හෝඩිය පටුන
සිංහල හෝඩිය පළමුවෙන් ලොවට බිහි වූ පරිදිත් එහි අක්ෂරයන්ගේ බෙදීමත් දැක්වෙන කවි 94කින් යුත් මෑතකාලීන සිංහල කාව්‍ය ග්‍රන්ථයකි. තරඟ සිව්පද කාව්‍යයක් වශයෙන් එය නිම වී තිබේ. කර්තෘ නාමය නොදැක්වේ. භාෂාව සාමාන්‍ය කථා ව්‍යවහාරයට බෙහෙවින් සමාන ය.
හැඳින්වීම වශයෙන් කරන ලද කෙටි කවි දොළොසකින් මතු හොඩිය පටුන ආරම්භ වේ. මෙහි ලා දැක්වෙන ‘ස්වස්ති සිද්ධම්’ යන්නේ සිටි ‘සිද්ධිරස්තු’ අවසන් කොට ඇති පන්සල් අධ්‍යාපනයෙහි භාවිත කළ සංස්කෘත හෝඩිය හෙවත් හොඩි කොළය පිළිබඳ විස්තරයකි. කාව්‍යයන් සංගෘහිත ව ඇත්තේ ප්‍රශ්නෝත්තර වශයෙනි. එහි ලා ප්‍රතිවාදියා නින්දාවෙන් උසිගන්වන්නට කියන පරොහු කියමන් ද වෙයි.
“කොම්බු හැත්තෑ එසිය දෙක වෙයි හතරකුත් වැඩි සියක් ඇල පිලි
ගැටලු ඇලපිලි එසිය දෙක වෙයි හැට නවය ඇත පා පිලි
සතක් වැඩි සිය ගහිනි කිති සහ තුනයි සැත්තෑවකුත් ඉස් පිලි
බින්දු හැත්තෑ තුනයි අල්දුම් තිස් හයයි හෝඩියේ ගැල පිලි” යනු විසින් සෝඩිය පිල්ලම් දක්වන්නේ ගණනුත් සමඟ ය. වර්ණ මාලාවේ ෂෝඩෂ බෙදීම් ඇති හෙයින් ඊට ‘හෝඩි’ යන නම නම යෙදිණැ’යි පැවැසේ. එක් එක් කවියෙහි මුලටත් අගටත් ‘ස්වස්ති’ යන්නේ සිට ‘සිද්ධිමස්තු’ දක්වා ඇති එක් එක් ස්වරයත් ‘ත’ යන්නේ එක් එක් පිල්ලමත් පිළිවෙළින් පෙළගස්සා හෝඩිය හඳුන්වා ලන කවි පඞ්ක්තිය මෙහි විශේෂ ලක්ෂණයක් ගෙන සිටී. වදන් කවි පොතින් ලැබී තිබෙන ආභාසය පැහැදිලි ව පෙනේ.
සෝඩියේ ප්‍රභේද පහසුවෙන් සිතේ රඳවා ලීමටත් තරඟ සිව්පද කීමටත් ප්‍රයෝජනවත් ය.
කොළඹ සුදර්ශන යන්ත්‍රාලය මඟින් 1910 දී මුද්‍රාපිතයි.
(කර්තෘ: ඩී.සී. දිසානායක | හපුගොඩ සුමනතිස්ස ස්ථවිර: 1956; 1968)
(සංස්කරණය නොකළ)
