ඇතුල්කට්ටලය
මහනුවර යුගයෙහි රජවාසලත් දළදා මාළිගාවෙහි හා ප්රධාන විහාරදේවාලවලත් ඇතුළත කුදුමහත් සේවයන්හි නියුක්තව සිටි නිලධාරි පිරිස මෙනමින් හඳුන්වන ලදහ. දිනපතා ස්නානය කිරීමත් මාංස අනුභවය, සුරාපානය වැනි අකැප ක්රියාවලින් වැළකී සිටීමත් පිරුවටවලින් සැරසී ගැනීමත් මාළිගාවෙහි හා ප්රධාන විහාරදේවාලවල ඇතුල් කට්ටලේ සේවය කළ නිලධාරීන්ගෙන් අපේක්ෂිත විය. දේවාලවල ඇතුල් කට්ටලේ නිලධාරීන්ගේ කාර්ය වූයේ යාතිකා කිරීම, පරහද දීම, තේවාව පැවැත්වීම ආදි දෙවියන් පිළිබඳ කටයුතුයි.
දළදා මාළිගාවෙහි ඇතුල් කට්ටලේ සේවය කළවුන් වාර්ෂිකව පත් කරනු ලැබූ බවත් සේවා කාලය අවසන් වීමෙන් පසු යමකු නැවත පත් කිරීමට ද ඉඩ තුබූ බවත් රැල්ෆ් පීරිස් මහතා කියයි (සිංහල සමාජ සංවිධානය, 71 පිට). එහෙත් එක ම පවුලකට අයත් වූවන් පාරම්පරික වශයෙන් දේවාලවල ඇතුල් කට්ටලේ ප්රධාන තනතුර වූ කපුරාල පදවියට පත් වීම සාමාන්ය සිරිත වූ බවත් කපු පංගුව හෙවත් කපු සේවය සඳහා බුත්ති විඳිනු ලැබූ ඉඩම් පංගු පරවේණි වශයෙන් සලකන ලද්දේ ඒ නිසා බවත් විමලානන්ද තෙන්නකෝන් මහතා සඳහන් කරයි (උඩරට මහ කැරැල්ල 3, 239 පිට). පිට කට්ටලය බ.
(සංස්කරණය: 1967)
