නියුක්ලික් අම්ලය
(Nucleic acid) නියුක්ලිනික් අම්ලය නමින් ද හැඳින්වෙන මෙය සියලුම සත්ව හා ශාක සෛලවලත් වෛරස්වලත් ඇති සංකීර්ණ අණුවකි. විශාල වශයෙන් ව්‍යාප්තව පවතින නියුක්ලිනික් අම්ලය ඉහළ අණුක භාරයෙන් යුත් සංයෝග කාණ්ඩයකි. සෛලවල ප්‍රෝටීන නිෂ්පාදනය වීම පාලනයේ දී ඉතා වැදගත් වන මෙය ආවේණිය (heredity) හෙවත් ලාක්‍ෂණික උරුමයන් සම්ප්‍රේෂණය වීමේ දී සම්බන්ධ වේ. (ආවේණිය බ.)
නියුක්ලික් අම්ලය මුල්වරට වෙන් කරන ලද්දේ 1940 වසරේ දී සෛල න්‍යෂ්ටියකිනි. එතෙක් නියුක්ලික් අම්ලය ප්‍රෝටීන සෛල න්‍යෂ්ටි තුළ පමණක් පැවතිය හැකි බවත් ඉන් පරිබාහිරව නොමැති බවත් උපකල්පනය කරන ලදි. එහෙත් වඩාත් පුළුල් ලෙස මෙම අම්ලය ව්‍යාප්තව පවතින බව දැන් අනාවරණය වී ඇත. සියලුම ආකාරයේ සත්ව හා ශාක සෛලවලත් වර්ණදේහ, ජාන, වෛරස හා බැක්ටීරියා භක්‍ෂකවලත් (baeteriophages) මෙය ඇත.
නියුක්ලික් අම්ලය වනාහි කාබෝහයිඩ්‍රේට්, පොස්පරික් අම්ලය, පියුරීන් (purine) හා පිරිමිඩීන්වලින් (pyrimidmie) ව්‍යුත්පන්න කර ගන්නා ලද ආධාරක ද්‍රව්‍ය (base) ද මිශ්‍ර වූ සංයෝගයකි. මෙම අම්ල අණු දිගු දාමයකින් යුක්ත ය. එසේම නියුක්ලියෝටයිඩ (nucleotide) ලෙස හැඳින්වෙන පුනරාගත ව්‍යුහමය ඒකකවලින් සමන්විතය. නියුක්ලියෝටයිඩයක් සෑදී ඇත්තේ මධ්‍ය සීනි කාණ්ඩයක් පොස්පේට කාණ්ඩයකට හා නයිටි්‍රජනීය කාබනික ආධාරක ද්‍රව්‍යයකට සම්බන්ධ වීමෙනි.
සෛල න්‍යෂ්ටියක ප්‍රධාන වශයෙන් නියුක්ලික් අම්ල දෙවර්ගයක් ඇති. එනම්, ඩිඔක්සිරයිබොනියුක්ලික් අම්ලය - ඩී. එන්. ඒ. (Deoxyribonucleic acid - DNA) හා රයිබොනියුක්ලික් අම්ලය - ආර්. එන්. ඒ. (Ribonucleic acid - RNA) ය. න්‍යෂ්ටියක් නොමැති බැක්ටීරියා සෛලයක පවා මෙම අම්ල දෙවර්‍ගය ඇත. එහෙත් ඇතැම් වෛරස් වර්ගවල ඉන් එක් අම්ලයක් පමණක් ඇත. ඩිඔක්සිරයිබොනියුක්ලික් අම්ලය ආවේණියෙහිදී ත් ප්‍රෝටීන සෑදීමේදී ත් වැදගත් වේ. මෙහි පොස්පේට, ඩිඔක්සිරයිබෝස් (deoxyribose) නම් සීනි වර්ගය හා ආධාරක ද්‍රව්‍ය ඇත. ආධාරක ද්‍රව්‍ය ඇඩිනීන් (adenine), ගුවනීන් (guanine), සයිටොසීන් (cytosuie) හා තයිමීන් (thymine) ය. ඩිඔක්සිරයිබොනියුක්ලික් අම්ල අණුවලට ස්වයං ප්‍රජනනයට හැකියාව ඇත. එසේම මෙම අණු රසායනිකව නිෂ්පාදනය කිරීමට ද හැකි ය.
රයිබොනියුක්ලික් අම්ලයෙහි පොස්පේට, රයිබෝස් (ribose), නම් සීනි වර්ගය හා ආධාරක ද්‍රව්‍යවලින් සෑදී ඇති දිගු දාම ඇත. මෙහි ආධාරක ද්‍රව්‍ය වන්නේ ඇඩිනීන්, ගුවනීන්, සයිටොසීන් හා යුරේසිල් (uracil) ය. (සෛල බ.)
(කර්තෘ: ඩබ්ලිව්.එම්.ඩබ්ලිව් වලිසිංහ)
(සංස්කරණය නොකළ)
