ආණ්ඩුව යන්න හැඩ ගැසෙන්නට වන.
  
ආණ්ඩුවක් නොමැතිව සංවිධානයවුණු සමාජයක් ඇති වෙතැයි සිතිය නොහැක. ආණ්ඩුව යනුවෙන් අදහස් කෙරෙන්නේ සමාජයේ සියල්ලන්ගේ ම හැසිරීම පිළිබඳව අණපනත් පනවන යම්කිසි අධිකාරියකි. එවැනි අණපනත් නොපිළිපැදීමෙන් කෙනෙකුට යම් යම් හානි සිදුවිය යුත්තේ මය. නීති යහපත් හෝ අයහපත් වන්නට පුළුවන. අධිකාරිය එක් තැනැත්තකුගෙන් හෝ කීපදෙනකු ගෙන් හෝ සමන්විත විය හැකිය. ඒ අධිකාරිය දුෂ්ට, අදක්ෂ, ආත්මාර්ථකාමී එකක් වන්නට පුළුවන. ඒ කෙසේ වෙතත් ආණ්ඩුවක ක්‍රියා පිළිවෙළ හොඳ ද නරක ද යන්න විමසීම මින් බැහැර කාර්යයක් බැවින් එය වෙන් වශයෙන් කල්පනාවට භාජන විය යුත්තකි.
+
ආණ්ඩුවක් නොමැතිව සංවිධානයවුණු සමාජයක් ඇති වෙතැයි සිතිය නොහැක. ආණ්ඩුව යනුවෙන් අදහස් කෙරෙන්නේ සමාජයේ සියල්ලන්ගේ ම හැසිරීම පිළිබඳව අණපනත් පනවන යම්කිසි අධිකාරියකි. එවැනි අණපනත් නොපිළිපැදීමෙන් කෙනෙකුට යම් යම් හානි සිදුවිය යුත්තේ මය. නීති යහපත් හෝ අයහපත් වන්නට පුළුවන. අධිකාරිය එක් තැනැත්තකුගෙන් හෝ කීපදෙනකුගෙන් හෝ සමන්විත විය හැකිය. ඒ අධිකාරිය දුෂ්ට, අදක්ෂ, ආත්මාර්ථකාමී එකක් වන්නට පුළුවන. එසේ නැතිනම් අවංක, යුක්තිගරුක, විචාරවත් එකක් වන්නට පුළුවන. ඒ කෙසේ වෙතත් ආණ්ඩුවක ක්‍රියා පිළිවෙළ හොඳ ද නරක ද යන්න විමසීම මින් බැහැර කාර්යයක් බැවින් එය වෙන් වශයෙන් කල්පනාවට භාජන විය යුත්තකි.
  
 
ආණ්ඩුවක් නැතිව සමාජයක් ඇති විය නොහැකි බවත් සමාජයක් නැතිව ආණ්ඩුවක් ඇති විය නොහැකි බවත් තරයේ කියා සිටීම මෙහි ලා ප්‍රමාණවත් වේ.
 
ආණ්ඩුවක් නැතිව සමාජයක් ඇති විය නොහැකි බවත් සමාජයක් නැතිව ආණ්ඩුවක් ඇති විය නොහැකි බවත් තරයේ කියා සිටීම මෙහි ලා ප්‍රමාණවත් වේ.
  
