"ඉස්හොරි" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

14:02, 25 ජූනි 2025 වන විට නවතම සංශෝධනය

හිසේ සමෙහි කොරළ වැනි දෙයක් ඇතිවීම ලක්ෂණ කොට ඇති රෝගයකි. මේ රෝගයෙහි නිදාන නම් ස්නේහ අධිකය සහ මැලැසස්ගේ පිටිරොස්පෝරොන් (Malassez' pityrosporon) නමැති දිලීරය ශරිරගත වීමයි. වෙනත් අදාළ කරුණු නම් පෞද්ගලික අපිරිසිදුකම, හිස නොසේදීම සහ උෂ්ණය යනාදියයි. සමෙන් ගැලවෙන කොරළවල පිටිරොස්පෝරොන් හැර තව ජීවින් දෙදෙනකු ඇතිවන්නට පුළුවන. එකක් කොකුසයෙකි. අනික බැසිලයෙකි. රෝගී සමෙහි මේ දෙක ම තිබුණත් ඒ දෙක රෝගයට සම්බන්ධකමක් නැති බව දැන් පිළිගෙන තිබේ.

මේ රෝගය ඕනෑ ම වයසක කෙනෙකුට සෑදෙන්ට පුළුවන. එහෙත් එය බොහෝ සේ ඇති වන්නේ තරුණ වියෙහි දීය. ළදරු කාලයේ දී මවගෙන් හෝ වෙනත් කිසිවකුගෙන් මෙය බෝවී හිස් මුදුනෙහි වෘත්තාකාර පැල්ලම් සේ පටන් ගනී. අසනීපය ඉබේ ම සුව වන්නට පුළුවන. එහෙත් ජීවියා ශරීරයෙන් පහකර ගැනීම එතරම් පහසු නැත. ස්නේහය අධික අය තුළ රෝගය කලින් කල මතුවේ. මහලු වයසේ දී හිසේ සම වියළී තුනී වූ විට දිලීරය නැති වී යන්නට පුළුවන. මෙවැනි අයගේ හිසේ සමෙන් දහයියා වැනි තුනී පතුරු ගැලවී වැටේ. මේ අවස්ථාවේ දී චර්ම ප්‍රදාහයක් නැත. මේ පතුරු බෙල්ල මත හෝ උරහිස මත වැටී රෝගය ඒ ස්ථානවලට ද පැතිර යන්නට පුළුවන. ඉස්හොරි යන වචනයෙන් හැඟවෙන්නේ මේ අවස්ථාවයි. රෝගය පවත්නා කල හිසෙහි තද කැසිල්ල ඇති වේ. කැසිල්ලෙන් සම තුවාළ වී පූයාජනක ජීවීන්ට ශරීර ගතවන්නට ඉඩ ලැබේ. එසේ වීමෙන් චර්මප්‍රදාහය ඇතිව සම පැසවන්නට පුළුවන. සම රතු වී කැක්කුම සහ සාරය ගැලීම ඇතිවන්නට ද පුළුවන. සමහරුන්ගේ සාරය වියළී කබොලු සෑදෙන්නට පුළුවන. ප්‍රදාහය උග්‍ර වුවහොත් කබොලු සෑදීමක් නොමැතිව ඇඳේ ඇතිරිලි, කොට්ට යනාදිය තෙමෙන තරමට සාරය ගලායාමට ඉඩ ඇත. සාමාන්‍යයෙන් මේ රෝගය ඇති වන්නේ හිසකෙස් මුල් වටේය. එසේ වන්නේ රෝගය කේශකූප සමඟ සම්බන්ධ නිසාය. ප්‍රදාහය කේශකූප වටේ අඟල් භාගයක් පමණ දුරට පැතිරේ. රෝගී කේශ ප්‍රකෘති පරිදි නොදිලිසේ; ලෙහෙසියෙන් කැඩී යයි. බොහෝ පහසුවෙන් හිසකෙස් වැටී රෝගියා හිසකෙස් නැති තත්වයකට පැමිණේ. හිසකෙස් වැටීම හිස්මුදුනෙන් පටන් ගෙන පහළට බසී. අවසානයේ දී හිස පිටිපස පමණක් හිසකේ රවුමක් ඉතිරි වේ. රෝගය අසාධ්‍ය නුවුව ද ජීවියා ශරීරයෙන් බැහැර කර ගැනීම බොහෝ දුෂ්කර කාරණයකි.

(කර්තෘ: ඊ.ඇම්. විජේරාම)

ආයුර්වේද මතය: හිසේ සම ඇසුරු‍කොට සෑදෙන පීඩාවකි. සංස්කෘත වෙද‍පොත්වල මෙය ‘දාරුණ’ නමින් හැඳින්වේ. නිතර හිස කැසීම හ‍ා හිස කසන පීරන විට හිසේ සම සියුම් කුඩු ලෙසින් ගැලවී යාම මෙහි විශේෂ ලක්ෂණයයි. මේ රෝගය සෙම් වා කෝපයෙන් හටගනී. අනෙක් නොයෙක් කුෂ්ඨ රෝග මෙන් ඉස්හොරි ද කෙනකුගෙන් කෙනකුට බෝවේ. රෝගී තැනැත්තා විසින් පරිහරණය කැරෙන පනාව, බුරුසුව, තුවාය යන මේවායේ මාර්ගයෙන් රෝගය පැතිරේ. මෙසේ බාබර් සාප්පු මඟින් ‍රෝගය පැතිරීම පහසුය. මවට ඉස්හොරි තිබේ නම් කුඩා දරුවනට ද එය බෝවිය හැකිය. බෝවෙන ගණයේ රෝගයක් වුව ද ඇතැමුන්ගේ ශරීරයේ පවත්නා ස්වාභාවික ඔරොත්තු දීමේ බලයක් නිසා ඔවුන්ට ඉස්හොරි බෝ නොවේ. ක්‍රමාණුකූලව කැරෙන කුෂ්ඨ රෝග පිළියම්වලින් මෙය සුව කළ හැකිය.

(කර්තෘ: ඒ.ඩබ්ලිව්. විලියම් අල්විස්)

(සංස්කරණය: 1970)