"ඇඟිලි සටහන්" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්
Senasinghe (කතාබහ | දායකත්ව) |
Senasinghe (කතාබහ | දායකත්ව) |
||
| (නොපෙන්වන එම පරිශීලකයා මගින් අතරමැදි සංස්කරණ 3ක්) | |||
| 1 පේළිය: | 1 පේළිය: | ||
උත්පත්තියේ පටන් මරණය දක්වා කෙනකුන්ගේ ඇඟිලි සටහන් වෙනස් නොවීමත් දෙදෙනකුට එක හා සමාන ඇඟිලි සටහන් ඇති නොවීමත් යන කරුණු දෙක හේතු කොටගෙන මුළුමනින් ම නිශ්චිත ලෙස පුද්ගලයන් හඳුනාගැනීමෙහි ලා ඇඟිලි සටහන් උපයෝගී කරගත හැකිව තිබේ. අපරාධකරුවන් හා සිහිවිකල වූවන් ද හඳුනා ගැනීමට අසීරු තත්වයක පවත්නා මළසිරුර ද ඇඟිලි සටහන් මඟින් හඳුනා ගැනීම අද ලෝකයේ බොහෝ රටවල භාවිත වන ක්රමයයි. | උත්පත්තියේ පටන් මරණය දක්වා කෙනකුන්ගේ ඇඟිලි සටහන් වෙනස් නොවීමත් දෙදෙනකුට එක හා සමාන ඇඟිලි සටහන් ඇති නොවීමත් යන කරුණු දෙක හේතු කොටගෙන මුළුමනින් ම නිශ්චිත ලෙස පුද්ගලයන් හඳුනාගැනීමෙහි ලා ඇඟිලි සටහන් උපයෝගී කරගත හැකිව තිබේ. අපරාධකරුවන් හා සිහිවිකල වූවන් ද හඳුනා ගැනීමට අසීරු තත්වයක පවත්නා මළසිරුර ද ඇඟිලි සටහන් මඟින් හඳුනා ගැනීම අද ලෝකයේ බොහෝ රටවල භාවිත වන ක්රමයයි. | ||
| − | + | [[ගොනුව:3-44-1.jpg|400px|right]] | |
මිනිසාගේ අතුල් හා පතුල් වැටි නමින් හඳුන්වනු ලබන උන්නත රේඛා සමූහයකින් වැසී ඇත්තේය. ඇඟිලි පුඩුවල වැටි පැතිර පවත්නා ආකාරය අනුව චාප, පාශ, වලය හා සංයුක්ත යයි ප්රධාන රටා හතරක ලා ඇඟිලි සටහන් වර්ග කරනු ලැබේ. ආපසු නොනැමී තරමක් ඍජුව එක් පැත්තකින් අනෙක් පැත්තට විහිදෙන රේඛා ඇති සටහන චාපයකි. අශ්ව ලාඩමක ආකාරයට ආපසු හැරෙන රේඛා ඇති සටහන පාශයකි. සම්පූර්ණ වෘත්තයක් සාදන රේඛා රාශියක් ඇති සටහන වලයයකි. චාප, පාශ, වලය යන තුන මිශ්ර වී සෑදුණු සටහන සංයුක්තයකි. ඇඟිලි සටහන් තව දුරටත් වර්ග කිරීම සඳහා මේ ප්රධාන රටා හතර අනුකොටස්වලට බෙදා ඇත්තේය. | මිනිසාගේ අතුල් හා පතුල් වැටි නමින් හඳුන්වනු ලබන උන්නත රේඛා සමූහයකින් වැසී ඇත්තේය. ඇඟිලි පුඩුවල වැටි පැතිර පවත්නා ආකාරය අනුව චාප, පාශ, වලය හා සංයුක්ත යයි ප්රධාන රටා හතරක ලා ඇඟිලි සටහන් වර්ග කරනු ලැබේ. ආපසු නොනැමී තරමක් ඍජුව එක් පැත්තකින් අනෙක් පැත්තට විහිදෙන රේඛා ඇති සටහන චාපයකි. අශ්ව ලාඩමක ආකාරයට ආපසු හැරෙන රේඛා ඇති සටහන පාශයකි. සම්පූර්ණ වෘත්තයක් සාදන රේඛා රාශියක් ඇති සටහන වලයයකි. චාප, පාශ, වලය යන තුන මිශ්ර වී සෑදුණු සටහන සංයුක්තයකි. ඇඟිලි සටහන් තව දුරටත් වර්ග කිරීම සඳහා මේ ප්රධාන රටා හතර අනුකොටස්වලට බෙදා ඇත්තේය. | ||