මාක්ස්වාදී දාර්ශනිකයන් අරමුණු කරන සමාජ ක්‍රමයක් පිළිබඳ විමර්ශනයක් මේ ලිපියෙන් අදහස් කරනු නොලැබෙයි. පරිපූර්ණ කොමියුනිස්ට් සමාජයක් ලොව පහළ වන දිනයක් මතු උදාවන්නට පිළිවන. පන්තිභේද තුරන්ව ගොස් පුද්ගලයන්ගේ ශක්තිය හා දක්ෂතා එක සමාන වී සැමදෙනා ම සියලු අතින් ආඪ්‍ය වී හීනදීනකම්, ආත්මාර්ථකාමී කම්, වැරදි හැඟීම් හා බලාපොරොත්තු සුන්වීම් යනාදිය ඇතිවීමට හේතුවක් නැති වී සියලු දෙය ම හරියට මිස වැරදියට සිදු නොවන විට අපට ආණ්ඩුවක් අවශ්‍ය නොවිය හැකිය. ඒ භාග්‍යසම්පන්න වකවානුව උදාවන තුරු සංවිධානය වූ සමාජයක පැවැත්මට ආණ්ඩුවක් නැතුව බැරි බව අප විසින් පිළිගත යුතුය.
+
මාක්ස්වාදී දාර්ශනිකයන් අරමුණු කරන සමාජ ක්‍රමයක් පිළිබඳ විමර්ශනයක් මේ ලිපියෙන් අදහස් කරනු නොලැබෙයි. පරිපූර්ණ කොමියුනිස්ට් සමාජයක් ලොව පහළ වන දිනයක් මතු උදාවන්නට පිළිවන. පන්තිභේද තුරන්ව ගොස් පුද්ගලයන්ගේ ශක්තිය හා දක්ෂතා එක සමාන වී සැමදෙනා ම සියලු අතින් ආඪ්‍ය වී හීනදීනකම්, ආත්මාර්ථකාමීකම්, වැරදි හැඟීම් හා බලාපොරොත්තු සුන්වීම් යනාදිය ඇතිවීමට හේතුවක් නැති වී සියලු දෙය ම හරියට මිස වැරදියට සිදු නොවන විට අපට ආණ්ඩුවක් අවශ්‍ය නොවිය හැකිය. ඒ භාග්‍යසම්පන්න වකවානුව උදාවන තුරු සංවිධානය වූ සමාජයක පැවැත්මට ආණ්ඩුවක් නැතුව බැරි බව අප විසින් පිළිගත යුතුය.
  
 
පුරාතන කාලයේ සිට වර්තමාන කාලය දක්වා ආණ්ඩු ක්‍රමයන්ගේ විකාසනය නියමිත ක්‍රමයකට හෝ රටාවකට අනුව සිදු වූ බවක් නොපෙනේ. සාමාන්‍ය වශයෙන් කියතොත් කායබලය, ධෛර්ය්‍යය හා එඩිතරබව නිසා තෝරා ගන්නා ලද ගෝත්‍රයේ නායකයා පාලකයා විය. ආණ්ඩුව ද ඔහු ම විය. ඔහුගේ ආඥා නීති බවට පත් විය. යුක්තිය පසිඳ දඬුවම් නියම කෙළේත් ඔහු මය.
 
පුරාතන කාලයේ සිට වර්තමාන කාලය දක්වා ආණ්ඩු ක්‍රමයන්ගේ විකාසනය නියමිත ක්‍රමයකට හෝ රටාවකට අනුව සිදු වූ බවක් නොපෙනේ. සාමාන්‍ය වශයෙන් කියතොත් කායබලය, ධෛර්ය්‍යය හා එඩිතරබව නිසා තෝරා ගන්නා ලද ගෝත්‍රයේ නායකයා පාලකයා විය. ආණ්ඩුව ද ඔහු ම විය. ඔහුගේ ආඥා නීති බවට පත් විය. යුක්තිය පසිඳ දඬුවම් නියම කෙළේත් ඔහු මය.

