ජිනගුප්ත තෙර (ක‍්‍රි.ව. 522-600
ජිනගුප්ත තෙර (ක‍්‍රි.ව. 522-600). ඉන්දියාවෙහි ඉපිද චීනයෙහි විසූ ප‍්‍රකට බෞද්ධ ආචාර්යවරයෙකි. මෙතුමා ඥාන යන නමින් ද හැඳින්වේ. ජිනයශස් තෙරුන්ගේ ම (බ.) ශිෂ්‍යයකු ලෙස සැලකෙයි. ග‍්‍රන්ථ පරිවර්තනය කිරීමේ දක්ෂකම් තිබූවකු ලෙස ද ප‍්‍රකට ය. ග‍්‍රන්ථ රාශියක් චීන බසට පෙරළා ඇති මෙතුමා චීන අධිරාජයා විසින් රාජගුරු පදවියෙන් පුදනු ලැබූ බවක් ද දක්නට ඇත.
ජිනගුප්ත තෙරුන් ඉපිද ඇත්තේ ඉන්දියාවේ ගන්ධාරයෙහි පුරුෂ පුරයෙහි ‘කම්භු’ නම් ක්ෂති‍්‍රය වංශයට අයත් ජන කොටසක ය. මෙතුමාගේ පියා වජ‍්‍රාසර නම් විය. මහාවන විහාරයේ දී ජිනයශස් තෙරුන් උපාධ්‍යාය කොට ගෙන ඥානභද්‍ර තෙර ආචාර්ය කොටගෙන මෙතුමා පැවිදි ව ඇත්තේ සත්හැවිරිදි තරම් වූ බාල අවදියේ දී ය.
වයස 27 දී ආචාර්ය, උපාධ්‍යාය දෙනම කැටුව මෙතුමා චීනයට ගියේ දස දෙනකුගෙන් යුත් පිරිසක් ද සමග ය. එහෙත් චීනයට යන විට ඉතිරි වූයේ සතර දෙනකු පමණි. මේ අනුව ජිනගුප්ත තෙර මිං අධිරාජයාගේ රාජ්‍ය සමයේ දී චීනයෙහි ජාංගාං නුවරට පැමිණ සිටි බව විශ්වාස කෙරේ. ඉන් පසුව ජිනගුප්ත තෙර ඇතුළු පිරිස ‘චතුර්දේවරාජවිහාර නම් ආරාමයෙහි වාසය කළ බව බව පෙනී යයි. ඉක්බිත මෙතුමාගේ කීර්තිය චීනයෙහි පැතිරෙන්නට පටන් ගත්තේ එතුමා විසින් රචනා කරන ලද ග‍්‍රන්ථ කීපයක් නිසා ය. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් වශයෙන් ජිනගුප්ත තෙරුන්ට ‘යී’ ප‍්‍රදේශයේ සංඝනේතෘ භාවය ලැබී ඇත. ඉන්පසු ‘ලොංයුවන්’ විහාරයේ වාසය කළ ද ක‍්‍රි.ව. 577 දී ‘චී ජෙඖ’ (Tcheon) රාජවංශයට රාජ්‍ය අත්වීමෙන් පසු ජිනගුප්තට රටින් පිටවී යන්නට සිදුවිය. මීට හේතු වූයේ මෙම රාජවංශය මගින් බෞද්ධාගම චීනයෙහි පැතිරීම වළකාලීමට යත්න දැරීම ය.
ජිනගුප්ත තෙර මෙහි දී චීන තුර්කිස්ථානයට ගිය බවක් දක්නට ඇත. මේ අතර ජෙඖ රාජවංශය නිමාවට පත් ව සෞඑයි රාජවංශය බලයට පැමිණියේ ය. මෙම රාජ වංශය බෞද්ධාගමට හිතවත් වූ නිසා භාරතයෙන් පැමිණි දූත පිරිසක් විසින් චීනයට ගෙනෙන ලද ග‍්‍රන්ථ දෙසීයක් පමණ පෙරළීමට භික්ෂූන් කණ්ඩායමක් පත් කර එම පරිවර්තනය සංස්කරණය කිරීම භාරදී ඇත්තේ ජිනගුප්ත තෙර වෙත ය.
ජිනගුප්ත තෙරණුවන්ට රාජගුරු නාමය සෞඑයි රාජවංශයේ තෙ ඕමග රජ විසින් ප‍්‍රදානය කරනු ලැබූ බවක් ද පෙනී යයි. මෙතුමා ‘චතුර්දේවරාජවිහාර’ නම් ස්ථානයෙහි වාසය කරන අතරතුර දී අවලෝකිතේශ්වර සූත‍්‍ර, කනකවර්ණපරිපෘච්ජා යන පොත් චීන බසට පරිවර්තනය කළ බවක් පැහැදිලි ය. එමෙන් ම ලොංයුවන් විහාරයේ වාසය කරද්දී සද්ධර්මපුණ්ඩරීක සූත‍්‍රයෙහි ඇතුළත් ‘අවලෝකිතේශ්වර බෝධිසත්ත්ව සමන්තමුඛ පරිවරකයේ’ ගාථා කොටස චීන බසට න`ගනු ලැබ ඇත.
මෙලෙස කොටස් 166ක් ඇතුළත් ග‍්‍රන්ථ 37ක් එතුමා විසින් චීන බසට පරිවර්තනය කරනු ලැබ ඇත. රාෂ්ට‍්‍රපාලපරිපෘච්ඡා, බුද්ධචරිත, භද්‍රපාල ශ්‍රෙෂ්ඨිපරිපෘච්ඡා යන ග‍්‍රන්ථ මෙයට ඇතුළත් ය. පසුකලෙක ක ඕන් සෞ අධිරාජයා විසින් ජ්‍යොතිශ්ශාස්ත‍්‍රය පිළිබඳ පරිච්ඡේද 200කින් යුක්ත ග‍්‍රන්ථයක් ද චීන බසට න`ගන ලෙස ජිනගුප්ත තෙරුන්ගෙන් ඉල්ලනු ලැබූ බවක් පෙනේ. අවශේෂ භික්ෂු පිරිසකගේ ද සහාය ඇතිව ක‍්‍රි.ව. 529 දී ජිනගුප්ත තෙරුන් විසින් මෙම ග‍්‍රන්ථය චීන බසට පෙරළනු ලැබී ය. ජිනගුප්ත තෙරුන්ගේ පරිවර්තන අතර නානා සංයුක්ත මන්ත‍්‍ර සූත‍්‍ර, රත්නකූට සූත‍්‍ර යන ග‍්‍රන්ථ ද වෙයි.
මුන් වහන්සේ වර්ෂ 78ක් ආයු වළඳා ක‍්‍රි.ව. 600 දී අපවත් වී වදාළහ.
ඩී. පී. බිබිලෙ