| 9 පේළිය: | 9 පේළිය: | ||
සර් ෆ්රැන්සිස් ගෝල්ටන් (1822-1911) ඇඟිලි සටහන් ක්රමයේ ඉතිහාසය අතින් විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුත්තෙකි. ඇඟිලි සටහන් සහජ බව හා කිසි දිනක වෙනස් නොවනසුලු බවත් ඒවායේ විද්යමාන වන වැටි ලකුණු පුද්ගලයන් හඳුනා ගැනීම සඳහා උපයෝගී කරගත හැකි බවත් ඔහු විසින් කරන ලද විවිධ පර්යේෂණයන් මගින් සනාථ කරන ලදි. ඔහු හඳුන්වා දුන් චතුර්විධ වැටි ලකුණු එදා පටන් අද දක්වා ම හඳුනාගැනීමේ කාර්යයන් සඳහා භාවිතා කරනු ලැබේ. අනතුරුව සර් එඩ්වඩ් රිචඩ් හෙන්රි විසින් ඇඟිලි සටහන් ක්රමානුකූලව වර්ග කිරීම හා ඒ මගින් පුද්ගලයන් හඳුනාගැනීම සඳහා ක්රමවත් වූ අංගසම්පූර්ණ ක්රියා පිළිවෙළක් ඉදිරිපත් කරන ලදි. මෙම ක්රමයට ‘හෙන්රිගේ ඇඟිලි සටහන් ක්රමය’ යයි කියනු ලැබේ. | සර් ෆ්රැන්සිස් ගෝල්ටන් (1822-1911) ඇඟිලි සටහන් ක්රමයේ ඉතිහාසය අතින් විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුත්තෙකි. ඇඟිලි සටහන් සහජ බව හා කිසි දිනක වෙනස් නොවනසුලු බවත් ඒවායේ විද්යමාන වන වැටි ලකුණු පුද්ගලයන් හඳුනා ගැනීම සඳහා උපයෝගී කරගත හැකි බවත් ඔහු විසින් කරන ලද විවිධ පර්යේෂණයන් මගින් සනාථ කරන ලදි. ඔහු හඳුන්වා දුන් චතුර්විධ වැටි ලකුණු එදා පටන් අද දක්වා ම හඳුනාගැනීමේ කාර්යයන් සඳහා භාවිතා කරනු ලැබේ. අනතුරුව සර් එඩ්වඩ් රිචඩ් හෙන්රි විසින් ඇඟිලි සටහන් ක්රමානුකූලව වර්ග කිරීම හා ඒ මගින් පුද්ගලයන් හඳුනාගැනීම සඳහා ක්රමවත් වූ අංගසම්පූර්ණ ක්රියා පිළිවෙළක් ඉදිරිපත් කරන ලදි. මෙම ක්රමයට ‘හෙන්රිගේ ඇඟිලි සටහන් ක්රමය’ යයි කියනු ලැබේ. | ||
| − | + | [[ගොනුව:3-44-2.jpg|400px|left]] | |
1900 දී පුද්ගලයන් නොවරදවා හඳුනාගැනීම හා ඊට අදාළ වෙනත් විවිධ ප්රශ්න නිරාකරණය කර ගැනීම සඳහා එවක එංගලන්තයේ ස්වදේශ කටයුතු භාර මහ ලේකම්තුමා විසින් බැල්ෆර් සාමිගේ සභාපතිත්වයෙන් යුත් කොමිසන් සභාවක් පත් කරන ලදි. පුරා පස් මසක් තුළ සාක්ෂි විභාග කළ මෙම සුප්රකට කොමිසම ඉදිරිපිට දී සර් එඩ්වඩ් රිචඩ් හෙන්රි, සර් ප්රැන්සිස් ගෝල්ටන්, වෛද්යාචාර්ය ජේ.සී. ගාර්සන් හා ලෝකයේ නානා දිශා භාගයන්ගෙන් පැමිණි පොලිස් අධිකාරීන් සොළොස් දෙනකු පමණ සාක්ෂි ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පසු වාර්තාවක් සැපයිණ. එහි ප්රතිඵලයක් වශයෙන් පුද්ගලයන් නිවැරදිව හඳුනාගැනීම සඳහා ‘හෙන්රිගේ ඇඟිලි සටහන් ක්රමය’ භාවිතා කිරීමට හැම රටක් ම කැමැත්ත දැක්වූයෙන් 1901 මාර්තු මාසයේ පමණ සර් එඩ්වඩ් රිචඩ් හෙන්රිගේ මාර්ගෝපදේශකත්වය යටතේ ලන්ඩනයේ ‘ස්කොට්ලන්ඩ් යාඩ්හි' අංග සම්පූර්ණ ඇඟිලි සටහන් කාර්යාලයක් පිහිටුවන ලදි. එය අද ලෝක ප්රකට ආයතනයකි. එය පිහිටුවීමෙන් පසු ලෝකයේ සෑම රටක ම පාහේ ඇඟිලි සටහන් ආයතන බිහි වන්නට විය. දැන් අංග සම්පූර්ණ සෑම පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවකට ම පාහේ එයට ම අයත් වූ ඇඟිලි සටහන් කාර්යාලයක් ද ඇත්තේය. රටේ නොයෙක් අපරාධවලට දඬුවම් පමුණුවනු ලැබූ පුද්ගලයන්ගේ ඇඟිලි සටහන් පත් හා නොයෙක් සේවාවන්හි නියුක්ත අයගේ හා වෙනත් අයගේ ඇඟිලි සටහන් පත් ගොනු එහි තැන්පත් කර තිබේ. | 1900 දී පුද්ගලයන් නොවරදවා හඳුනාගැනීම හා ඊට අදාළ වෙනත් විවිධ ප්රශ්න නිරාකරණය කර ගැනීම සඳහා එවක එංගලන්තයේ ස්වදේශ කටයුතු භාර මහ ලේකම්තුමා විසින් බැල්ෆර් සාමිගේ සභාපතිත්වයෙන් යුත් කොමිසන් සභාවක් පත් කරන ලදි. පුරා පස් මසක් තුළ සාක්ෂි විභාග කළ මෙම සුප්රකට කොමිසම ඉදිරිපිට දී සර් එඩ්වඩ් රිචඩ් හෙන්රි, සර් ප්රැන්සිස් ගෝල්ටන්, වෛද්යාචාර්ය ජේ.සී. ගාර්සන් හා ලෝකයේ නානා දිශා භාගයන්ගෙන් පැමිණි පොලිස් අධිකාරීන් සොළොස් දෙනකු පමණ සාක්ෂි ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පසු වාර්තාවක් සැපයිණ. එහි ප්රතිඵලයක් වශයෙන් පුද්ගලයන් නිවැරදිව හඳුනාගැනීම සඳහා ‘හෙන්රිගේ ඇඟිලි සටහන් ක්රමය’ භාවිතා කිරීමට හැම රටක් ම කැමැත්ත දැක්වූයෙන් 1901 මාර්තු මාසයේ පමණ සර් එඩ්වඩ් රිචඩ් හෙන්රිගේ මාර්ගෝපදේශකත්වය යටතේ ලන්ඩනයේ ‘ස්කොට්ලන්ඩ් යාඩ්හි' අංග සම්පූර්ණ ඇඟිලි සටහන් කාර්යාලයක් පිහිටුවන ලදි. එය අද ලෝක ප්රකට ආයතනයකි. එය පිහිටුවීමෙන් පසු ලෝකයේ සෑම රටක ම පාහේ ඇඟිලි සටහන් ආයතන බිහි වන්නට විය. දැන් අංග සම්පූර්ණ සෑම පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවකට ම පාහේ එයට ම අයත් වූ ඇඟිලි සටහන් කාර්යාලයක් ද ඇත්තේය. රටේ නොයෙක් අපරාධවලට දඬුවම් පමුණුවනු ලැබූ පුද්ගලයන්ගේ ඇඟිලි සටහන් පත් හා නොයෙක් සේවාවන්හි නියුක්ත අයගේ හා වෙනත් අයගේ ඇඟිලි සටහන් පත් ගොනු එහි තැන්පත් කර තිබේ. | ||
10:11, 3 දෙසැම්බර් 2025 වන විට නවතම සංශෝධනය
උත්පත්තියේ පටන් මරණය දක්වා කෙනකුන්ගේ ඇඟිලි සටහන් වෙනස් නොවීමත් දෙදෙනකුට එක හා සමාන ඇඟිලි සටහන් ඇති නොවීමත් යන කරුණු දෙක හේතු කොටගෙන මුළුමනින් ම නිශ්චිත ලෙස පුද්ගලයන් හඳුනාගැනීමෙහි ලා ඇඟිලි සටහන් උපයෝගී කරගත හැකිව තිබේ. අපරාධකරුවන් හා සිහිවිකල වූවන් ද හඳුනා ගැනීමට අසීරු තත්වයක පවත්නා මළසිරුර ද ඇඟිලි සටහන් මඟින් හඳුනා ගැනීම අද ලෝකයේ බොහෝ රටවල භාවිත වන ක්රමයයි.
