අත්තාර්, ෆරීද් උද්දීන්
ෆරීද් උද්දීන් අත්තාර් හෙවත් ෆරීද් අල්-දීන් අත්තාර් (1119-1230) පර්සියානු කවියෙකි. බෙහෙත් වෙළඳකුගේ පුතකු වූ ඔහු උපන්නේ නිශාපූර් නගරයෙහි ය. මධ්‍යකාලීන චරිතකථාකරුවන්ගේ වාර්තාවන්හි, කුරානයේ එක් එක් සූරාවට (පරිච්ඡේදයට) එක් එක් ග්‍රන්ථය බැගින් ග්‍රන්ථ 114ක් ඔහු කළ බව පැවැසෙතත් ඉන් දැනට ශේෂව ඇත්තේ දෙපාකව් 45,000කින් සමන්විත ග්‍රන්ථ නවයක් පමණකි. රජකු සොයා ගිය කුරුලු රැසක් පිළිබඳව ඔහු විසින් රචිත "මන්ටීක් අල්-තයිර්" (කුරුලු සංවාදය) පර්සියානු සාහිත්‍යයේ ඉතා ජනප්‍රිය වූ ග්‍රන්ථයෙකි. ඔහුගේ ම කෘතියක් වූ "ඉලාහී නාමා" කාව්‍යය ආධ්‍යාත්මික වර්ධනය බැහැර කර, අනිත්‍ය වූ ලෞකික අරමුණු පැතූ රජ කුමරුවන් සදෙනකු පිළිබඳ රචනයෙකි. මහමත්තුමා සත්වන දෙව් ලොවට ප්‍රවිෂ්ටව පැරැණි වක්තෘවරයන් හා කළ සංවාද ඔහුගේ "මුසීබත්නාමා" නම් කාව්‍යයෙන් ද හෙළිවේ. "අස්රාර්නාමා" "මුක්තර් නාමා" සහ "පන්ද් නාමා" යන ග්‍රන්ථ ඔහු විසින් රචිත උපදේශාත්මක රසයෙන් යුත් නිබන්ධන වශයෙන් සැලකිය හැක. මේ හැර "බුස්රවු නාමා" නමැති කාව්‍යයක් ද, සුෆි වාදය පිළිබඳ කරුණු ගැබ් වූ "කධ්කිරත් අල්-අවුලියා" නමැති ගද්‍ය කෘතියක් ද රචනා කළ ඔහුගේ ගීත කාව්‍ය සහ භාවගීත 10,000ක් "දීවාන්" කාව්‍යයෙක ඇතුළත් යයි සඳහන් වේ. මොහුගේ කෘතිවලින් ආභාසය ලත් රූමී (1207-40) ද ශ්‍රේෂ්ඨ පර්සියානු කවියෙක් වීය. ක්‍රි. ව. 1230 දී මොංගල් ආක්‍රමණිකයන් විසින් මරනු ලැබූ අත්තාර්ගේ මෘත දේහය නිශාපූර් නගරයේ සුසාන භූමියක තැන්පත් කරන ලදි.
(සංස්කරණය:1963)