16:11, 26 සැප්තැම්බර් 2024 තෙක් සංශෝධනය

මිනිසුන් තම තමන්ට රුචි පරිදි නිදැල්ලේ හැසුරුණා වූ ද සංවිධානය වූ පැවැත්මක් පිළිබඳ සිතිවිලි මාත්‍රයක්වත් මිනිසුන්ගේ සිත් තුළ පහළ වී යයි සිතීම උගහට වූ ද ඉතිහාසයේ මුල් ම යුගයේ දී හැර ඉන් පසු කාලයෙහි සදාචාර නීති පැනෙව්වාවූ හෝ නීති සම්පාදකයා වශයෙන් ක්‍රියා කළාවූ හෝ තනි පුද්ගලයකු එසේ නැතහොත් පුද්ගලයන් සමූහයක් නිතර ම සිටින්නට ඇත. දුරාතීතයෙහි පවා කුලදෙටුවා විසින් පනවන ලද සදාචාර නීතිරීති පවුලේ උදවිය හා ලේ නෑ පිරිස සතුව තිබෙන්නට ඇත. එවක චාරිත්‍රවාරිත්‍ර වශයෙන් කිසිවක් පැහැදිලි ලෙස ප්‍රකාශිත නොවූව ද කුලදෙටුවාට අභිමත පරිදි පනවනු ලැබූ “මේ දේ කළ යුතුය”‚ “මේ දේ නොකළ යුතුය” යන විධානයන්හි සියල්ලන් විසින් පිළිපැදිය යුතු වූ සදාචාර නීති ගැබ් විය. තමාහට වටහාගත නොහැකි වූ විවිධ ස්වාභාවික සිද්ධීන්ගෙන් ප්‍රකාශ වෙතැයි සිතූ නොඑක් දෙවිවරුන්ගේ චිත්තාරාධනය කෙරෙමින් සිය නෑදෑ පිරිස ආරක්ෂා කර ගැනීම පිණිස කුල දෙටුවාට මඟ පෙන්වූයේ ඔහුගේ සහජ බුද්ධියයි.

ආණ්ඩුව යන නාමයෙන් අද අප දන්නේ එබඳු පාලන ක්‍රමයක් නොවේ. එහෙත් ආණ්ඩුව පිළිබඳ මූලික සංකල්පය, එනම්, රටේ යථාපැවැත්ම රැකගැන්ම, රටේ පිළිගත් සදාචාර නියමයන් අනුගමනය කරවීම, ඒවා කඩකරන්නවුන්ට දඬුවම් පැමිණවීම යන මේවා එහි ගැබ් විය. මිනිසුන් විශාල ජනපද වශයෙන් රාශිභූත වත් ම, විද්‍යා ඥානය වර්ධනය වීමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් විවිධ සංකීර්ණතාවන්ගෙන් යුත් වූ සමාජය ද සංවිධානය වී යත්ම, අද අප දන්නා අර්ථයෙන් ආණ්ඩුව යන්න හැඩ ගැසෙන්නට වන.

ආණ්ඩුවක් නොමැතිව සංවිධානයවුණු සමාජයක් ඇති වෙතැයි සිතිය නොහැක. ආණ්ඩුව යනුවෙන් අදහස් කෙරෙන්නේ සමාජයේ සියල්ලන්ගේ ම හැසිරීම පිළිබඳව අණපනත් පනවන යම්කිසි අධිකාරියකි. එවැනි අණපනත් නොපිළිපැදීමෙන් කෙනෙකුට යම් යම් හානි සිදුවිය යුත්තේ මය. නීති යහපත් හෝ අයහපත් වන්නට පුළුවන. අධිකාරිය එක් තැනැත්තකුගෙන් හෝ කීපදෙනකුගෙන් හෝ සමන්විත විය හැකිය. ඒ අධිකාරිය දුෂ්ට, අදක්ෂ, ආත්මාර්ථකාමී එකක් වන්නට පුළුවන. එසේ නැතිනම් අවංක, යුක්තිගරුක, විචාරවත් එකක් වන්නට පුළුවන. ඒ කෙසේ වෙතත් ආණ්ඩුවක ක්‍රියා පිළිවෙළ හොඳ ද නරක ද යන්න විමසීම මින් බැහැර කාර්යයක් බැවින් එය වෙන් වශයෙන් කල්පනාවට භාජන විය යුත්තකි.

ආණ්ඩුවක් නැතිව සමාජයක් ඇති විය නොහැකි බවත් සමාජයක් නැතිව ආණ්ඩුවක් ඇති විය නොහැකි බවත් තරයේ කියා සිටීම මෙහි ලා ප්‍රමාණවත් වේ.

