නාසා රෝග
බෙහෙවින් ශීත සුළං වැදීම, ධූලි වැදීම, හිම සහිත ජලවාෂ්ප නාසයෙන් කනින් වැද ගැනීම, බහුලව කථා කිරීම, නිදි මැරීම හා බොහෝ නිදා ගැනීම, උස් වූ කොට්ටවල හිස තබා නිදීම, අපවිත්‍ර වූ ජල පානය, බොහෝ පැන් බීම, නිතර ජල ක්‍රීඩාවෙහි යෙදීම ආදී වාත කෝපයට හේතුවන ආහාර විහරණයන් කරණ කොටගෙන නාසා රෝග වැළඳේ.
මේ රෝගයන්ට සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රතිශකාය නොහොත් පීනස යයි කියනු ලැබේ. ප්‍රතිශ්‍යා හේතුවෙන් ක්ෂය රෝගය පවා සෑදෙන බව ආයුර්වේදයෙහි සඳහන් වන්නේ ය. වාතජ, පිත්තජ, ශ්ලේෂ්මජ, සාන්තිපාතජ, රක්ෂාජ, කෘමිජ, භෘශංක්ෂව, නාසාශොෂ, නාසානාහ, ඝ්‍රාණස්‍රාව අපීනස, පුථක නාසාර්ශථ නාසාර්බුද දීප්ති අෂ්ට පීනස ආදී අට වැදෑරුම් යයි. අෂ්ටාඬග හෘදය සංහිතාවේ ප්‍රකාශ වේ. එකී එකි ප්‍රතිශ්‍යා නොහොත් පීනසයෙහි ලකුණු මෙසේ ය:
වාතික ප්‍රතිශ්‍යාවෙහි මුඛය වියළීම, කිවිසුම් යාම, නාසය ඇතුළ හිරවීමෙන් බර ගතියක් දැනීම, ඉදි කටුවලින් අනින්නාක් මෙන් වේදනාව, දත්වල සහ හකුවල රුජාව, හිසරදය, දෙබැම වටා පනුවන් නලියන්නාක් මෙන් දැනීම, ස්වරභේදය, ඉක්මනින් නොපැසවා ශීතල සොටු දියර ගැලීම යන උපද්‍රව ඇති වේ.
පිත්තජ ප්‍රතිශ්‍යාවෙහි පිපාසය, උණ, නාසය තුළ පීඩකාවක් හැදීම, කරකැවිල්ල, නාසය අග පැසීම, උණුසුම් වූ ද තඹවන් වූ ද සොටු ගැලීම යන ලකුණු පහළ වේ. ශ්ලේස්රජ ප්‍රතිශ්‍යාවේ කැස්ස, අරුචිය, ශ්වාසය, වමනය, ඇඟ බටබව, මුඛයෙහි මධුර රසය දැනීම සහ කැසීම, නැහයෙන් සුදු පැහැති ඝන වූ සොටු ගැලීම ද වේ.
සාන්ති පාතික ප්‍රතිශ්‍යාවෙහි දොෂත්‍රයට අයත් සියලු ම ලකුණු දකින්නට ලැබේ.
රක්තජ ප්‍රතිශ්‍යාවෙහි දූෂිත ලෙස නාසිකාවෙහි ශිරා සමූහය ඇසුරු කෙරීම ප්‍රතිශ්‍යා රෝගයක් උපදවයි. එකල ළමැද හිස් ගතිය, ඇස් තඹවන් වීම, නාසයෙන් දුගඳ පිටවීම, ඇස කණ නාසය යන මේ තැන් කැසීම හා පිත්තජ ප්‍රතිශ්‍යාවේ ලකුණු ද ඇති වෙයි. කෘමිජ ප්‍රතිශ්‍යාවෙහි ප්‍රතිශ්‍යාවට නියමිත පිලියම් නොයෙදීමෙන් මුඛය වියලීම ආදී උපද්‍රවයන් කරණ කොටගෙන චක්ධුකර්ණ දී ඉන්ද්‍රීයයන්ගේ පීඩා බහුල වෙයි. ගිනි මද බව, උණ, ඇදුම, කැස්ස, ළමැද සහ දැලවර වේදනාව, වරින් වර ආබාධයන් උත්සන්න වීම, මුඛයෙහි දුගඳබව, නාසය තෙත්වීම හා වියලීම, නාසය බැදීම හා ඉඩ හැරීම, ලේ මිශ්‍ර වූ සුදු පැහැති සොටු නිකුත් වීම ද වේ.
