ඉස්මායිලි නිකාය
මේ වනාහි ඉස්ලාම් ආගමේ ශීය ශාඛාවෙහි බලසම්පන්න නිකායකි. ඉමාම්වරුන්ගේ සංඛ්යාව සත් දෙනකුට සීමා කරන ඉස්මායිලීයයෝ ඒ සත්වැන්නා සවැනි ඉමාම්තුමා වූ ජෆාර් අල් ෂාදික්ගේ දෙටු පුත් වූ ඉස්මායිල් යැයි සලකවමින් සිය නිකාය ද ඔහුගේ නමින් හඳුන්වති. එහෙත් සාමාන්ය ශීයයෝ ඉස්මායිල් ඉමාම් කෙනකු කොට නොසලකති. මත්පැන් බීමෙහි යෙදුනු ඔහු ඔවුන් සලකන්නේ අවිනීත පුද්ගලයකු ලෙසයි. එහෙත් ඉස්මායිලීයයෝ ඒ නිගමනය නොපිළිගනිති. ඔවුහු දේව නියමයෙන් ඉස්මායිල්ට ඉමාම් පදවිය ලැබිණැයි පවසමින් එසේ ලැබුණු එම පදවිය මත්පැන් බීම වැනි පවක් නිසා නැති නොවිය හැකියයි ද කියති.
වර්තමාන ඉස්මායිලීයයන්ගේ ධර්මය එක් අතකින් ශරතුස්ත්ර, ක්රිස්තු ආදි පුරාණතර ශාස්තෲවරයන්ගේ ධර්මයන්ගේ ද අනෙක් අතින් වේදාන්තාදි භාරතීය ධර්මයන්ගේ ද හෙළිය වැටුණු දර්ශනයකි. මේ නිකායේ නායකයා වනාහි ඉස්මායිල් ඉමාම්තුමාගෙන් පැවැත එන්නෙකැයි සැලකෙන ‘අගා ඛාන්’ යන නිල නමින් හැඳින්වෙන ප්රභුවරයෙකි. වර්තමාන අගා ඛාන්වරුන්ගේ තිර නිල නිවස ඇත්තේ බොම්බායෙහිය.
(සංස්කරණය: 1970)