මාක්ස්වාදී දාර්ශනිකයන් අරමුණු කරන සමාජ ක්‍රමයක් පිළිබඳ විමර්ශනයක් මේ ලිපියෙන් අදහස් කරනු නොලැබෙයි. පරිපූර්ණ කොමියුනිස්ට් සමාජයක් ලොව පහළ වන දිනයක් මතු උදාවන්නට පිළිවන. පන්තිභේද තුරන්ව ගොස් පුද්ගලයන්ගේ ශක්තිය හා දක්ෂතා එක සමාන වී සැමදෙනා ම සියලු අතින් ආඪ්‍ය වී හීනදීනකම්, ආත්මාර්ථකාමීකම්, වැරදි හැඟීම් හා බලාපොරොත්තු සුන්වීම් යනාදිය ඇතිවීමට හේතුවක් නැති වී සියලු දෙය ම හරියට මිස වැරදියට සිදු නොවන විට අපට ආණ්ඩුවක් අවශ්‍ය නොවිය හැකිය. ඒ භාග්‍යසම්පන්න වකවානුව උදාවන තුරු සංවිධානය වූ සමාජයක පැවැත්මට ආණ්ඩුවක් නැතුව බැරි බව අප විසින් පිළිගත යුතුය.

පුරාතන කාලයේ සිට වර්තමාන කාලය දක්වා ආණ්ඩු ක්‍රමයන්ගේ විකාසනය නියමිත ක්‍රමයකට හෝ රටාවකට අනුව සිදු වූ බවක් නොපෙනේ. සාමාන්‍ය වශයෙන් කියතොත් කායබලය, ධෛර්ය්‍යය හා එඩිතරබව නිසා තෝරා ගන්නා ලද ගෝත්‍රයේ නායකයා පාලකයා විය. ආණ්ඩුව ද ඔහු ම විය. ඔහුගේ ආඥා නීති බවට පත් විය. යුක්තිය පසිඳ දඬුවම් නියම කෙළේත් ඔහු මය.

පෙර අපර දෙදිග ම මේ ගෝත්‍රනායකයාගේ ක්‍රම විකාසයක් වශයෙන් පාරම්පරික රාජයා හෙවත් ඒකාධිපති පාලකයා පහළ විය. මෙබඳු පාලකයන් අතුරෙහි වූ වික්‍රමවත් නිර්භීත අය විසින් නොයෙක් විට කරන ලද ආක්‍රමණ නිසාත් ඒවායින් ඇති වූ වහල් මෙහෙයයන් නිසාත් එම රාජත්වය වඩා තහවුරු විය. සෑම ජයග්‍රහණයක් ම රජුගේ හිතුමනාපයට වහලුන්ගෙන් මෙන් වැඩගත හැකි යුද සිරකරුවන්ගේ සංඛ්‍යාව වැඩි වීමට හේතුවක් විය.

ස්වෛරී පාලනය: පුරාතන ලෝකයේ පැවැති ආණ්ඩුක්‍රමය නම් ස්වෛරී පාලනයයි. එබඳු ස්වෛරී පාලනක්‍රම යටතේ සුමේරියානු, මිසර ඇසිරියානු, පර්සියානු හා මැසිඩෝනියානු යන බලසම්පන්න අධිරාජ්‍යයෝ බැබළුණහ. සමහර විට මේ පාලකයෝ අතිශයින් දරණු වූහ ; නපුරු, ක්‍රෑර අය වූහ. ඒ අතර ම අන් සමහරු තිරසරව ක්‍රියා කිරීමේ දී පවා කාරුණික වූහ. එහෙත් ඒකාධිපති පාලන ක්‍රමයේ මූල ස්වරූපය නොවෙනස්ව පැවතිණි. ඇතැම් විට රජුහට උපදේශකවරුන් ද සිටින්නට ඇතත් ඔවුන් රජු විසින් ඇති කරන ලද්දවුන් වූයෙන් රජුගේ කැමැත්තෙන් දෙන ලද බලයක් විනා අන් කිසිදු බලයක් ඔවුන්ට අයත් ‍නොවීය.

