"ඇන්ටිස්තිනීස්" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

15:43, 26 අගෝස්තු 2025 වන විට නවතම සංශෝධනය

(ක්‍රි.පූ. 444-365). සිනිකවාදය නමින් ප්‍රසිද්ධ ග්‍රීක දර්ශන ක්‍රමය පහළ කිරීමෙහි ලා උපකාරි වූ මුල් මතයන් දේශනා කරමින් ඇතන්ස්හි විසූ දාර්ශනිකයෙකි. සිනිකවාදයේ ආදිකර්තෘත්වය සමහරුන් මොහුට ආරෝපණය කරතත් නියම වශයෙන් එම දර්ශනවාදය ගොඩනැඟුයේ මොහුගේ ශිෂ්‍ය ඩයෝජිනීස්ය යනු වඩා පිළිගැනුණු මතයයි.

ඇන්ටිස්තිනීස් මුලින් ගෝගියාස් නම් විතණ්ඩවාදී (සෝෆිස්ට්) දාර්ශනිකයාගේ ගෝලයෙක් විය. පසු කල ඔහුට සොක්‍රටීස් ගැන අසන්නට ලැබී ඔහු කරා ගොස් දර්ශනය හදාළේය.

සොක්‍රටීස්ගේ මරණින් පසු ඇන්ටිස්තිනීස් ද එළිමහන් දර්ශන පීඨයක් අරඹා දුප්පත් පන්තියේ අයට නොමිලේ දර්ශනය ඉගැන්විය. එතෙක් ඔහු උසස් පන්තියේ අය ඇසුරු කරමින් සාමාන්‍යයෙන් සුවපහසුකම් සහිත ජීවිතයකට විරුද්ධත්වයක් නොදක්වා සිටි නමුත් එවක් පටන් ඒ සියල්ලක් පිළිකුල් කරමින් දුප්පත් ජීවිතය ප්‍රිය කෙළේය. කම්කරුවන් ආශ්‍රය කරමින් කම්කරු ඇඳුම් ඇන්දේය. සොක්‍රටීස් ඇසුරෙන් උගත් අල්පේච්ඡතාව ඔහුගේ දර්ශනයෙහි මූලික ඉගැන්වීම විය. ජීවිතයට අත්‍යවශ්‍ය දේ හැර අන් සියල්ල අත්හළ යුතු යයි ඔහු දෙසීය. ස්වභාව ධර්මය කරා ආපසු යන්නැයි ඉගැන්වූ ඔහු පෞද්ගලික දේපළ, විවාහය, ආණ්ඩු, සංස්ථාපිත ආගම් යන මේවා අනවශ්‍ය බව කියා සිටියේය. ඔහු තවුසෙක් නොවීය. එහෙත් සුඛවිහරණය හා ඉඳුරන් පින වීම අත්හළේය. අනුන්ට ද එහි දොස් පෙන්වීය.

ඔහු ඩයෝජිනීස් තම ගෝලයකු කර ගත්තේ අකැමැත්තෙනි. ඇන්ටිස්තිනීස් තමාට බැණ වැදී සැරයටියෙන් ද ගසා පැන්නීමට වෑයම් කළ නමුත් ඩයෝජිනීස් අධෛර්යවත් නොවී ඔහුගේ දර්ශනය ඉගෙන පසු කල ඒ අනුව ජීවත් වෙමින් ද ඒ මත අනුන්ට දෙසමින් ද සිනිකවාදය නමින් දාර්ශනික සම්ප්‍රදායක් ඇති කෙළේය.

(සංස්කරණය: 1967)