"ඉරොක්වොයි" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

15:18, 27 පෙබරවාරි 2025 තෙක් සංශෝධනය

(Iroquois). 16 වන සියවසේ දී යුරෝපීයයන් ඇමෙරිකාවේ විජිතයන් ගොඩනඟමින් සිටි සමයෙහි මෙක්සිකෝවෙන් උතුරෙහි විශාලතම දේශපාලන බලය දැරූ ස්වදේශීය ගෝත්‍ර සමූහය එම ගෝත්‍රයන් අතර වැඩියෙන් ම කැපී පෙනුණු ගෝත්‍රය අනුව ඉරොක්වොයි නමින් හැඳින්විණ. එම සියවස අග කොටසෙහි දී තමන් වටා සිටි අල්ගොන්ක්වින් හා හ්‍යුරන් නම් ගෝත්‍රයන් මර්දනය කිරීම පිණිස මේ ගෝත්‍රයෝ බලවත් සංවිධානයක් ද තනාගෙන සිටියහ. ඉරිඟු ආදි ධාන්‍ය වර්ග හා පලතුරු වවමින් ද දඩයම් කරමින් ද ගැමි සමාජයක ජීවත් වූ ඉරොක්වොයි ගෝත්‍රිකයෝ යුද්ධයෙහි අතිදක්ෂයෝ වූහ. ඔවුහු සිය අටුකොටු පුරා ධාන්‍ය, වියළි මුවමස් හා වෙනත් මස්, ගෙඩි හා අල රැස් කොට ගෙන සිටියහ. ඔවුන්ගේ ගෙවල් පවුල් කීපයකට එකට විසිය හැකි දිගටි හැඩයකින් යුත් නිර්මාණ විය. මාතෘමූලික සමාජයක විසූ මේ ගෝත්‍රිකයන්ගේ ගෙදරක පවුල් කිහිපයක් ජීවත් වූ නමුත් විවාහයේ දී පුරුෂයා භාර්යාවගේ ගෙදර පදිංචියට යා යුතු විය. සියලු ම ගෘහභාණ්ඩාදිය ඇය සතු විය. එක් එක් ගෝත්‍රයක් නියමිත භූමි ප්‍රදේශයක වෙසෙන, තමන්ට විශේෂ වූ භාෂාවක් කථා කරන, වංශ සමූහයකින් සැදිණ.

"ලබ්ධියේ ආරක්ෂකයෝ " නමින් හැඳින්වුණු පුරුෂයන් තිදෙනකුගෙන් හා ස්ත්‍රීන් තිදෙනකුගෙන් සමන්විත පූජක පක්ෂයට සියලු ම ආගමික උත්සව භාර විය. දෙවිවරුන්ගෙන් ආශිර්වාද ලබාගැනීමට රහස්‌ සමාජ ඔවුන් අතර තිබිණි. එකී සෑම සමාජයකට ම තමන්ගේ ම නැටුම් ගැයුම් පමණක් නොව භාරහාරාදිය හා නිලකාරයෝ ද වූහ. විශේෂයෙන් රෝග සුව කිරීමේ කාර්‍ය්‍යය සඳහා කෙරෙන පුදපූජාදියේ දී නිලකාරයන් පැලඳිය යුතු වූ විශේෂ වෙස් මුහුණු තිබිණ.

ඉරොක්වොයි සංගමය: ඔවුන්ගේ දේශපාලන සංවිධානය ඉතා දියුණු වූවකි. ජන නියෝජන ක්‍රමයක් අනුව ගෝත්‍රවලින් සම සේ තෝරාගනු ලැබූවන්ගෙන් සැදි සමූහාණ්ඩුවකි එය. 1570 දී පමණ කයුගා, මෝහෝක්, ඔනෙයිඩා, ඔනොන්ඩගා හා සෙනෙකා යන ගෝත්‍ර පහ එක්සත්ව ඉරොක්වොයි සංගමය පිහිටුවා තිබුණු අතර 1715 දී පමණ ඒ පහට ටස්කරොරා නම් ගෝත්‍රයක් ද එක් වූයෙන් ඒ සංවිධානය සදෙනාගේ සංගමය" නම් විය. මෙය වූකලි නියෝජිත ආණ්ඩු ක්‍රමයක් සහිත පෙඩරල් සංගමයක් විය. සංගමයේ මන්ත්‍රණ සභාව සාම දෙටුවන් පනස් දෙනකුගෙන් සැදුණේය. සියලු ම සාකච්ඡා හා තීරණ සිප්පි කටු විශේෂයකින් සාදාගන්නා ලද වොම්පම් නම් පටියක වාර්තා ගත කර ඇත. අද මෙම එක්සත් සංගමය හුදෙක් උත්සවාංගයක් සේ පවත්වාගෙන යන බව පෙනේ.

ආරම්භයේ සිට ප්‍රංස ජාතිකයන්ට තදින් විරුද්ධ වූ මේ සංගමය ඒ ප්‍රදේශවල ප්‍රංස බලය මර්දනය කොට ආධිපත්‍යය ලබාගැනීමෙහි දී ඉංග්‍රීසින්ට බොහෝ උපකාරී විය; ලන්දේසීන් හා ඉංග්‍රීසීන් සමඟ වෙළඳ ගනුදෙනු කොට ඔවුන්ගෙන් තුවක්කු හා වෙඩි බෙහෙත් ආදිය ලබාගත්තේය.

ඉංග්‍රිසි-ඇමෙරිකන් (ඇමෙරිකානුනිදහස්) සටනේ දී ඉංග්‍රීසීන්ට උදවු කළ මොවුහු ඇමෙරිකන්වරුන් විසින් පලවා හරින ලදුව අද විසිරී ගොස් ජීවත් වෙති. 1904 දී ඔවුන්ගේ සංඛ්‍යාව 16,000ක් පමණ වී යයි සඳහන් වේ. අද මොවුහු බොහෝ දෙනා යුරෝපීය ලේ මිශ්‍ර ජාතියක් බවට පත් වී සිටිති. මෙකල ඔවුන්ගෙන් වැඩිදෙනා වෙසෙනුයේ කැනඩාවෙහිය.

(සංස්කරණය: 1965)

[[ප්‍රවර්ගය:]]

[[ප්‍රවර්ගය:]]