අම්බපාලී-2
පුරාණයෙහි ඉන්දියාවේ විසාලා මහනුවර පිහිටා තුබුණු අඹවනයෙකි. ලිච්ඡවි රජවරුන්ට අයත් ව තුබුණු මේ වනය විසාලා මහනුවරට ලී 3ක් (සැතපුම් භාගයක්) පමණ දකුණෙන් වී යයි පාහියන්ගේ දේශාටන වාර්තාවෙහි සඳහන් වෙයි. ඉන්දියාවේ මුසාෆර්පූර් දිස්ත්‍රක්කයේ හජිපූර් ප්‍රදේශයට සැතපුම් 18ක් උතුරින් පිහිටි බෙසාඩ් නගරය වෛශාලි නගරය හැටියට ද එහි සිට සැතපුමක් පමණ දකුණෙන් පිහිටි භූමිය අම්බපාලි වනය හැටියට ද පුරා විද්‍යාඥයෝ හඳුන්වති.
බුදුරජාණන්වහන්සේ අවසානවරට විශාලා මහනුවරට වැඩි ගමනේ දී අම්බපාලී ගණිකාව විසින් බුදුන් ප්‍රමුඛ මහාසංඝයාට මෙහි දී දන් වළඳවන ලද බවත්, ඉන් පසු මේ අඹවනය බුදුන්ට පූජා කරන ලද බවත් විනය පිටකයෙහි ද සූත්‍ර පිටකයෙහි ද සඳහන් වේ. මේ වනයෙහි විහාරයක් කරවූ අම්බපාලිය එය ද බුදුරදුන්ට පූජා කළාය. මේ විහාරයේ නෂ්ටාවශේෂ ක්‍රි.ව.5 ශත වර්ෂයේ දී දක්නට ලැබුණු බව පාහියන් පවසයි.
බුදුරජාණන්වහන්සේ අම්බපාලිවනයේ දී සුත්‍ර තුනක් (අම්බපාලි සුත්ත) දෙසූ බව පැවසේ. මෙහි දී අනුරුද්ධ හා සාරිපුත්ත යන මහරහතන් වහන්සේලා දෙනම අතර ඇති වූ ධර්ම සාකච්ඡාවක් ගැන ද සංයුත්තනිකායේ සඳහන් වෙයි. අම්බපාලි වනයට නුදුරු තැනක දී බුදුරදුන් ආයුසංස්කාරය හළ බවත් එය සිහිවීමට ස්තූපයක් ගොඩ නඟා තුබුණු බවත් හියුං සා කියයි.
(සංස්කරණය:1963)