මෙම යුගයේ පැවති දේශපාලන විචාර පිළිබඳ කිසිදු තොරතුරක් අද අපට දැනගන්නට නැත. එහෙත් සුළු ආසියාවේ ද ග්‍රීසියේ හා රෝමයේ පෞර රාජ්‍යයන්ගේ පහළ වීමත් සමඟ පාලනයෙහි වෙනස් සැලැස්මක් දක්නා ලදි. මේවා විස්තීර්ණ නොවූ කුඩා රාජ්‍යයෝ වූහ. ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයන් හැටියට මේවා පාලනය විය. වර්තමාන චින්තකයන්ගේ පවා විමසිල්ලට භාජන වන ආණ්ඩුක්‍රම පිළිබඳ යම් යම් ප්‍රශ්න හා සාකච්ඡා එම රාජ්‍යයන් මගින් ඇති කරන ලදි. ප්ලේටෝ සහ ඇරිස්ටෝටල් යන දෙදෙන විසින් විධිමත් දේශපාලන සාකච්ඡා සැලැස්ම සපයන ලදි. ප්ලේටෝ සිය “ සමූහාණ්ඩුව ” නමැති ග්‍රන්ථයෙන් ද ඇරිස්- ටෝටල් සිය “ දේශපාලන විද්‍යාව ” නමැති ග්‍රන්ථයෙන්ද ආණ්ඩුවේ ස්වභාවය පිළිබඳ විභාගයක් ආරම්භ කරන ලදි. පසුකාලයෙහි ඇති වූ දේශපාලන විචාර සියල්ලකම පදනම බවට පත් වූයේ මේවායි.

මේ දෙදෙන ඇතුළු ග්‍රීක දාර්ශනිකයන්ට ලෝකයා බෙහෙවින් ණය ගැතිය. එම දාර්ශනිකයන් විසින් විවිධාකාර ආණ්ඩුක්‍රම, ආණ්ඩුවේ පරමාර්ථ, ආණ්ඩුවිධි ආදිය පරීක්ෂා කොට බලා විග්‍රහ කරන ලදි. තවද රාජාණ්ඩු ප්‍රජාපීඩන ආණ්ඩුවල තත්වයට පිරිහුණේත්, ප්‍රභූතන්ත්‍රය අල්පතන්ත්‍රය හෙවත් කතිපයාධිපති ආණ්ඩුව දක්වා පිරිහුණේත් රාජ්‍ය සංස්ථාව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය බවට පත් වුණේත් කෙසේද කවර තත්වයන් යටතේ දැයි පිරික්සා බලන ලදි. රාජ්‍යයන්ගෙන් ඉටු වූ පරමාර්ථයන්ට අනුව එම රාජ්‍ය යහපත් හෝ අයහපත් හැටියට වර්ග කරන ලදි. අධිකරණ ක්‍රමය හා පාලන යන්ත්‍රයෙහි ඊට හිමි විය යුතු තැනත් සලකා බලන ලදී. ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට මහඟු නිදසුනක් වශයෙන් අ පවා අතීතයෙන් අපට සිහිපත් වනුයේ රට වැසියන් කෙළින්ම ව්‍යවස්ථාදායකයන් වශයෙන් ක්‍රියා කළ ඇතන්ස් පෞර රාජ්‍යයයි.

රෝම දායාදය: දේශපාලන විචාරයට හෝ ප්‍රායෝගික දේශපාලනයට රෝම නගරයෙන් එතරම් අමුතු ලාභයක් නොලැබුණ ද නීති විද්‍යාව අතින් වැදගත් වූ ද වටිනා වූ ද දායාදයක් එනුවරින් අත් විය. ඒ නීති සංකල්ප අද දක්වාත් බොහෝ යුරෝපීය රටවල නීතික්‍රමවලට ඇතුළත්ව පවතී. රෝම-ලන්දේසි නීතිය ලංකාවේ තවමත් වලංගුව ඇත්තේය. ලෝකයේ නීතික්‍රමයට රෝමයෙන් ලැබුණු දායාදය තරම් ම, රෝම අධිරාජ්‍යය පුරා පැවති “කිවිස් රෝමානුස් සුම් ” (ම රෝම පුරවැසියෙක්මි) යන සංකල්පය ද වැදගත්ය. රෝම අධිරාජ්‍යය වූකලි පොදු අධිකාරියක් යටතේ පැවතුණා වූ ද පිළිගත් රෝම නීති ක්‍රමයට යටත් වූද නොයෙක් ජාතීන්ගෙන් සමන්විත වූ ද අතිව්‍යාප්ත අධිරාජ්‍යයක් විය. මේ අධිරාජ්‍යයේ විවිධ ප්‍රදේශවල විසූවන්ගෙන් විශාල කොටසකට ස්වකීය වහල් තත්වය නිසා මේ රෝම නීතියේ වරප්‍රසාදය අහිමි වූ බව ඇත්තක් වුව ද නිදහස් රටවැසියාට පොදු රටවැසිකමේ හිමිකම් වශයෙන් සෑම සුබ සෙතක් ම සැලසිණ.

