පිලිප් ඇන්ස්ට්රූතර්
(Philip Anstruther). 1830-45 අතරතුර කාලයේ දී ලංකා සිවිල් සේවයේ උසස් ම ධුරය වූ මහා ලේකම් තනතුර දැරූ තැනැත්තාය. ඇන්ස්ට්රූතර් කෙතරම් කාර්යක්ෂම සිවිල් සේවකයෙක් වී ද යත් ස්ටුවර්ට් මැකෙන්සි (1837-41) හා කොලින් කැම්බල් (1841-46) යන ආණ්ඩුකාරවරුන් සමයේ දී රටේ පාලනය නියම වශයෙන් ගෙන ගියේ ඔහු යයි කිව හැකි තරම්ය.
භක්තිමත් ප්රෙස්බිටීරියන් නිකායිකයකු වූ ඇන්ස්ට්රූතර් මිෂනාරි කටයුතු කෙරෙහි විශේෂ උනන්දුවක් දැක්වීය. බ්රිතාන්ය ආණ්ඩුව හා බුද්ධාගම අතර 1815 මහනුවර ගිවිසුම අනුව පැවති සම්බන්ධය අහෝසි කිරීමට දරන ලද ප්රයත්නයේ මූලික තැනක් ඔහු ගත්තේය.
ඔහු කළ වැදගත් ම කාර්යය වූයේ 1845 දී ඇති කරන ලද සිවිල් සේවා ප්රතිසංස්කරණයයි. 1845 දී මේ පිළිබඳව ඔහු යටත් විජිත ලේකම් කාර්යාලයට සන්දේශයක් ඉදිරිපත් කළේය. සිවිල් සේවකයන් බොහෝ දෙනකු මෙකල කෝපි වැවිල්ලේ නියුතු වී සිටි බැවින් පරිපාලන සේවය බොහෝදුරට දුර්වල වී තිබිණි. ඇන්ස්ට්රූතර්ට ද කෝපි අක්කර 3,793ක් අයිතිව තිබිණ ද, අනෙක් බොහෝ සිවිල් සේවකයන් මෙන් හේ වැවිලි කටයුතු සඳහා රාජකාරි කටයුතු අතපසු නොකළේය.
1841-46 අතරතුර ඇන්ස්ට්රූතර් මධ්යම පාඨශාලා කොමිසමේ සභාපති පදවිය දැරීය. කොළඹ-මහනුවර දුම්රිය මාර්ගය තැනීම ගැන ප්රථම පරිශ්රමය දරන ලද්දේ ඔහුගේ සභාපතිත්වය යටතේ වූ සමාගමක් මඟිනි. 1845 පිහිටුවන ලද මෙම සමාගම 1847 ආර්ථික අර්බුදය නිසා විසුරුවා හරිනු ලැබීය. 1848 කැරැල්ල පිළිබඳව සොයාබැලීමේ කොමිසම ඉදිරියේ මොහු සාක්කි දුන්නේය. සිංහල හොඳින් කථා කළ මොහුට උඩරට වැසියන් පිළිබඳ පැහැදිලි අවබෝධයක් තිබිණි. එමෙන් ම ඔහුට උඩරට වැසියන්ගෙන් මහත් සැලකිලි ද ලැබුණේය.
(සංස්කරණය: 1967)
