සැවුල් සන්දේශය

සැවුලකු හෙවත් කුකුළකු සන්දේශ හාරකයා කොට අලගියවන්න මුකවෙටිතුමා විසින් සිංහල පද්‍යයෙන් රචිත සන්දේශ කාව්‍යය ‘සැවුල් අස්න - සැවුල් සන්දේශය’ නමින් හැඳින්වේ. මෙම ග්‍රන්ථයෙහි කවි 204ක් හා ගද්‍ය පාඨ 05 ක් ඇතුළත් වේ. සබරගමුවේ සමන් දේවාලයේ සමන් දෙයින්ගෙන් බුද්ධ ශාසනය ද සිව්රඟ සෙනඟ - ඇමති පිරිවර සහිත පළමුවන රාජසිංහ රජු ද රැකදෙන ලෙස අයැදීමට සේ සැවුල් සන්දේශය තැනුවේ. සැවුල් සන්දේශය අනික් පැරණි සිංහල සංදේශ තරම් නිර්මාණ චාතුර්යය හෝ රචනා විලාශය අතින් ප්‍රශස්ත නොවෙතත් මටසිළුටු බන්ධනයකි. සැවුල් සන්දේශය පළමුවන රාජකීය රජු දවස එනම් සීතාවක කාලයෙහි ශ්‍රී බුද්ධ වර්ෂ 2124-36 (ක්‍රි.ව 1581-93) අතර රචිත ය. සැවුලාට සීතාවක නුවර සිට සපරපුරයේ (සබරගමුවේ) සමන් දේවලයේ සමනළ ගල වසනා සමන් දෙවියන් වෙත සන්දේශය ගෙන යාමට දවස් තුනක් ගතවිය.

පළමුවන දවස

සන්දේශකාරකයාගේ ආසිරි පැසසූම් ලත් (1-5) සැවුල් පක‍්ෂීයා තුන්මහල් පායෙහි (6) සමනළ කන්දෙහි නිවැසි සමන් දෙවියන්ට හසුනක් ගෙන (7) සීතාවක පුරයේ (8-29) පළමුවන රාජසිංහ රජු (31-69) සිහසුන් අරා වුන් විට (70-75) රජකුමාරයන් (76) මහ ඇමතිවරුන් (79) වාසල මුකවෙටියන් (80) කිවිවරයන් (81) සේනානායකයන් (82) නොයෙක් රජුන් (83) සෙනවන් ( 84) ඇමතිවරුන් (85) දහඅට වනන්වරුන් (87) තුති පැසසුම් පුද පඬුරු දෙන විට සබයට වැද රාජසිංහ රජු වැඳ අවසර ගෙන (88) දෙව් රජ වාසල රැගුම් හලට වැඳ (89) බයිරව කෝවිලෙහි රැඟුම් බලා (90) සිතුවම් බහුල හරඟන (උමාදෙවඟන) කෝවිලට වැද (91-92) වැඳ අවසර ගෙන (93) එහි වාසල් පල මුදුනේ මඳක් ඉඳ (94) ඉරුදින හත නැකතින් කටක රාශියෙහි බ්‍රහස්පති, සිකුරු, බුධ, ග්‍රහයන් බලවත් ව සිටි විට මුණිගුණ සිහි කොට (95) සුභ නිමිති දැක පිටත් වේ (96). එසේ යන සැවුලා සීතාවක නුවර පිහිටි විනිශ්චය ශාලාව දැක (97) මඟුල් වීදියෙන් ගොස් (98) වික්‍රමසිංහ මහ ඇමති කරවූ වසුවල්විට මහ වඩම ද (99) ඇත්හල ද (100) ගැටසැත්තේ කඩවත සිටි කඩු කොත් පළඟ දුනු වෙඩි ගත් සෙනඟ ද (101) බලා මින්තාන ගෙවා (102) ගැටදෙල්ගස් මඩමේ මඳ කලක් ඉදියි (103). ඉක්බිති බොර පැත්ත (104), අස්ගොව් මහසයුර (105), තලාවිටිය (106), මෙනෙරිපිටියා බැවුල (107) මිලිලපිටිය (108) පසු කොට දෙල්ගමුවේ වෙහෙර ද වැඳ (109) එහි මල් ගලක ලැඟ රැය ගෙවයි (111-113).

