අබු සිම්බ්ල්
(Abu Simbel) මිසරයේ නයිල් නදිය අසබඩ අස්වාන් ප්‍රදේශයෙහි පිහිටි, ඉප්සාම්බූල් නමින් ද දන්නා මෙම කඳුකර ස්ථානය දේවමන්දිර දෙකක් නිසා ප්‍රසිද්ධියක් උසුලයි. ප්‍රධාන දේවමන්දිරය දෙවන රැමසිස් රජු (ක්‍රිස්තු පුර්ව 1301-1234) විසින් නිමවන ලදි. අන්තර්ශාලා කිහිපයකින් ද, අන්තරාලයකින් හා ගර්භගෘහයකින් ද යුක්ත වූ මෙම මන්දිරය අඩි 108ක් උසය; අඩි 124ක් පළලය. නැගෙනහිරට මුහුණලා ඇති හෙයින් හිරු උදාවන විට රශ්මිධාරා ගර්භ ගෘහය දක්වා විනිවිද යෑම හේතු කොටගෙන මුළු දේව මන්දිරය ම ආලෝකමත් වෙයි. ආමෙන්-රේ, රේ-හ්රාක්ති, තාහ් යන සූර්යවංශික දෙවිවරුන්ගේ හා රැමයිස් රජුගේ ප්‍රතිමාවන් ගර්භගෘහය තුළ ගලින් නෙළා ඇත. අන්තර්ශාලා තුළ වූ ගල් කැටයම්වලින් රැමසිස් රජු හා හිටයිට්ටවරුන් අතර කේඩිස් නගරයේ දී සිදු වූ යුද්ධය ඇතුළු අනිකුත් යුද්ධ දර්ශන නිරූපිතය මන්දිරයට ඇතුළුවන දොරටුව දෙපස අඩි 67ක් උසට නෙළුැ රැමසිස් රජුගේ ප්‍රතිරූප සතරක් තිබේ. දකුණු පසින් පිහිටි ප්‍රතිරූපයන්ගේ පාමුල අගනා ග්‍රීක ශිලාලිපි කිහිපයක් කොටා තිබේ. මෙම ලිපි දෙවන සමෙටිකස් රජුගේ (ක්‍රි.පූ.590) යුද්ධ භටයන් විසින් කොටන ලදැයි සලකනු ලැබේ.
අබු සිම්බ්ල්හි අනෙක් කුඩා දෙව්මැදුර දෙවන රැමසිස් රජු විසින් සිය මෙහෙසිය වූ නෙෆෙර්තාරි හා හාථෝර් දෙව්දුව වෙනුවෙන් කැපකර සාදවන ලද්දකි. රැමසිස් රජ පවුලේ ප්‍රතිරූප එම මන්දිරය ඉදිරිපසින් ඉදිකරනු ලැබ තිබේ. වටිනා ශිලා ලිපි හා දර්ශනීය ගල් කැටයම් රාශියක් ද මන්දිරය තුළ ඇත.
මෙම මන්දිරද්වය ම සොයා ගන්නා ලද්දේ යෝහාන් ලුඩ්වික් බූර්ක්හාට් නමැත්තකු විසින් 1813 වර්ෂයේ දී ය. එහෙත් වැලි කඳුවලින් වැසී තිබූ මේ නිර්මාණයන් පාදා ගනු ලැබූයේ ජෝවාන්නී බාටීස්ටා බෙල්සෝනි නැමැත්තා ප්‍රධාන ගවේෂක කණ්ඩායම විසින් 1817 දී ය. වරින්වර අබු සිම්බ්ල්හි කඳුර වෙත සුළගින් ගසා ගෙන ආ වැලිවලින් දෙව්මැදුර වැසීයෑම වළක්වාලීම පිණිස 1892 දී කාන්තාර සානුවේ මුදුනෙහි පවුරු බඳනා ලදි. 1902 දී මෙම පවුරු තවත් තර කරවනු ලැබීය. අස්වාන්හි බදිනු ලබන අලුත් වේල්ල නිසා අබු සිම්බල් දෙව්මැදුරු ජලයෙන් යටවී යෑමට ඉඩ තිබේ.
(සංස්කරණය:1963)