රෝම අධිරාජ්‍යයේ පරිහානියත් සමඟ කිසියම් ස්ථීර ආණ්ඩු සංස්ථාවක් ඇති නොවීය. ඒ වෙනුවට පෙරදිගින් පැමිණි ස්වෛරීපාලකයෝ ද ආක්‍රමණිකයෝ ද බලයට පත් වූහ. එය මහත් වියවුල් සහිත යුගයක් විය. එහෙත් මේ අවුල් ජාලාව ඇතුළතින් ජාතිරාජ්‍ය (nation states) හෙමිහිට බිහි වූ බව දක්නට ලැබෙයි. මෙය සිදු වූයේ ශුද්ධ වූ රෝම සභාව විසින් පාලකයන්ගේ ලෞකික නීති යටපත් කොට ආගමික නීති බලපානා පූජක අධිරාජ්‍යයක් ගොඩනැඟීමට ගන්නා ලද ප්‍රයත්න මැඬලමිනි.

ශුද්ධ වූ රෝම සභාව බොහෝ රජවරුන් එය යටතට ගැනීම සඳහා ආගමික දණ්ඩනයේ බලය යොදා නොගත්තේ යයි කිව නොහැකිය. ස්වකීය පාලනය යටතේ පැවති රටවලට මේ රජුන්ගෙන් ඉටු විය යුතු වූ යුතුකම්වලට වඩා ස්වකීය ආගමික පිතෘවරයා (පාප්වහන්සේ) කෙරෙහි වූ මේ රජවරුන්ගේ පක්ෂපාතකම ඉස්මතු විය. එයින් ජාතිරාජ්‍යයන්ගේ වර්ධනයට තරමක් බාධා පැමිණියේය. එහෙත් රෝමයේ කතෝලික සභාව කෙරෙහි පක්ෂපාතකම දැඩිතරව බලෙන් ම ඇති කරවීමට ගත් උත්සාහය නිසා ඊට ඉඳුරා ම වෙනස් වූ ප්‍රතිඵලයක් ඇති විය. ආත්මාරක්ෂාව පිළිබඳව රජුන් තුළ වූ සහජ හැඟීම පරලොව දී ලැබිය හැකි දඬුවම් වලට වැඩියෙන් ඔවුන් තුළ බලපාන්නට විය. කතෝලික සභාවට හා සාර්වභෞම ආගමික නීතියට පටහැනිව හටගත් අප්‍රසාදය ප්‍රකටව ම කැරැල්ලක් බවට පෙරළිණ. මේ සෑම කැරැල්ලකින් ම ජාතියක් වශයෙන් පෙනී සිටීමේ ආශාව හා ජාත්‍යාලය වැඩෙන්නට විය. පාප්වහන්සේගේ ආධිපත්‍යය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම එංගලන්තයෙන් පටන් ගෙන බටහිර යුරෝපීය රාජ්‍යයන්හි ද පැතිර යෑමෙන් ආගමික ප්‍රතිසංස්කරණයට (Reformation ) මඟ පෑදුණි.

ආගමික ප්‍රතිසංස්කරණය හේතුකොටගෙන ජාති රාජ්‍ය සංකල්පය කැපී පෙනෙන්නට වූ බව නිසැකය. ඒ සමඟ ම ආර්ථික කරුණු බලපෑවේ ද ඒ දෙසටමය . වෙළඳාම වැඩි පැතිරෙත්ම, ශිල්ප ශ්‍රෙණි වෙනුවට ආදී ම කර්මාන්ත ඇතිවේගෙන ආ නගර කෙමෙන් පහළවත් ම, චිරාගත ද්‍රව්‍ය හුවමාරුව වෙනුවට මුදල් සම්බන්ධය (money nexus) නොපැකිල ව්‍යවහාරයට එත් ම, නවයුගය කරා මාරු වී යන ගමනට හා ආණ්ඩුව පිළිබඳ වර්තමාන සංකල්පයේ විකාසනයට ද මඟ පෑදිණ.

