ඉලෝරීන්

උතුරු නයිජීරියාවේ, උත්තර අක්ෂාංශ 9° හා නැගෙනහිර දේශාංශ 5° ආශ්‍රිතව පිහිටි පළාතකි. විශාලත්වය ව.සැ. 18,095කි. ජනගහනය (1953) 530,723කි. නැගෙනහිරින් නයිජර් ගඟින් සීමා වී ඇති මේ ප්‍රදේශය සාරවත් දියළු තැන්නකි. ඉලෝරින් පළාත දකුණු නයිජීරියාවෙන් වෙන් කරන හෙල් හැර වෙනත් උස්බිම් මෙහි නැත. නයිජර් ගඟේ අතු ගංගාවන් වන ඕලි ගඟ ඉලෝරීන් ප්‍රදේශය හරහා නැගෙනහිර දෙසට ගලයි. ප්‍රදේශයේ ජනගහනයෙන් වැඩි කොටස යොරූබා ගෝත්‍රිකයෝය. කෘෂිකර්මය ඉලෝරීන්හි ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගය වේ. ලක්වැසියාට පොල්ගස මෙන් ඉලෝරීන්හි ජනයාට පාම් ගස වැදගත් වේ. කපු, වී, ගම්මිරිස්, රටකජු, රබර් හා කොකෝවා මෙහි අනෙක් වැවිලිය. පාම්තෙල්, රටකජු, කපු හා රබර් බහුලව පිටරටවලට යවන ද්‍රව්‍යයෝය. සම්, වේවැල් හා පන් භාණ්ඩ සෑදීම මෙහි දියුණු කර්මාන්ත වේ. වෙළෙඳ මධ්‍යස්ථානයක් වශයෙන් ද ඉලෝරීන් තරමක දියුණුවක් ලබා ඇත.

ඉලෝරීන් පළාතේ අගනුවර ද එනමින් ම හැඳින්වේ. 18 වැනි ශතවර්ෂයේ දී යොරූබා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ඉදි කරනු ලැබූ මේ නගරය 1825 දී ෆූලානි ආධිපත්‍යයට යටත් විය. ඉක්බිති 1900 දී බ්‍රිතාන්‍යය අතට පත් විය. යොරූබා කාලයේ දී මෙන් ම දැනුදු ඉලෝරීන් නගරය වැදගත් වෙළෙඳ මධ්‍යස්ථානයකි. දුම්රියෙන් ලාගොස්හි සිට ඉලෝරීන් නගරයට දුර සැතපුම් 243කි. පැරණි ඉලෝරීන් නගරය වටා තිබුණු මඩ පවුරෙහි නටබුන් තව ම දක්නට ලැබේ. මෙහි ජනගහනය 47,590කි.

(සංස්කරණය: 1970)