ඉන්ද්‍රනීල
(නිල්කැට) (Blue Sapphire). රත්න විද්‍යානුකූලව ඉන්ද්‍රනීලය කුරුවින්ද (corundum) ගණයේ මැණිකකි. ඉන්ද්‍රනීලය වශයෙන් හැඳින්වෙන කුරුවින්දය නිල්වන්ය. නිලේ නොයෙකුත් පැහැ ගත් ඉන්ද්‍රනීල ඇත. එහෙත් මැණික් වශයෙන් වඩාත් අගය කෙරෙනුයේ මෙනේරි මල් පැහැ ඇති ඉන්ද්‍රනීලයයි. බොහෝ විට පැහැදිලි කුරුවින්ද තුළ පිහිටි වර්ණ පැල්ලම් නිසා පැහැ ගැන්වුණු ඉන්ද්‍රනීල මැණික් ඇත. තීරු වශයෙන් හෝ පැල්ලම් වශයෙන් වර්ණය විහිදිය ද වර්ණය සමව විහිදි සේ පෙනෙන ලෙස ඉන්ද්‍රනීලය ඔප ගැන්වීමට සමත් දක්ෂ මැණික් කපන්නෝ වෙත්. ඉන්ද්‍රනීලය භින්නරංජක මැණිකකි. රසායනික වශයෙන් ඉන්ද්‍රනීලයෙහි වර්ණය එහි අඩංගු යකඩ හා ටයිටේනියම් පදාර්ථයන් නිසා ඇති වන්නකි. ආග්නේය පාෂාණ - විශේෂයෙන් ම විපරිත පාෂාණ - ඉන්ද්‍රනීල මාණික්‍යයට මුල් වූ පාෂාණ සේ පෙනේ. මේ පාෂාණ කැඩී බිඳී ගොස් අවසාදිත පාෂාණ තැන්පත් වන තන්හි මෙම මැණික් ස්ඵටික එක් රැස් වේ. මව් පාෂාණයෙන් වෙන් වී අවසාදිත පාෂාණ වශයෙන් අන් තන්හි තැන්පත් වීමේ දී ඉබේ ම කැඩී බිඳී ගොස් දළ වශයෙන් මට්ටම් වන හෙයින් අවසාදිත පාෂාණ ද්‍රව්‍ය සමඟ ලැබෙන ඉන්ද්‍රනීල වඩාත් මටසිලුටුය. අතිශයින් ප්‍රභාවත් ඉඳුනිල් මැණික් ගැන ලංකාව ඈත අතීතයේ සිට ම සුප්‍රකටය. කාශ්මීරය, ඉන්දු - චීනය, බුරුමය හා තායිලන්තය ද ඕස්ට්‍රේලියාවේ වික්ටෝරියාව, ක්වීන්ස්ලන්තය හා නිව් සවුත් වේල්සය ද මැඩගස්කරය ද අප්‍රිකාවේ රොඩීසියාව හා ටැන්ගනීකාව ද ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපද රාජ්‍යයේ මොන්ටානා හා උතුරු කැරොලයිනා ද ඉඳුනිල් ලැබෙන සෙසු පෙදෙස්ය. ලංකාවේ ඉන්ද්‍රනීල ප්‍රභේද සතරකි. ඉඳුනිල, මහානීල, තෘණග්‍රාහී හා මීරූ වශයෙනි. රක්වාන පෙදෙසින් ලැබෙන ඉන්ද්‍රනීලය රක්වාන නීලය (Rakwan Blue) නමින් ලෝක වෙළඳ පොළෙහි හැඳින්වේ. ආභරණ අලංකරණය සඳහා පමණක් නොව කාර්මික කටයුතු සඳහා ද ඉඳුනිල් යොදනු ලැබේ. එසේ වුව ද කාර්මික අවශ්‍යතාවන් උදෙසා ස්වාහාවික ඉන්ද්‍රනීලයට වඩා ඊට සමානව නිපදවාගන්නා කෘත්‍රිම මැණික් යෙදීම වඩාත් ප්‍රචලිතය. පෙරදිග මතය : යම් කිසි මාණික්‍යයක වර්ණාධික්‍යය හේතු කොටගෙන ඊට වඩා ශතගුණයක් අධික වූ කිරි බඳුනක බහාලූ කල කිරි සියල්ල නීල වර්ණමය වේ ද එය ඉන්ද්‍රනීල නම් වේ. එය අතිශයින් ම මනෝහරය; තෘණග්‍රාහීය; සිනිඳුය; ශෝභාඪ්‍යය. වර්ණ වශයෙන් එය චතුර්විධය. ශුභ වර්ණ ඡායා සහිත වූයේ බ්‍රාහ්මණ වර්ණයට අයත්ය. තාම්‍ර වර්ණයෙන් යුක්ත වූයේ ක්ෂත්‍රියයි. පීත වර්ණයෙන් යුක්ත වූයේ වෛශ්‍යයි. කාල වර්ණ ඡායා සහිත වූයේ ශුද්‍ර නම් වේ. දෝෂ විරහිත වූ ඉන්ද්‍රනීල මාණික්‍යයන් දැරීමෙන් ආයු, ධන, කීර්ති යන මේවා සමෘද්ධ වන්නේල. ශනි ග්‍රහයාට හිමි වූ මේ මාණික්‍ය පැලඳීම හේතු කොටගෙන එම ග්‍රහයා ප්‍රසන්න වීමෙන් අපල දුරු වෙතැයි විශ්වාස කරනු ලැබේ. මෙම මාණික්‍යයේ ප්‍රභවය සිංහලද්වීපයෙහි රෝහණ පර්වතය ආශ්‍රිත ප්‍රදේශයන්හි වේ යයි සඳහන් වේ.
(සංස්කරණය: 1970)
[[ප්‍රවර්ගය:]]
[[ප්‍රවර්ගය:]]