මිනිසාගේ අතුල් හා පතුල් වැටි නමින් හඳුන්වනු ලබන උන්නත රේඛා සමූහයකින් වැසී ඇත්තේය. ඇඟිලි පුඩුවල වැටි පැතිර පවත්නා ආකාරය අනුව චාප, පාශ, වලය හා සංයුක්ත යයි ප්රධාන රටා හතරක ලා ඇඟිලි සටහන් වර්ග කරනු ලැබේ. ආපසු නොනැමී තරමක් ඍජුව එක් පැත්තකින් අනෙක් පැත්තට විහිදෙන රේඛා ඇති සටහන චාපයකි. අශ්ව ලාඩමක ආකාරයට ආපසු හැරෙන රේඛා ඇති සටහන පාශයකි. සම්පූර්ණ වෘත්තයක් සාදන රේඛා රාශියක් ඇති සටහන වලයයකි. චාප, පාශ, වලය යන තුන මිශ්ර වී සෑදුණු සටහන සංයුක්තයකි. ඇඟිලි සටහන් තව දුරටත් වර්ග කිරීම සඳහා මේ ප්රධාන රටා හතර අනුකොටස්වලට බෙදා ඇත්තේය.
අපරාධකරුවකුගේ ඇඟිලි සටහන් ඔහු නොදැනුවත්ව ම දොරක හෝ ජනේලයක හෝ වෙන එවැනි කිසියම් දෙයක හෝ වැදගැනීමට ඉඩ ඇත්තේය. පියවි ඇසින් දැක ගැනීම අසීරු හෙයින් එවැනි සටහන් ‘නිලීන’ ඇඟිලි සටහන් නමින් හැඳින්වේ. ලෝහමය සියුම් කුඩු වර්ගයක් ඒ මත ඉසූ විට ඒවා මනාව දිස්වෙයි. ඉන්පසු ඒවා ඡායාරූපයට නඟා අපරාධකරුවා හඳුනා ගැනීම පිණිස පරීක්ෂාවට භාජන කරනු ලැබේ. රෙදිපිළී, ලිපිලේඛන ආදියෙහි රැඳුණු ඉතා සියුම් ඇඟිලි සටහන් පවා ඇතැම් රසායන ද්රව්ය මඟින් හෙළි කර ගැනීමට පිළිවන.
ඉතිහාසය
ඇඟිලි සටහන් මඟින් පුද්ගලයන් හඳුනා ගැනීම ඉතා මෑතක දී ඇති වූවක් වුවද පුරාණ මිසරය, බැබිලෝනියාව, චීනය යන රටවල ඇඟිලි සටහන් මුද්රාවන් ලෙස භාවිතා කොට ඇති බව පෙනේ. 1684 දී එංගලන්තයේ රාජකීය වෛද්ය විද්යාලයේ නෙහිමායා ග්රූ නම් ඉංග්රීසි ජාතික වෛද්යවරයා විසින් මිනිස් ඇඟිලිවල ඇති විවිධ රූප සටහන් ගැන කරන ලද පර්යේෂණයක් අළලා පවත්වන ලද දේශනය ඇඟිලි සටහන් ක්රමය පිළිබඳ ඉතිහාසයේ ආරම්භය වශයෙන් සැලකේ. ඉන් පසු 1833 දී බෙංගාලයේ හූග්ලි ප්රදේශයේ ප්රධාන පරිපාලන නිලධාරි තැන වූ සර් විලියම් ජේ. හ’ෂල් විසින් සිරකරුවන් සහ විශ්රාම වැටුප් ලබන්නන් නිවැරදිව හඳුනා ගැනීමට ඇඟිලි සටහන් උපයෝගී කර ගන්නා ලදි.
සර් ෆ්රැන්සිස් ගෝල්ටන් (1822-1911) ඇඟිලි සටහන් ක්රමයේ ඉතිහාසය අතින් විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුත්තෙකි. ඇඟිලි සටහන් සහජ බව හා කිසි දිනක වෙනස් නොවනසුලු බවත් ඒවායේ විද්යමාන වන වැටි ලකුණු පුද්ගලයන් හඳුනා ගැනීම සඳහා උපයෝගී කරගත හැකි බවත් ඔහු විසින් කරන ලද විවිධ පර්යේෂණයන් මගින් සනාථ කරන ලදි. ඔහු හඳුන්වා දුන් චතුර්විධ වැටි ලකුණු එදා පටන් අද දක්වා ම හඳුනාගැනීමේ කාර්යයන් සඳහා භාවිතා කරනු ලැබේ. අනතුරුව සර් එඩ්වඩ් රිචඩ් හෙන්රි විසින් ඇඟිලි සටහන් ක්රමානුකූලව වර්ග කිරීම හා ඒ මගින් පුද්ගලයන් හඳුනාගැනීම සඳහා ක්රමවත් වූ අංගසම්පූර්ණ ක්රියා පිළිවෙළක් ඉදිරිපත් කරන ලදි. මෙම ක්රමයට ‘හෙන්රිගේ ඇඟිලි සටහන් ක්රමය’ යයි කියනු ලැබේ.