දෙවන දවස

මඳ සුළං හමන විට (114) දෙවියන් පරසතු මදාරා මල් ගෙන යනු බලා තුටු ව (115) පෙර දිගින් අරුණුරැස් පැතිරෙත් ම (116) හිරු බබලනු බලා (117) පිටත් ව තුනුරුවන් මෙනෙහි කොට දළදා ගෙට (118) ගොස් රුවන් කරඬුවෙහි වැඩ හුන් (119) දළදා හිමියන් ද (120) මුනිරුව ද දාගැබ ද දුමිඳු ද (121) මිහිඳුලකර නිරිඳුන් (122) ද වැඳ පෙරදිගින් පෙනෙන සමන්ගිර බලා (123) මඳ සුළං පහස ලබා (124) උයන්වතු දැක (125) ඇල්කෙත්වලට වැද ගොදුරු කා (126) ඇල්ගෙවිලියන්ගේ ගී අසා (127) තුරු යට ගිමන් හැර කුරුවිට ගඟ දෙගොඩ බලා (128) මූකලානේ සිරි නරඹ‍ා (129) වනකාන්තාව දැක (130-136) කොස්ගාඩ (137) බෙලිඅත්තේවල (138) පමුණුවත්ත (139) ගණේගොඩ (140) පසුකොට සපරගමුපුරයට වැද (141-147) කළු ගඟ සිරි මල් ගසක ඉඳ බලා (148-150) එහි දිය කෙළින ළඳුන් දැක (151-164) එහි පිහිටි විහාරයට වැද (165) දාගැබ (166) ඔත් පිළිම (167) වැඩ සිටි පිළිම (168) දුමිඳු (169) මහා සංඝයා සහිත දහම්ලකර තෙරිඳු (170) වැඳ සමන් දෙව් රජු ගෙට ගොස් (171) බණ්ඩාරනායක පදවි ලත් නානමාව කුරුප්පු මැති එහි නිල කරන අය සමඟ සිටි කල (172) ගන රන්රිදී තලි ගත් යුවතියන් ආවඬා සිටි කල (173) කාන්තාවන්ගේ රැඟුම් බලා (174-182) ඉක්බිති සමන් දෙවියන් (183-197) දැක මුනිසසුන ද රාජසිංහ රජු ද මැති ගණ ද සිව්රඟ සෙනඟ ද සංඝ සමූහයා ද රැක දෙන ලෙස අයදියි (198). අනතුරුව බිසෝ දෙවඟනට වැඳ එපවත් සැළ කරයි (199). එසේ ම පුත් දෙව් කුමරුද දන්වයි (200). නැවත සපු (පුර සමන්) දෙව් රජුට සන්දේශය ඔප්පු කරයි (201). ඉක්බිති කතුවරයාගේ අශීර්වාදය සැවුලිඳු ලබා ගනියි (202).

සැවුල් දන්දේශ කතුවරයා අනුකරණයට ප්‍රිය ය. පෙර තිබූ සෑම සන්දේශයක් ම වාගේ ඔහුට ඉතා පුරුදු ය. විශේෂයෙන් තිසර, මයුර, පරෙවි, හංස, ගිරා, සැළලිහිණි සන්දේශයන්ගෙන් ද වෙනත් කවි පොත්වලින් ද නිදහසේ උපමාදි අලංකාර හා වර්ණනා පමණක් නොව වචන, පද, පාඨ, වාක්‍ය පවා උපුටා ගෙන තිබේ. අලගියවන්න සිටි දුර්භාග්‍ය කාලය ගැන සිතන විට අනුකරණය කොට වුව ද මෙබඳු කාව්‍ය තැනීම පහසු නැත. එහෙත් අලගියන්න ස්වයංප්‍රතිභානය පළවන අයුරු තැනූ කවි ද මෙහි දක්නට ඇත. වැලඳ අරුණ රැස් (117) යනාදී කව ද නිල් කටරොළු මලෙව් (131) යනාදී කව ද එබඳු ය.

සවුල් අස්න ඵෙතිහාසික ස්ථාන, පුද්ගල පදවි ආදිය දැන ගන්නට ද උදව් දෙයි. දෙල්ගමුවෙහෙර, දළදා මැදුර (118-120), දම්ලකර (170), මිහිඳුලකර (122), කෙරවරුන්, රාජසිංහ රාජසභාවේ නිලතලාදිය (76-87) ගැටසැත්තේ කඩවත (101) නානමාව කුරුප්පු මැතිඳු (172) පිළිබඳ තොරතුරු එකඟ සළකා ගැනීමට ආධාර වේ. සැවුල් සන්දේශය පිළිබඳ කළ ශෝධන කිහිපයක් නම්, සැවුල් සන්දේශය - ජේ.සමරදිවාකර, සැවුල් සන්දේශය - රැ.තෙන්නකෝන් ය.

(කර්තෘ: කොටහේනේ පඤ්ඤාකිත්ති හිමි: 1956)

(සංස්කරණය නොකළ)