මයිකල් මධුසුදන් දත්ත
(Michael Madhucudan Datta). වංග සාහිත්‍යය බටහිර සාහිත්‍යයේ ආභාසයෙන් නවීකරණය කළ මුල් ම සාහිත්‍යධරයා ලෙස සැලකෙන මොහු ප්‍රධාන වශයෙන් කවියෙක් හා නාට්‍යකරුවෙක් විය. වර්ෂ 1824 ජනවාරි 25 වන දා බෙංගාලයේ සාගර්දාරි නම් ස්ථානයේ උපත ලද දත්ත කල්කටාවේ හින්දු කොලීජියෙන් අධ්‍යාපනය ලැබී ය. මෙහි දී ඉංග්‍රීසි භාෂාව පමණක් නොව බටහිර සංස්කෘතිය ද ඔහු ප්‍රගුණ කර ගත් බව පෙනේ. 1843 දී ඔහු හින්දු සමය අතහැර කිතු සමය වැළඳ ගත්තේ ය.
පළමුවෙන් ඉංග්‍රීසි මාධ්‍යයෙන් සාහිත්‍යකරණයට බට දත්ත ඉන් සාර්ථක ප්‍රතිඵල නොලැබී ය. අනතුරුව අකැමැත්තෙන් වුව වංග බසින් සාහිත්‍යකරණයට පිවිසි ඔහු ගද්‍ය නාට්‍ය, කථා කාව්‍ය හා කෙටි පද්‍ය රචනා මඟින් ප්‍රසිද්ධියට පත් විය. මහාභාරතයේ එන සිද්ධියක් ඇසුරෙන් ලියූ 'සර්මිෂ්ඨා' (1858) නම් කාව්‍ය ජනප්‍රිය වූ හෙයින් ඔහුගේ ධෛර්යය වර්ධනය විය. වර්ෂ 1860 දී පළ වූ 'තිලෝත්තම සම්භබ්' යන්න දේශපාලන කථා කාව්‍යයකි. රාමායණයෙන් ගත් කථාවක් ඇසුරෙන් ලියූ 'මේඝානාද්බඕ' (1861) නම් මහා කාව්‍යය (1861) ඔහුගේ ඉතා වැදගත් ම කෘතිය ලෙස සැලකේ. 'ව්‍රජාංගනා' (1861) යනු රාධා-ක්‍රිෂ්ණා පුවත් ඇතුළත් කෙටි කාව්‍ය සංග්‍රහයකි. 1862 දී පළ වවූ 'වීරංගන' (1862) යනු ලතින් මහා කවි ඩ්විඩ්ගේ හෙරොයිඩස් රචනය අනුකරණයේ රචිත කොටස් 21කින් යුත් කාව්‍ය සංග්‍රහයකි. ග්‍රීක හා ඉංග්‍රීසි කාව්‍ය අනුසාරයෙන් 'සොනට්' යන කාව්‍ය ස්වරූපය ද නිසදැස් කාව්‍ය ස්වරූපය ද වංග සාහිත්‍යයට හඳුන්වා දෙන ලද්දේ මොහු විසිනි. මයිකල් මධුසුදත් දත්ත 1873 ජුනි 29 වන දා කල්කටාවේ දී අභාවප්‍රාප්ත විය.
(කර්තෘ: කේ.එන්.ඕ. ධර්මදාස)
(සංස්කරණය නොකළ)
