අබදාන්
මෙය නිරිතදිග ඉරානයේ, ෂට්-අල්-අරාබි ඩෙල්ටාවට අයත් දූපතකි. මැද පෙරදිග ඛනිජ තෙල් කර්මාන්තයට මධ්‍යස්ථානයන් වන අබදාන් නගරය සහ නැව්තොට පිහිටියේ මෙහිය. දූපතෙහි දිග සැතපුම් 40කි. පළල සැතපුම් 2 සිට 12 දක්වා වේ. ජසිරට්-අල්-ඛිදර් නම් වූ සාන්තුවරයකුගේ සොහොන මෙහි පිහිටි හෙයින් අරාබි ජාතිකයෝ මීට ජසිරට්-අල්-ඛිදර් යන නම ව්‍යවහාර කරති. අබදාන් දූපත අල්ලා ගැනීමට පර්සියාව (ඉරානය) සහ තුර්කිය අතර කීපවිටක ම සටන් ඇතිවිය. 1847 දී එර්සෙරුම් ගිවිසුමෙන් එය නිත්‍ය වශයෙන් පර්සියාවට හිමි විය. අබන්දාන්හි දැනට පවත්නා තෙල් මධ්‍යස්ථානය පිහිටුවන ලද්දේ 1909 දී ඇංග්ලෝ-ඉරේනියානු තෙල් සමාගම මොහම්මීරා පෙදෙසේ පාලකයා සමඟ ඇති කරගත් බදු ගිවිසුමක් අනුවය. ලෝකයේ ඉතා ම විශාල තෙල් ශෝධනාගාරවලින් එකක් මෙහි පිහිටුවූ මේ සමාගම නගරය මෙන් ම ඒ අවට ගමනාගමන පහසුකම් ද වරාය ද දියුණු කළේය. උතුරින් පිහිටි මයිදාන්-ඉ-නප්ටුන් පළා‍තේ විශාල තෙල් ළින්වලින් එන පයිප්ප මාර්ගය කෙළවර වන්නේ මෙහිය. 1909 ගිවිසුම ගැන නොසැලකූ ඉරානයේ ආණ්ඩුව විසින් 1951 දී මෙහි සියලු ඛනිජ තෙල් ජනසතු කරන ලද හෙයින් ඇංග්ලෝ-ඉරේනියානු තෙල් සමාගමේ කාර්මිකයන්ට මේ ප්‍රදේශයෙන් ඉවත්වීමට සිදුවූ නිසා තෙල් කර්මානත්ය ද බොහෝ දුරට ඇනහිටියේය. ඉරානයේ ආණ්ඩුවට අබන්දාහි තෙල් කර්මාන්තය තනිව මෙහෙයවීමට ශක්තියක් නොමැති බව තුන් අවුරුද්දක ප්‍රතිඵලවලින් හෙළිවූ හෙයින් 1954 දී විදේශීය සමාගම් අටකින් හා ඉරේනියානු ජාතික තෙල් සමාගමින් යුත් මණ්ඩලයකට එහි පාලනය පවරන ලදි.
අබදාන්හි ජනගහනය (1956) 2,26,103කි.
(සංස්කරණය:1963)
