ස්ත්‍රී විලාශය හෙවත් නව බාරිකතාව
නොයෙක් දාර්ශනිකයන් හා පඬිවරයන් දක්වා ඇති ස්ත්‍රීන්ගේ ගුණ දොස් දේහ ලක‍ෂණ වාසනා අවාසනා දී පිළිබඳ කරුණු එක් කොට සිංහල කවියට නඟාලු පොතකි. පාතරට මායාපුරයට අයත් රයිගම් කෝරළයේ විසූ සාද්‍රිස් ද අල්විස් නම් වෛද්‍යවරයෙක් කාව්‍ය කර්තෘ වෙයි. හෙළු, මගද, සතු බස් හා කිවිකම් හසළ බව කියන ඔහු, කොළඹ උපන් පුංචිසිංඤෝ නම් මිත්‍ර මහතෙකුගේ ආරාධනාව කාව්‍යකරණයට හේතු වූයේ යැයි කියයි. කවි 297 කින් යුත් එය ශකවර්ෂ 1799න් මතු ක්‍රි.ව. 1877 අවුරුද්දේ දුරුතු පුර පසළොස්වක දා සම්පූර්ණ කරන ලද බව සඳහන් වේ.
කවියා පළමු කවි තුනෙන් තෙරුවනට නමස්කාර කොට සිව්වන කවියෙන් ලෝකයා රකින ලෙස දෙවියන් යැදීමෙන් පසු ආරාධනය කළවුන් කවි සතරකින් හඳුන්වා දෙයි. පඬිමත විනා හිතුමත එකකුදු නොගත් බවත් නිහතමානකමත් දැක්වීමට කවි තුනක් ඇරිණ. ඉන්පසු බුදුදහම අනුව වධක, චෝර, ස්වාමී, මාතු, භගිනි, යහළු, දාසී යන භාර්යාවන් සත්දෙනා විස්තර කිරීම 12 කවියෙන් අරඹා 39 වන කවියෙන් කෙළවර කරයි. 40 සිට 85 දේව, සුනි ගඳඹ, නාග, යක්, රකුස්, බූ යන විසින් ස්ත්‍රීන්ගේ තත්ව සතක් ද එක් එක් තත්වයේ ස්ත්‍රීන් කෙරෙහි පවත්නා ගතිගුණ හා උන්ගේ උප්පත්තිය වන නැකතුත් සඳහන් කරයි. 86 සිට 90 පද්මිණී, චිත්‍රිනී, සංඛිණී, හස්තීනී යන ඍෂි මතානුකූල ස්ත්‍රීන් හඳුනා ගන්නා ලක්ෂණ විස්තර වේ. 91 සිට 108 දක්වා පතිපූජාකා, කුලනන්දනී, ජනරංජනී, ධර්මචාරී යන චතුර්විධ ස්ත්‍රීන්ගේ පැවතුම් ය. 109 සිට 110 යන කවි දෙකින් පතිවත රැක සිටින ලියක හඳුනා ගන්නා ලකුණු පැවසේ. 111 සිට 114 පාවා නොගත යුතු ස්ත්‍රීන්ගේ ලක්ෂණ ය. 115 සිට 137 අංග ලක්ෂණ අනුව වැඩ අවැඩකාරී ස්ත්‍රීන් නිගමනය කෙරෙන ඍෂිභාෂිතයෙකි. 138 සිට 160 දක්වා සාමුද්‍රිකා, තල කැළල්, ශරීරවර්ණ, ගන්ධ, උස, මහත, අංග හා දේහ ලක්‍ෂණයෙන් ස්ත්‍රීන්ගේ ගතිගුණත් වාසනා අවාසානාවත් තීරණය කරන සැටියි. 161න් උත්තම ස්ත්‍රීන්ට ඇති පංචවිධ ස්වරයෙක් දැක්වේ. 162 සිට 164 සිරිමත් වන ස්ත්‍රීන්ට පිහිටන අවයව ලක්ෂණ කීපයෙකි. 165 සිට 168 පුරුෂයා රජ කරවන පින් ලකුණු ය. 170න් යහපත් ස්ත්‍රීය කෙරෙහි අඩුව තිබිය යුතු ගති කියැවේ. 172 සිට 214 දක්වා උදය බද්ද මෙහෙසි, සීතා, පරමේශ්වරී, සුමනා, නාග කන්‍යා, අලීන සත්ත රජ මෙහෙසී, චන්ද්‍රවතී සුතසෝම බිසව, චම්මිල්ලභාෂිනී, චන්ද්‍රාවතී කින්නරාඞ්ගනා, අමරාදේවී, සුජාතා යන යහපත් ස්ත්‍රීන්ගේ ගුණ මතුකොට පෙන්නයි. 216 සිට 268 දක්වා ස්ත්‍රීන් තෘප්තියට නොපැමිණෙන කරුණු, උන් පහත් පැවැතුම්හි ඇලෙනබව, සැතිරියන් බව, පවසා උන් ඇසුරු කළ යුතු පරිදිත් හෙළි කෙරේ. 270 සිට 291 දක්වා මායම් සැට හතර ය. 292 සිට 297 දෙවියනට පින් දී කමාකර සෙත් පතා කවියාත් ඔහු පොත කළ වනවානූන් දැක්වීමෙන් කෙළවර වෙයි.
මුද්‍රණ දෝෂ වැද ගැනිමෙන් අවුල් ඇති වී තිබුණ ද ස්ත්‍රීන්ගේ ගතිගුණ සම්බන්ධයෙන් නොලැබිය හෙන ශාස්ත්‍රීය කැරුණු රාශියක් අඩංගු වැදගත් කෘතියෙකි. ජාතක කථා, දෛවඥකාමධෙනු, සමුද්‍රිකාශාස්ත්‍ර, කාව්‍යසේකර, ලෝකෝපකාර යනාදී ග්‍රන්ථයන්ගෙන් මීට ආභාසය ලැබී ඇති බව පෙනේ.
(කර්තෘ: ඩී.සී. දිසානායක: 1956)
(සංස්කරණය නොකළ)
අත් පිටපත ලැබුණා 1956.10.12 විෂය සුචියෙහි ඇතුළත් කළා.