1900 දී පුද්ගලයන් නොවරදවා හඳුනාගැනීම හා ඊට අදාළ වෙනත් විවිධ ප්රශ්න නිරාකරණය කර ගැනීම සඳහා එවක එංගලන්තයේ ස්වදේශ කටයුතු භාර මහ ලේකම්තුමා විසින් බැල්ෆර් සාමිගේ සභාපතිත්වයෙන් යුත් කොමිසන් සභාවක් පත් කරන ලදි. පුරා පස් මසක් තුළ සාක්ෂි විභාග කළ මෙම සුප්රකට කොමිසම ඉදිරිපිට දී සර් එඩ්වඩ් රිචඩ් හෙන්රි, සර් ප්රැන්සිස් ගෝල්ටන්, වෛද්යාචාර්ය ජේ.සී. ගාර්සන් හා ලෝකයේ නානා දිශා භාගයන්ගෙන් පැමිණි පොලිස් අධිකාරීන් සොළොස් දෙනකු පමණ සාක්ෂි ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පසු වාර්තාවක් සැපයිණ. එහි ප්රතිඵලයක් වශයෙන් පුද්ගලයන් නිවැරදිව හඳුනාගැනීම සඳහා ‘හෙන්රිගේ ඇඟිලි සටහන් ක්රමය’ භාවිතා කිරීමට හැම රටක් ම කැමැත්ත දැක්වූයෙන් 1901 මාර්තු මාසයේ පමණ සර් එඩ්වඩ් රිචඩ් හෙන්රිගේ මාර්ගෝපදේශකත්වය යටතේ ලන්ඩනයේ ‘ස්කොට්ලන්ඩ් යාඩ්හි' අංග සම්පූර්ණ ඇඟිලි සටහන් කාර්යාලයක් පිහිටුවන ලදි. එය අද ලෝක ප්රකට ආයතනයකි. එය පිහිටුවීමෙන් පසු ලෝකයේ සෑම රටක ම පාහේ ඇඟිලි සටහන් ආයතන බිහි වන්නට විය. දැන් අංග සම්පූර්ණ සෑම පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවකට ම පාහේ එයට ම අයත් වූ ඇඟිලි සටහන් කාර්යාලයක් ද ඇත්තේය. රටේ නොයෙක් අපරාධවලට දඬුවම් පමුණුවනු ලැබූ පුද්ගලයන්ගේ ඇඟිලි සටහන් පත් හා නොයෙක් සේවාවන්හි නියුක්ත අයගේ හා වෙනත් අයගේ ඇඟිලි සටහන් පත් ගොනු එහි තැන්පත් කර තිබේ.
ලෝකයේ ඇඟිලි සටහන් වාර්තා ගොනු ඉතා විශාල සංඛ්යාවක් ඇත්තේ ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපද රාජ්යයේ අධිකරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ ෆෙඩරල් පරීක්ෂණ කාර්යාලයේ (FBI) ය. එහි ඇති අපරාධකරුවන්ගේ ඇඟිලි සටහන් වාර්තා එරට නීතිය ක්රියා කරවන විවිධ ආයතන අතර හුවමාරු කරගනු ලැබේ. පිටරටවල් සමඟ ජාත්යන්තර වශයෙන් ද මේ මණ්ඩලය අපරාධකරුවන් හඳුනා ගැනීමට අවශ්ය තොරතුරු හුවමාරු කරගනී. මේ හැර යුද හමුදාවල නියුක්තවූවන්ගේ හා රාජ්ය සේවකයන්ගේ ද පිටරැටියන්ගේ හා සිය කැමැත්තෙන් ඇඟිලි සටහන් දුන් රට වැසියන්ගේ ද ඇඟිලි සටහන් දශ කෝටියකට වැඩි සංඛ්යාවක් එහි වෙයි.
(කර්තෘ: ටී.බී. ධනපාල)
(සංස්කරණය: 1967)
