සරඹ
අවි සරුඹාම
මෙහි සරුඹාම ලෙසින් යෙදුණේ සංස්කෘත 'ශ්‍රම' ශබ්දයයි. කිසියම් ක්‍රියාවක් කිරීමේදී සිත කය දෙකෙන් ම හෝ ඉන් එකෙකින් හෝ ගන්නා මහන්සිය 'ශ්‍රම' නමි. අවි යනු ආවුධ ය. එබැවින් ආවුධ මෙහෙයීමේ දී ගන්නා මහන්සිය 'අවි සරඹාම' යන්නෙන් අදහස් කරනු ලැබේ. පඤ්චාවුධ නමින් ප්‍රසිද්ධ වූ දුනු, මුගුරු, අඩයටි, පත් කොහොල්, පරා වළලු යන පසක් හා කඩු, සිරි, කුන්ත ඈ රැසක් හා ආවුධ නමින් හැඳිනෙන නමුදු අවි සරඹ යන්නෙහි අවි ශබ්දයෙන් කඩුවත් සරඹ ශබ්දයෙන් එය වික්‍රමවත් ව පෑමත් අදහස් කරන්නේ ය.
"උඩුකර කඩුව පානා මෙන් සය යිරඟ
මුණකර බිමට බිඳිනා තැන් පාන රඟ
යට කර ම පද වැළ මැනවයි කියන රඟ
ඇමවර ලොවට පෙන්වයි අවිසරඹ රඟ"
හංස සංදේශ කාරයෝ කීහ.
එක එක හුණ දංඩෙහි යගාරාවය බැගින් බහා ලූ අසූරියන් දඬු සැටක් එක මිටියෙහි වන සේ බැඳි උණ දඬු සැට මිටියක් පෙන්නා "තෙපි කඬු සරඹ උගත් බව අප අදහන්නේ යැ"යි කී බවත් ඒ බසින් කඩුව අතට ගෙන අසූරියනක් අහසට පැන හුණමිටි පොලු ගසන්නට වන් බන්ධුලයක් කෙළවර මිටියෙසි දී කඩුව යගාරාමයේ වැදගත් යැයි අසා කරුණ විමසා දැන "යනාරාම ඇති බව කලින් දනිමි නම් නොහඬවා ම ගසා පියමි"යි කී බවත් විඩූඩභ කථා වස්තුවෙන් කියැවේ. (සද්ධර්මරත්නාවලී 297, පූජාවලී 382). දුටුගැමුණු එළාර යුද්ධයෙහි දී දීඝජන්‍තු යෝධයා කඩු පළස ගෙන බිමින් අටළොස් රියනක් අහසට නැඟී එක්තිස් බළකොටුවක තිසිරි හරින් කරවා තුබූ රජ රූ පොලු ගසාලුයේ යැ'යි අපේ ඉතිහාසයෙහි එයි. මේ දෙපුවතින් ම පැහැදිලි වන්නේ කඩුව ගෙන සාමාන්‍ය මිනිසෙකුට බැරි ඉතා ඉහළ පැනීමේත් ඉහළයට ගසන කඩුපහරින් රුකුලු ලබා කරණමි ගසමින් සැම්බී කොතරම් තද දෙයකවත් නොනවතින සේ කඩු පහර ගැසීමේත් වෙසෙස් සපන්කම අවිසරඹය බව ය. කඩුව චිත්‍ර දක්වා උඩ විසිකර අතට එලවා ගැනීම ද දකුණතින් මෙන් ම වමතින් ද එකසේ කැපීම්, කෙටීම් කිරීමේ හුරුව ද අවිසරඹයෙහි අගයක් බව පූජාවලී කර්තෘහු බන්ධුල කථාවෙහිලා කියති. "තමන්ගේ නුවර ශිල්ප උගන්නා ලිය හෙන්නවුන් ඇත ද දේශක්ති පිණිසත් ශරීරක්ෂම කරනු නිසාත් තක්ෂලා නුවරට ගොස් බන්ධුලයන් ඇතුළු රජ කුමරුන් ශිල්ප උගෙන ආ බව" කියන සද්ධර්මරත්නාවලී කියමන පුරාතනයෙහි සෑම රටක ම අවිසරඹ උගන්වන්නවුන් සිටි බව සලකා ගන්නට ප්‍රමාණවත් වෙයි.
