ආනන්ද සමරකෝන්
(1913–1963). නිදහස් ලංකාවේ රජය විසින් පිළිගන්නා ලද ජාතික ගීය ප්‍රබන්ධ කළ සුප්‍රකට සංගීතඥයාය. පසුකාලයේ දී සංගීතඥයකු වශයෙන් වඩාත් ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ මොහු මුලින් සිය දස්කම් පෙන්වූයේ චිත්‍ර කලා ක්ෂෙත්‍රයෙහිය. 1913 දී පාදුක්කේ උපන් මොහු කෝට්ටේ ක්‍රිස්තියානි විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපනය ලැබීය. කුඩා කල පටන් ම චිත්‍ර කලාව ප්‍රිය කළ සමරකෝන් 1931 දී කාර්මික විද්‍යාලයට බැඳී චිත්‍ර කලාව පිළිබඳ ප්‍රථම පන්තියේ ගුරු සහතිකය ලැබ 1933 දී කෝට්ටේ ක්‍රිස්තියානි විද්‍යාලයේ චිත්‍ර කලා ආචාර්යය ධුරයට පත් විය. 1937 දී වැඩිදුර ඉගෙනීමට ශාන්ති නිකේතනයට ගිය මොහු සුප්‍රසිද්ධ වංග චිත්‍රශිල්පී නන්දලාල් බෝස් වෙතින් චිත්‍රශිල්පය හැදෑරීය. ශාන්ති නිකේතනයෙහි දී සංගීතය ද හදාළ මොහු මහාකවි රවීන්ද්‍රනාථ තාගෝරයන්ගේ ප්‍රමුඛත්වයෙන් ඇතිවුණු වංග සාහිත්‍ය කලා පුනර්ජීවනයෙහි බලපෑමට හසු විය. තාගෝර් සංගීතය මැනැවින් ප්‍රගුණ කළ මොහු ලාංකික සංගීතයක් ගොඩනැංවීමේ ප්‍රයත්නයට ඉවහල් වූ ආභාසයක් ඉන් ලැබීය. පෙරළා සියරට පැමිණ “පුංචි සුදා සුදු කැටියා”, “විලේ මලක් පිපිලා”, “අක්කෙ, අක්කෙ, අර බලන්නකෝ”, “එන්නද මැණිකේ මමත් දියඹටා කඩන්න කෙකටිය මල්” යනාදි ජනප්‍රිය වූ කන්කලු ගීත රාශියක් ම රචනා කොට ගයා එවක ලංකාවේ විශිෂ්ට ගායකයෙකු බවට පත්විය. 1940 දී මහින්ද විද්‍යාලයේ ආචාර්‍ය්‍යව සිටිය දී ලංකාවේ ජාතික ගීය ලෙස පසුව පිළිගැනුණු “නමෝ නමෝ මාතා” රචනා කළේය. 1948 දී බොම්බායේ දී සිය ප්‍රථම පෞද්ගලික චිත්‍ර ප්‍රදර්ශනය පැවැත්වූ ආනන්ද පසුව සිංගප්පූරුව, ක්වාලාලම්පූර්, පිනෑං යනාදී ස්ථානයන්හි චිත්‍ර ප්‍රදර්ශන පවත්වමින් මලයාව පුරා සංචාරය කළේය. ඉන්දියාවට පෙරළා පැමිණ බැංගලෝරයෙහි ද නවදිල්ලියෙහි ද ලක්නව්හි ද චිත්‍ර ප්‍රදර්ශන පැවැත්විය. 1952 දී කොළඹ පැවැත්වුණු කොළඹ ක්‍රම මහා ප්‍රදර්ශනය අනුබද්ධ අන්තර්ජාතික චිත්‍රප්‍රදර්ශනයෙහි ප්‍රධාන ගණයේ සමකාලීන චිත්‍රශීල්පීන්ගේ කෘති සමඟ සමරකෝන්ගේ ඇතැම් චිත්‍ර ද ප්‍රදර්ශනය විය. මෙපරිද්දෙන් සංගීතය හා චිත්‍රකලාව අතින් අගනා සේවයක් ඉටු කළ ආනන්ද සමරකෝන් බලාපොරොත්තු නුවූ අන්දමින් ඛේදජනක මරණයකට පත් විය.
සිංහල දේශය හා සිංහල ගැමි ජීවිතය කෙරෙහි හටගත් මහත් භක්තියෙන් යුතුව ඔහු නිර්මාණය කළ ගීත හා චිත්‍රකලා කෘති ද දේශානුරාගයෙන් යුතුව ඔහු ලියූ ජාතික ගීය ද හේතුකොටගෙන සමරකෝන් ජාතියේ ආදර ගෞරවයට පාත්‍ර වේ. සමරකෝන් නියම වශයෙන් ම අමරණීයත්වයට හිමිකාරයකු වන්නේ ජාතික පුනර්ජීවනයේ හේතුවක් මෙන් ම ඵලයක් ද වන ජාතික කලාවක් ගොඩනැංවීම සඳහා දරනු ලබන ප්‍රයත්නයේ නියත වූත් අර්ථාන්විත වූත් කොටසක් ඉටුකළ ස්වල්පදෙනාගෙන් කෙනෙකු වශයෙනි.
(සංස්කරණය: 1965)
