උඩුගම්පොළ ස්වර්ණජ්යෝත්යාසභ ශ්රී ප්රවර ධර්මකීර්ති
(1856-1914). මෙරට විසූ ධර්මවිනයධර වාදීභසිංහ භික්ෂුනමකි. බස්නාහිර පළාතේ අලුත්කූරු කෝරළයේ දාසිය පත්තුවේ උඩුගම්පොළ දසනායකගේ දොන් කොර්නේලිස් අප්පුහාමිට දාව 1856 පමණේ දී උපන් මුන්වහන්සේ දොළොස් වියෙහි දී එම පත්තුවේ කොස්පල්ලෑවේ විහාරස්ථානයෙහි විසූ ඉලුක්වත්තේ ශ්රී මේධංකරාසභ ස්ථවිරයන්වහන්සේ වෙත පැවිදි වූහ. ස්වකීය ප්රව්රජ්යාචාර්ය්යපාදයන්වහන්සේ වෙතින් ධර්මශාස්ත්ර හැදෑරූ මුන්වහන්සේ කොළඹ මාළිගාකන්දේ විද්යෝදය පිරිවෙනෙහි දී වැඩිදුර ඉගෙනීම කොට රාමඤ්ඤ නිකායෙහි උපසම්පදාව ලැබූහ.
ධර්මවිනයෙහි හා ශබ්දශාස්ත්රයෙහි මනා දැනුම් ඇති මුන්වහන්සේ කීමෙහි බිණීමෙහි දක්ෂයෙක් ද වූහ. ධර්ම දේශකයකු හැටියට විශේෂ කීර්තියක් ද ලබා සිටි මුන්වහන්සේ වාද කිරීමෙහි ඉතා දක්ෂ වූහ. කරගම්පිටියේ වාදය, බටපොතේ වාදය, පාණදුරේ අභිනව වාදය, රංවල වාදය, මීගමු වාදය යන මේවා උන්වහන්සේ සහභාගි වූ වාදයන් අතුරෙන් ප්රමුඛස්ථානය ගනී.
භික්ෂුශීලය, ධර්මානුධර්ම දීපනිය, කුලධර්ම දීපනිය සහ දහම් මුතුහර නමින් පොත් කීපයක් ද සමන්තපාසාදිකා විනයට්ඨකථා ශුද්ධියක් ද උන්වහන්සේ විසින් කරන ලදි.
විහාරාරාම රාශියක ආධිපත්යය දැරූ උන්වහන්සේ දොඹවල ධර්මගුප්ත පිරුවන්හි ද කොළඹ කොල්ලුපිටියේ පොල්වත්තේ ධර්මකීර්ත්යාරාමයේ ද ආදිකර්තෘවරයාය. යටකී පිරිවෙනේ ඇති වටිනා පුස්තකාලය මුන්වහන්සේගේ උත්සාහයෙන් ඇති කරන ලද්දකි.
ස්වකීය ජීවිත කාලය ඇතුළත දඹදිව, සියම, බුරුමය ආදි විදේශයන්හි සංචාරය කළ මුන්වහන්සේ 1914 ජනවාරි මස 21 වැනි දා ගම්පහ සිරි සුනන්දාරාමයේ දී අපවත් වූහ.
(සංස්කරණය: 1970)