තනි ව සිට කඩුවෙන් පානා වික්‍රමය මෙන් ම සටන් වැද උනුන් හා තරඟයට කඩු මෙහෙයැවීම ද අවිසරඹ වෙයි. පනිමින්, නැමෙමින්, හැරෙමින් උඩ, යට, ඉදිරිය, පිටුපස, ඇළය යන දෙයකින් කවර මොහොතක හෝ ඇනීම්, කෙටීම් විසින් විරුදුව එල්ලවන කඩුපහරට ඉඩ නොලැබෙන පරිදි සිය කඩුව හරස් කොට පාමින් ම දෙන නොවරදින පහරකින් පිළිමලුන් ජය ගැනීමට වෑයම් කිරීම තරඟයෙහිලා අවිසරඹ දනවුන්ගේ සිරිති. අන්න ඒ අවස්ථවෙහි වරින්වරට නොයෙක් දෙසින් නොයෙක් අතට වික්‍රමවත් ව පහරට පහර හරස් කොට කඩු මෙහෙයැවීම එකී අවිසරඹය වන්නේ ය. "ලැව් සිව් කගින් කයවන් යුදේයි දී"යි හංස සංදේශකරුවන් කීයේ අවිසරඹයෙහි දී හරස් ව පානා කඩුවට වදින පහරේ රඟ ය. ඉදිරියට වන් සතුරන් සාදාලීමෙහි උපකාරී වූ කඩුව රාජකකුද භාණ්ඩයන් යෙන් එකක්ව නිතර පැළඳෙන හෙයින් කඩු සරඹය දැන සිටීම රජුනට අවශ්‍ය විය. එබැවින් මුහුණට මුහුණ දී සටන් කළ ආදී කාලයේ පටන්ම රජුනුන් රාජ්‍ය පාලකයනුත් සෙබළුනුත් ඒ තනතුරු පැනවනුත් අවිසරඹය පුරුදු පුහුණු කරයෙන සිටි බව සිය රාජ්‍යයන් ආරක්ෂා කර ගැනීමේත් විශාල කර ගැනීමේත් කළ සේ නා නා දේශීය ඉතිහාසයන්හි දැක්වෙන යුද්ධ ප්‍රවෘත්තීන්ගෙන් හෙළිවන්නේ ය. සෑම ක්ෂත්‍රියකු ම අවිසරඹ පිළිබඳ පුහුණුව කුමාර අවදියෙහි ම කළ යුත්තේ යැ'යි සූත්‍ර ග්‍රන්ථයන්හි දැක්වෙන්නේත් අවිසරඹ නොදැන කඩුගෙන සටන් වැදීම නිෂ්ඵල යැයි සොභාරත ශාන්තිවලියෙන් කියැවී ඇත්තේත් අවිසරඹ නුපුහුණු සෙබසින් පුලුන්මිටි වැන්නයැයි ශුක්‍ර නීතිසාරයෙහි සඳහන් වන්නේත් රජුන් ආදී කොට ඇති පාලකයනට එකලා අවිසරඹ දැන සිටීම අවසෙවු නිසා ය. කව්සිළුමිණෙහි ඉතා ම දිග සඟවන තුදුස්වන සඟෙහි ලා සත් රජුන්හට එදිරි ව යුදවැදි මදු රජු කඩුවෙන් පෑ සපන්කම් සැටියට කව්සිළුමිණිකරුවන් පවසා ඇත්තේ අවිසරඹයෙහි තෙරපත් රජකුගේ සපන්කම් ය.
මෙසේ වැනුවට පැසසුමට ලක් ව ඇති අවිසරඹය අභ්‍යාස කැරවූ ආකාරයන් කියන පැරණි වාර්තාවන් ලැබී තැදන් (P.E.P) දෙරණියගල Sinhalese Combative, Field and Aquatic Sports and Games යන පොතින් අංග හෙවත් අංගම්පොර නමින් හෙළිකොට ඇති තොරතුරු අවිසරඹය අභ්‍යාස කළ සැටි දැනගැනීමට ප්‍රයෝජනවත් ය. උඩයක් හෙවත් සරුවාලයක් ඇඳ ඒ මත අමුඩයක් ගසා හිසැ තලප්පාවක් නොහොත් ජටාවක් බැඳ සැරැසුණු එක පමණ උසමහතින් යුත් සදෙනෙකු හෝ අටදෙනෙකු හෝ ලීයෙන් කළ කඩුවක් බැගින් ගෙන මංඩලාකාරව සැදී නටමින් පනිමින් නැමෙමින් එදිරි ව එල්කරන කඩු පහරට හරස්ව කඩුව පාමින් ද එදිරිවූයේ අනිකකුට පහර දෙන ලෙසින් හැරෙන විට පිටුපාමින් ද තමාට පහර දෙන ලෙසින් හැරෙන විට වහා මූණපාමින් ද කඩුසරඹය නමින් පවත්වන ක්‍රීඩාවක් වෙයි. එය ද පුරාතනයන් අවිසරඹය පුහුණු කළ සැටි සිතට නාවන්නක් මෙනි.
(කර්තෘ: සිරිමල් රණවැල්ල: 1959)
(සංස්කරණය නොකළ)
