සාන්ත ජෝන් ගිලන්රථ සංගමය

(St John Ambulance = SJA). ප්‍රථමාධාර සහ හදිසි වෛද්‍ය සේවා උගන්වන සහ සපයන විවිධ රටවල අනුබද්ධ සංවිධාන ගණනාවක නම වන අතර මූලික වශයෙන් ස්වේච්ඡා සේවකයන්ගෙන් සමන්විත වෛද්‍ය සේවය හා සම්බන්ධ සංවිධානයකි. රෝගීන් වෛද්‍යාධාර සඳහා ගෙන යෑම ඉන් කෙරෙන ප්‍රධාන සේවයයි. එබැවින් එය සමාජ සේවා සංවිධානයක් ලෙස සැළකීම ද නිවැරදි ය. මෙම සේවයේ වැදගත්කම වඩාත් පැහැදිලි වන්නේ යුද සමයන්හි දී හා වසංගත රෝග පවතින කාලයන්හි දී ය. ගිලන්රථ පහසුකම් නොමිලේ සපයනු ලැබේ. විවිධ රටවල පවත්නා සංගම් අධීක්‍ෂණය කරනු ලබන්නේ ශාන්ත ජෝන් ජාත්‍යන්තර නියෝගය සහ එහි ප්‍රමුඛයන් (ජාතික ශාඛා) විසිනි.

මීට සම්බන්ධ පළමු සංවිධානය වූයේ 1877 දී එංගලන්තයේ ආරම්භ කරන ලද ශාන්ත ජෝන් ගිලන් රථ සංගමයයි. එහි පළමු නිල ඇඳුමින් සැරසුණු ප්‍රථමාධාරකරුවන් 1887 දී ශාන්ත ජෝන් ගිලන් රථ බළකාය ලෙස ආරම්භ කරන ලදී. එතැන් සිට මේ සංවිධාන දෙක එකම සංගමයකට ඒකාබද්ධ වී ඇත. ශාන්ත ජෝන් ගිලන්රථ සංගමයට දැන් ජාතික සංවිධාන 40කට අධික සංඛ්‍යාවක් ඇත. ඒවායින් බොහොමයක් ජොහැනිටර් ඉන්ටර්නැෂනල් සමඟ අනුබද්ධ වන අතර දැනට ලොව පුරා ස්වේච්ඡා සේවකයන් 500,000කට අධික සංඛ්‍යාවක් සිටිති.

Order of St John බොහෝ රටවල සන්නාම නාමය හිමිකර ගනී. විවිධ රටවල ලාංඡන වෙනස් වන නමුත් අත්‍යවශ්‍ය හඳුනාගැනීමක් ලෙස සෑම විට ම අටකින් යුත් සුදු මෝල්ටීස් කුරුසය අඩංගු වේ. නියෝගය මෙන්, ශාන්ත ජෝන් ගිලන්රථ සංගම් සියලු ආගම්වල සාමාජිකයන් පිළිගනී. ඔවුන්ගේ භූගෝලීය සංවිධානය නියෝගයෙන් වෙනස් වන අතර, ඔවුන්ට විවිධ ජාතික නීති, වෛද්‍ය පිළිවෙත් සහ රටවල සංස්කෘතීන් සමඟ සටන් කිරීමට සිදුවේ. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, ශාන්ත ජෝන් ගිලන් රථයේ කාර්යභාරය සහ සංවිධානය රට අනුව වෙනස් වේ.

සාන්ත ජෝන් ගිලන්රථ සංගමයට ආගමික ඉතිහාසයක් ඇත. හමුදා ආගමික සංවිධානයක් වූ ජෙරුසලම්හී සාන්ත ජෝන් රෝහල් ව්‍යපාරයට සම්බන්ධ වූ සාමාජිකයන් හඳුන්වනු ලැබුවේ සාන්ත ජෝන් නයිට්වරුන් නැතහොත් ජෙරුසලම්හි නයිට්වරුන් වශයෙනි. ජෙරුසලම් ශුද්ධ නගරයට පැමිණි වන්දනාකරුවන් සඳහා වෛද්‍ය පහසුකම් අවශ්‍ය වූ බැවින් එම නගරය අත්පත් කරගත් කුරුස යුද්ධකරුවන් ජෙරුසලම්හි සාන්ත ජෝන් රෝහල් තාපස නිකාය ඇරඹීමෙහි ලා මුල් වූ බව කියනු ලැබෙන්නේ 11 වන සියවසේ දී ය. ඔවුන් විසින් 1066 දී රෝගීන් 2000ක් සඳහා ජෙරුසලම්හි රෝහලක් අරඹන ලදී. ක්‍රි.ව. 1113 දී දෙවනි පස්කල් පාප්වරයා (Pape Paschal - ii) එම නිකාය පිළිගනු ලැබී ය. සියවස් ගණනාවක් මුළුල්ලේ පැවති මෙම නිකාය සංවිධානය වර්තමානයේ සාන්ත ජෝන් ගිලන්රථ සංගමය බවට පරිවර්තනය වී ඇත. මෙම සංවිධානයේ ජාත්‍යන්තර වෙබ් අඩවිය www.sja.org.uk නම් වේ.

මෙය අන්තර්ජාතික සංගමයකි. මෙම සංගමයෙහි ලංකාවේ මධ්‍යස්ථානය පිහිටා ඇත්තේ අගනුවර පහළ වැව පාරේ ය.

(කර්තෘ: කේ.බී.එස්. පද්මපෙරුම:1976)

(දළ වශයෙන් සංස්කරණය කළ)