බටහිර රටවල ජනතාව අතර මෙවැනි ප්‍රබෝධයක් ඇති වී එමගින් ආණ්ඩුක්‍රමවල විපර්යාස සිදුවෙද්දී පෙරදිග රටවල ජනයා උදාසීනව ම සිටියේය. එකල ද ඒකාධිපති පාලනය පෙරදිග රටවල ආණ්ඩුක්‍රමය වශයෙන් එහි දිගට ම පැවතිණ. අවරදිගින් පෙරදිගට කිසි ම බලපෑමක් නොවීය. රාජාණ්ඩුව හුවා දැක්වීම හැර ආණ්ඩුක්‍රම විකාසනය උදෙසා පෙරදිගින් කිසිදු සේවයක් ඉටු වී යයි ද කිව නොහේ.

ආගමික ප්‍රතිසංස්කරණය හේතුකොටගෙන ජාති රාජ්‍ය සංකල්පය කැපී පෙනෙන්නට වූ බව නිසැකය. ඒ සමඟ ම ආර්ථික කරුණු බලපෑවේ ද ඒ දෙසටමය . වෙළඳාම වැඩි පැතිරෙත්ම, ශිල්ප ශ්‍රෙණි වෙනුවට ආදී ම කර්මාන්ත ඇතිවේගෙන ආ නගර කෙමෙන් පහළවත් ම, චිරාගත ද්‍රව්‍ය හුවමාරුව වෙනුවට මුදල් සම්බන්ධය (money nexus) නොපැකිල ව්‍යවහාරයට එත් ම, නවයුගය කරා මාරු වී යන ගමනට හා ආණ්ඩුව පිළිබඳ වර්තමාන සංකල්පයේ විකාසනයට ද මඟ පෑදිණ.

බටහිර රටවල ජනතාව අතර මෙවැනි ප්‍රබෝධයක් ඇති වී එමගින් ආණ්ඩුක්‍රමවල විපර්යාස සිදුවෙද්දී පෙරදිග රටවල ජනයා උදාසීනව ම සිටියේය. එකල ද ඒකාධිපති පාලනය පෙරදිග රටවල ආණ්ඩුක්‍රමය වශයෙන් එහි දිගට ම පැවතිණ. අවරදිගින් පෙරදිගට කිසි ම බලපෑමක් නොවීය. රාජාණ්ඩුව හුවා දැක්වීම හැර ආණ්ඩුක්‍රම විකාසනය උදෙසා පෙරදිගින් කිසිදු සේවයක් ඉටු වී යයි ද කිව නොහේ.

