සෝණ කුටිකණ්ණ ථෙර
ගෞතම බුද්ධ ශාසනයෙහි අසූමහ ශ්‍රාවකයන් අතරෙහි ලා සැළකෙන මුන් වහන්සේ යහපත් කථාවෙන් (කල්‍යණ ව්‍යාකරණයෙන්) යුක්ත භික්ෂූන්ගෙන් අග්‍ර වූහ (එතදග්ගං භික්ඛවෙ මම සාවකානං භික්ඛූනං කල්‍යාණවාක්කරණානං යදිදං සෝණෝ කුටිකණ්ණෝ, අ.නි.1, එතදග්ගපාළි). මුන් වහන්සේ සෝතාපත්ති ඵලයට පැමිණි ප්‍රථම උපාසිකාව වූ කාළි කුරරඝරිකාවගේ පුත්‍රයා ය. කුටිකණ්ණ නම් වූයේ කෝටියක් අගනා කර්ණාභරණ පලන් හෙයිනි.
සෝණ කුටිකණ්ණගේ මව වූ කාළිය රජගහ නුවර දී සතාගිර හේමවත යක්‍ෂ ප්‍රධානීන් තුනුරුවන් ගුණ කථා කරනු අසා බුදුන් නොදැක ශ්‍රවණ මාත්‍රයෙන් ම ශ්‍රද්ධාවට පත් වූවා ය. සෝණ කුමරා උපන්නේ ඊට පසු ය. එකල මහාකච්චාන ස්ථවිරයන් වහන්සේ කුරරඝරයට නුදුරු ස්ථානයක වැඩ විසූහ. කාළිය ද උන් වහන්සේට නිතර උපස්ථාන කළා ය. මේ හේතුකොට ගෙන නිතර තෙරුන් ආශ්‍රයට වැටුණු සෝණ කුමරු උන් වහන්සේ හා මිත්‍රත්වයෙන් බැදුණෝ ය. පසුව හේ තෙරුන් වෙතින් පැවිද්ද හා උපසම්පදාව ලබා නොබෝ කාලෙකින් රහත් බවට ද පැමිණියේ ය.
කල් යමේ දී සෝණ තෙරුන්ට බුදුන් දැකීමේ අදහසක් පහළ විය. එහෙයින් උපධ්‍යායන් වූ මහාකච්චාන තෙරුන්ට දන්වා උන් වහන්සේගෙන් ඔවදන් ද ලබා ගත් තෙරණුවෝ බුදුන් වෙත වැඩියහ. සිය මැණියන් විසින් බුදුන්ට පූජා කරනු පිණිස දෙන ලද පලස ද ඇය වෙනුවෙන් බුදුරදුන්ට පූජා කළහ. එහි දී බුදුන්ගේ නියමය පරිදි උන් වහන්සේ මධුර ස්වරයෙන් බණ කීයෙන්, බුදූහු තෙරුන් කෙරෙහි පැහැදී ප්‍රශංසා කළහ. ඉක්බිති උන් වහන්සේ බුදුන්ගෙන් අට වරයක් ද ඉල්ලා ගෙන කුරරඝරයට පැමිණ මැණියන්ගේ ආරාධනය පරිදි දහම් දෙසූහ.
(කර්තෘ: ජයන්ත විමලසේන)
(සංස්කරණය නොකළ)