භෘශක්ෂාව ලකුණු නම් හෙළදිව ආදී තීක්ෂණ වීර්යය ද්‍රව්‍යයන් ආඝ්‍රාණය කිරීම, සූර්යය රශ්මිය, කපු නූල්, සිහින් වියළි තණ කොළ ආදියෙන් හෝ වාතය කෝප කරන නාසයෙහි තරුණාසථානයේ ගැටීමෙන් වාතය ඇවිරී කිවිසීම් උපදනේ ද භෘශංක්ෂවය එය වේ.
නාසාශෝෂ රෝගයෙහි වාතය හා නාසා ස්‍රෝතය ආශ්‍රිත සෙම වියලවයි ද නැහැය තුළ බූවකින් අතුල්ලන්නාක් මෙන් දැනේ ද ඒ කරණ කොටගෙන හුස්ම ඉහළ පහළ ගැනීම අපහසු වේ. නාසානාශ රෝග දූෂිත වූ වාතය නාස් පුඩුවල සෙම අවුරයි. ඒ කරණ කොටගෙන නාස් සිදුරු ඇසිරෙයි.
ඝ්‍රාණ පාක රෝගයෙහි දූෂිත පිත්තය කම නාසා පූටයෙහි සම හා මාංසය පැසවයි. දැවිල්ල හා උලින් ඇනින්නාක් වැනි වේදනා උපදවයි.
ඝ්‍රාණ ස්‍රාව නම් රෝගයෙහි වෙසෙසින් ම රාත්‍රී කාලයෙහි නොකඩවා නාසයෙන් සොටු දියර වැගිරේ. මේ රෝගය හුදෙක් සෙම් කෝපයෙන් පමණක් සෑදේ. අපීනස රෝගය නාසිකාවෙහි සෙම් රැස්වීම වැඩි වූ කල මේ රෝගයෙන් පෙළෙන්නාගේ නාසයෙන් අනවරතයෙන් ම බෙලසුල් වූ ද පැසුණ වූ ද කසාවත් වූ ද සොටු වැගිරේ. දීපති නම් වූ නාසා රෝගයෙහි නාසයේ රක්ෂාය පැසුණු කල අභ්‍යන්තරයෙහි ඉවසිය නොහැකි වේදනා හට ගනී. හුස්ම හෙළන විට නාසයෙන් දුම් පැටලීමක් සමඟ දාහයක් ද උපදවයි.
පිත්‍රනාස පහර වැදීම් ආදී අභිඝාතයෙන් උපදනා මේ රෝගියාගේ නාසයෙන් ලෙය හා සැරව නික්මෙයි. හිසේ දැවිල්ල හා වේදනාව හට ගනී. පූටක නම් නාසා රෝගයෙහි වාතය පිත හා සෙමෙන් ඇවුරුණු කල සෙම වියලෙයි.
නාසාර්බුදනා නාසාර්ශ රෝගයෙහි ත්‍රිදෝෂජ උපද්‍රව පහළ වෙයි. නාසය පැසීම නොහොත් ඇතුළත කුණුවීම ඇති වේ. කථාව අනුනාසික වනුයේ මුක්කං වේ. අරුණු හිස රුජා ද ඇති වන්නේ ය. සියලු ම නාසා රෝගයන්හි පහළ වන සාමාන්‍ය උපද්‍රවයෝ නම් අපහසුවෙන් හුස්ම ගැනීම, බෙහෙවින් හුස්ම හෙළීම, කිවිසුම් යෑම, කථාව අනුනාසිකවීම, නාසය පැසවීම යන මොහු ය. දේශීය චිකිත්සාවෙහි දැක්වෙන අටළොස් වැදෑරුම් පීනස රෝග ලක්ෂණය ද මීට සමාන වේ. නම්වලින් හා වෙනස් වූ උපද්‍රවලින් දැක්වෙන වෙනස පමණි. ලංකාවේ පීනස් රෝගය ප්‍රකට ව්‍යාධියකි. එසේ ම ඊට ප්‍රත්‍යක්ෂ වූ තෙල් බෙහෙත් ආදිය ද ඇත්තේ ය.
(කර්තෘ: පී.ඇම්.පී. අබයසිංහ)
(සංස්කරණය නොකළ)