සාධාරණ අභිමතාර්ථයන් මුදුන්පත්කර ගත හැකි වන අන්දමේ සමාජ, ආර්ථික, අධ්‍යාපනික හා සංස්කෘතික තත්වයක් ඇති කරලීමට පාවිච්චි කළයුතු වූ ද බලෝත්පාදක සංකල්පයකැයි දිල්ලි ප්‍රකාශනය (1959) හා ලාගොස් නීතිය (1961) මගින් නීති ශාස්ත්‍රඥයන්ගේ අන්තර්ජාතික කොමිෂන් සභාව විසින් පිළිගන්නා ලදි. පුද්ගල යාගේ අයිතිවාසිකම් රැකීම ද එම අයිතිවාසිකම් අත්තනෝමතිකව පැහැර ගැනීමට යත්න දරන පාලන ක්‍රියා දෝෂ දර්ශනයට ලක් කිරීම ද අපේ අධිකරණ ශාලා සම්බන්ධ සම්ප්‍රදායයෙන් බිඳකි. සුප්‍රසිද්ධ බ්‍රෙස්ග' නඩුවේ දී (1937, 39 නිව් ලෝ රිපෝට්ස්, 193 පිට) ඒබ්‍රහම්ස් විනිශ්චය කාරතුමා විසින් පෙන්වා දෙන ලද පරිදි, යටත් වැසියාගේ නිදහසට හානි පමුණුවා ඇතැයි කියනු ලබන අවස්ථාවන් කෙරෙහි විනිශ්චයකරුවන් විසින් කවදත් බලවත් සැලකිල්ල යොමුකරනු ලැබේ. විධායකයේ නීතිවිරෝධී ක්‍රියාවලට විරුද්ධව වැසි- යාට බොහෝ විට ඇති එක ම ආරක්ෂාව විනිශ්චය කාරවරුන් සතු අධිකරණ බලය යයි ඔහු කීය. පිළිගත් නීතිරීතිවලට අනුකූලව ප්‍රසිද්ධියේ පැවැත් වෙන නඩු විභාගයකින් පසුව සාමාන්‍ය අධිකරණ ශාලාවක් මගින් විනා කිසිවකු ශාරීරික වශයෙන් හෝ දේපළ සම්බන්ධයෙන් හෝ පීඩාවට පත් නොවීය යුතුය යන මූලධර්මයෙන් ද නීතියේ ආධිපත්‍යය පිළිබඳ සංකල්පයේ ඉතා ම ප්‍රකට පක්ෂය දැක්වෙතැයි ද අත්තනෝමතික විධායක ක්‍රියාවනට අවකාශය නොදෙන, නිශ්චිත වූ, සුප්‍රකට නෛතික මූලධර්ම සමුදායයක් ඇතැයි ද යන විසින් ප්‍රකාශය උගත් අග්‍රවිනිශ්චයකාරතුමා අනුමත කිරීම් ස්වරූපයෙන් උපුටා දක්වන ලදි.

පැනෙව්වාවූ හෝ නීති සම්පාදකයා වශයෙන් ක්‍රියා කළාවූ හෝ තනි පුද්ගලයකු එසේ නැතහොත් පුද්ගලයන් සමූහයක් නිතර ම සිටින්නට ඇත. සදාචාර නීතිරීති පවුලේ උදවිය හා ලේ නෑ පිරිස සතුව තිබෙන්නට ඇත. එවක චාරිත්‍රචාරිත්‍ර වශයෙන් කිසිවක් පැහැදිලි ලෙස ප්‍රකාශිත නොවුව ද කුලදෙටුවාට අභිමත පරිදි පනවනු ලැබූ " මේ දේ කළ යුතුය. මේ දේ නොකළ යන විධානයන්හි සියල්ලන් විසින් යුතුය

දුරාතීතයෙහි පවා කුලදෙටුවා විසින් පනවන ලද පිළිපැදිය යුතු වූ සදාචාර නීති ගැබ් විය. තමාහට වටහාගත නොහැකි වූ විවිධ ස්වාභාවික සිද්ධීන්ගෙන් ප්‍රකාශ වෙතැයි සිතූ නොඑක් දෙවිවරුන්ගේ චිත්තාරාධනය කෙරෙමින් සිය නෑදෑ පිරිස ආරක්ෂා කර ගැනීම පිණිස කුල දෙටුවාට මඟ පෙන්වූයේ ඔහුගේ සහජ බුද්ධියයි.

ආණ්ඩුව යන නාමයෙන් අද අප දන්නේ එබඳු පාලන ක්‍රමයක් නොවේ. එහෙත් ආණ්ඩුව පිළිබඳ මූලික සංකල්පය, එනම්, රටේ යථා පැවැත්ම රැකගැන්ම, රටේ පිළිගත් සදාචාර නියමයන් අනුගමනය කරවීම, ඒවා කඩකරන්නවුන්ට දඬුවම් පැමිණවීම යන මේවා එහි ගැබ් විය. මිනිසුන් විශාල ජනපද වශයෙන් රාශිභූත වත් ම, විද්‍යා ඥානය වර්ධනය වීමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් විවිධ සංකීර්ණතාවන්ගෙන් යුත් වූ

(සංස්කරණය: 1965)

[[ප්‍රවර්ගය:]]

[[ප්‍රවර්ගය:]]

"http://encyclopedia.gov.lk/si_encyclopedia/index.php?title=ආණ්ඩුව&oldid=6218" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි