නිකොලායි ඇන්ඩ්‍රීවිච් රිම්ස්කි-කෝර්සකොව්

(Nikolai Andreeevich Rimski-Korsakov) (1844-1908). රුසියානු ජාතික සංගීත රචකයෙකි. මොහු 1844 මාර්තු 18 වැනි දින නොව්ගොරොඩ් ගුබනියා (Novgorod guberniya) හි දී උපත ලැබී ය. 1861 දී සාන්ත පීටර්ස්බර්ග් නැවත පාසලේ ඉගෙනුම ලබමින් සිටිය දී ඔහුට ඇම්.ඒ. බාලාකීවේ (M.A. Balakivev) හා ඔහුගේ අනුගාමිකයන් හඳුනා ගැනීමටත් ආශ්‍රය කිරීමටත් ඉඩ ලැබුණි. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් සංගීතය අධ්‍යයනය කිරීමට හා රචනා කිරීමට ඔහු තුළ උනන්දුවක් ඇති විය. ඔහු විසින් රචනා කරන ලද පළමු තූර්ය සංවාදයන් (symphony) කොටසක් ලියන ලද්දේ ද ඔහු සමුද්‍රයේ යාත්‍රාකරමින් සිටිය දී ය. ඔහු ආපසු පැමිණීමෙන් පසුව සාන්ත පීටර්ස්බර්ග් හි දී මෙය වේදිකාගත කරන ලදී.

රිම්ස්කි විසින් රචනා කරන ලද ප්‍රථම ගීතනාටකය වශයෙන් සැලකෙන The Maid of Pskov ලියන ලද්දේ 1873 දීය. 1880 දී May Night හා 1882 දී Snow Manden (හිම කාන්තාව) යන ගීත නාටක දෙක නිෂ්පාදනය කරනු ලැබිණි. 1887, 1888 යන වර්ෂය ඇතුලතදී ඔහු වාදක සමූහ සඳහා උසස් සංගීත රචනා තුනක් නිර්මාණය කළේය. ඒවා නම් Spanish Capriccio, Sheherazade හා Russian Easter Feshival Overture ය.

1873 - 84 දක්වා නායක තූර්ය වාදක කණ්ඩායමේ පරීක්ෂකවරයා (inspector of neval bands) වශයෙන් සේවය කළ රිම්ස්කි 1874 සිට 81 දක්වා නිදහස් සංගීත පාසලේ අධ්‍යක්ෂ (Director of the free School of music aneerls) වශයෙන් කටයුතු කළේ ය. 1883-94 දක්වා ඉම්පීරියල් චැපල්හි සහකාර සංගීත අධ්‍යක්ෂ වශයෙන් ද මොහු සේවය කළේ ය.

1891-93 අතර කාලයේ දී සංගීතය පිළිබඳ අප්‍රසන්න බවක් ඔහු තුළ ඇති විය. එම නිසා එම කාලය ඇතුලත දී ඔහු සංගීත රචනා ඉදිරිපත් කිරීමට අපොහොසත් වූයේ ය. එහෙත් ක්‍රමයෙන් එම දුර්වලකම මගහැරී යත්ම සුපුරුදු පරිදි ගීත නාටක රචනා කිරීමේ හැකියාව ඔහු ලැබී ය. ‘නත්තල් සැඳෑව’ (Christmas Eve) නමින් ගීත නාටකයක් මුලින් රචනා කළ ඔහු ඉන් අනතුරුව තවත් ගීත නාටක කීපයක් ම රචනා කළේ ය.

1905 විප්ලවීය අරගල ඇති වූ සමයේ දී රිම්ස්කි ශිෂ්‍යයන්ගේ පක්ෂය ගන්නන් ඔහුට රැකියාව අහිමි විය. ඒ සමඟ ම ඔහු ලිබරල්වාදීන් අතර ජනප්‍රියත්වයට පත් වූයේ ය. ඔහු විසින් රචනා කරන ලද සියලුම නාට්‍ය ගීත නාටක ආදිය දෙමසකට තහනම් කරන ලදි. එහෙත් එම දෙබස අවසන් වීමෙන් අනතුරුව ඒවා පෙර පැවැතියාටත් වඩා අතිශයින් ජනප්‍රියත්වයට පත් වූයේ ය.

නොබෝ කලකින් රැකියාවට පත්කරනු ලැබූ රිම්ස්කී රුසියන් සංගීත ප්‍රස්තාර පිළිබඳ ව දියාග්හිලෙව් (Diaghilev's) උත්සවයට සහභාගි වීම සඳහා 1907 මැයි මාසයේ දී පැරීසියට ගියේ ය. 1908 ජුනි 21 වැනි සාන්ත පීටර්ස්බර්ග් අසල ලියූබෙන්ස්ක් (Lyubensk)හි දී ඔහු මිය ගියේ ය.

(කර්තෘ: දේවිකා ප්‍රියදර්ශනී එදිරිවීර)

(සංස්කරණය නොකළ)