ඇඩිරොන්ඩැක්
උතුරු ඇමෙරිකාවේ ඊසාන දිග නිව්යෝක් පළාතේ පිහිටි කඳු සමූහයකි. නැගෙනහිරින් ෂැම්ප්ලේන්-හඩ්සන් නිම්නයත් බටහිරින් සාන්ත ලෝරන්ස් මිටියාවතත් අතර දියබෙත්ම වූ මෙයින් වැඩි කොටසක් එසෙක්ස් කෝරළයෙහි පිහිටා ඇත්තේය. මේ කඳු ඇපලේවියන් කඳු වැටියෙහි කොටසක් ලෙස සමහර විට වරදවා සලකාගනු ලැබුවත් නියම වශයෙන් කැනඩාවෙහි ලොරෙන්සියානු සානුවෙහි කොටසකි. ආකීය යුගයට අයත් නයිස්, ග්රැනිට්, ගැබ්රෝ ආදි පාෂාණයෙන් යුත් මෙම කඳු භූ විභේදනයට හා ඛාදනයට දැඩි සේ භාජන වී ඇත. මෙහි භූ විෂමතාවට ප්රධාන වශයෙන් කාරක වී ඇත්තේ හිම ඛාදනය බව භූ ලක්ෂණයන්ගේ ස්වරූපයෙන් පෙනේ. ග්ලැසියර ඛාදනයෙන් හැඩගැසී ඇති ශිඛර හා විල් මෙහි බොහෝය. අඩි 5,344ක් උස මවුන්ට් මාසි ඉතා ම උස ශිඛරයයි. අඩි 4,000-5,000ක් වූ මවුන්ට් මැකින්ටයර්, ස්කයිලයිට්, හේස්ටැක්, වයිට්ෆේස් ආදි තවත් ශිඛර හතලිස් ගණනක් මෙහි ඇත. 2,000කට අධික විල් අතුරෙන් සැරනැක්, රැකෙට්, ප්ලැසිඩ් ආදිය වඩාත් ලොකු විල්ය. හඩ්සන්, ග්රාස්, ඕස්විගාවී, රැකෙට්, සැමන්, ඕසේබල් මෝහොක් හා සැකන්ඩෝගා මේ කඳු ප්රදේශයෙන් ගලා බස්නා ප්රධාන ගංගාවෝය. මෙම ගංගාවන්හි ට්රොන්ටන්, හඩ්සන් ආදි දිය ඇළි ජල විදුලි බලය නිපදවීමට උපයෝගී කොටගෙන ඇත්තේය.
මෙහි ශීත ඍතුව ඉතා දැඩි වුව ද සාමාන්ය දේශගුණය ළය රෝගීන්ට හිතකර යැයි පිළිගනු ලැබේ. ස්ප්රූස්, හෙම්ලොක්, පයින් ආදි ගස්වලින් යුත් මෙහි වනාන්තරයන්හි වන සත්තු ද බහුල වෙති. දහස් ගණන් සංචාරකයන් ඇද ගන්නා ඇඩිරොන්ඩැක් ප්රදේශයෙහි ස්වාභාවික සෞන්දර්යය රැක ගැනීමේ අදහසින් වෙන් කරන ලද අක්කර විසි දෙලක්ෂයක් පමණ විශාල වූ වනාරක්ෂක ප්රදේශයක් හා අභය භූමියක් ද වෙයි. විනෝදකාමී හා සුඛකාමී සංචාරකයන් සඳහා ලැගුම් හා ප්රවාහන පහසුකම් මෙහි සලසා ඇත.
සිනිඳු ලොම් පිණිස වන සතුන් දඩයම් කිරීම ද දැව කර්මාන්තය ද සුළු වශයෙන් ගව පට්ටි පාලනය ද මෙහි ජනයාගේ ජීවනෝපාය මාර්ගයෝය. ඇඩිරොන්ඩැක් කඳු පෙදෙසෙහි යකඩ හා ඇලුමිනියම් නිධි ඇතත් එහි ආකර කර්මාන්තය එතරම් දියුණු නැත.
(සංස්කරණය: 1967)
