අන්තේවාසික
ආචාර්‍ය්‍යවරයකු ඇසුරු කොට වාසය කරන තෙනැත්තේ අන්තේවාසික හෙවත් අතැවැසි යයි කියනු ලැබේ. අන්තේවාසිකයෝ සතරදෙනෙක් වෙති: 1. නිස්සයන්තේවාසික, 2. පබ්බජ්ජන්තේවාසික, 3. උපසම්පදන්තේවාසික, 4. ධම්මන්තේවාසික යනුවෙනි. 1. යම් ආචාර්‍ය්‍යවරයකු වෙත විනයෙහි කී සෙයින් නිස සමාදන්වැ වසනුයේ නිස්සයන්තේවාසික නම් වෙයි. 2. යම් ආචාර්ය්යවරයකුගේ අවවාද අසා ඔහු වෙත පැවිදිවැ වසනුයේ පබ්බජ්ජන්තේවාසික නම් වෙයි. 3. උපසම්පදායෙහි තමහට කර්මාචාර්‍ය්‍ය වූ තෙරුන් වෙත වසනුයේ උපසම්පදන්තේවාසික නම් වෙයි. 4. ධර්මවිනය පුහුණු කරවන යම් ආචාර්‍ය්‍යවරයකු වෙත වෙසෙමින් බණ දහම් හදාරනුයේ ධම්මන්තේවාසික නම් වේ. මේ අතැවැස්සන් සතරදෙනා අතුරෙන් පබ්බජ්ජන්තේවාසික උපසම්පදන්තේවාසික යන දෙදෙනා දිවි හිමි කොට ආචාර්‍ය්‍යවරයාට භාර වෙති. නිස්සයන්තේවාසිකයා නිස සමාදන්වැ වසන තුරු ද ධම්මන්තේවාසිකයා බණ දහම් හදාරන තුරු ද ආචාර්‍ය්‍යවරයාට භාර වෙත් (චුල්ලවග්ගපාළි).
ශාසනයෙන් බැහැර යම් කිසි විද්‍යාවක් හදාරනු සඳහා ආචාර්‍ය්‍යවරයකු සමීපයෙහි වෙසෙන තෙනැත්තේ ද අන්තේවාසික හෙවත් අතැවැසි නම් වෙයි. එබඳු අන්තේවාසිකයෝ ද දෙකොටසෙකි. කිසිවෙක් ආචාර්‍ය්‍යවරයාට ආචාර්‍ය්‍යභාගය සඳහා ධනය දී ශිල්ප හදාරයි. කිසිදු කටයුත්තෙක නොයෙදී ශිල්පමතුවක් උගන්නා හෙතෙම හුදු අන්තේවාසික වූයේ මැ වෙයි. කිසිවෙක් ආචාර්‍ය්‍ය භාගය නොදී වරෙක ආචාර්‍ය්‍යවරයාගේ මෙහෙවරෙහි යෙදෙමින් වරෙක ශිල්ප හදාරයි. හේ ධම්මන්තේවාසික නම් වෙයි. මහාවග්ගචීවරක්ඛන්ධකයෙහි ප්‍රකාශ වූ ජීවකයාගේ පුවත මෙනි. ජාතක කථාවල මේ දෙපක්ෂයෙහි ම අතැවැසියන් පිළිබඳ තොරතුරු දක්නට ඇත.
(සංස්කරණය:1963)
