උද්දකරාමපුත්ත
(උද්රකරාමපුත්ර). ගෞතම බෝසතාණන් බුදුවීමට පෙර එතුමන්ට ගුරුව සිටි කීපදෙනාගෙන් එක් අයෙකි. සිය පියා වූ රාම තවුසා විසින් අවබෝධ කරගන්නා ලද “නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන” සමාපත්තිය ඉපැදවීම මොහු විසින් ඉගැන්වුණු ධර්මය විය. ගෞතමයන් වහන්සේ මොහුගේ ධර්මය ඉතිරි නොකොට අවබෝධ කරගත් කල්හි උද්රක තෙමේ උන්වහන්සේ තමාගේ සමානයකුටත් වඩා උසස් කොට සැලකුවේය. මේ බව උද්දක රාමපුත්ත විසින් උන්වහන්සේ ස්වකීය ශිෂ්යයන්ගේ ආචාර්ය්ය පදවියට පත් කරනු ලැබීමෙන් පැහැදිලි වේ. එහෙත් ඔහුගේ ධර්මයෙහි නිසරු බව දුටු ගෞතම බෝධිසත්වයෝ ඔහුගෙන් ද ඉවත්ව ගියහ.
බුද්ධත්වයෙන් පසු උන්වහන්සේ තමන් වහන්සේ විසින් අවබෝධ කරගන්නා ලද ඒ ශ්රෙෂ්ඨ ධර්මය එක්වර ම තේරුම් ගත හැකි සමතා උද්රකරාමපුත්ර බව තීරණය කරගැනීමෙන් ඔහුගේ අවබෝධ ශක්තිය අගය කළ බැව් සිතාගත හැකිය. ඒ වන විට උද්රක රාමපුත්ර ජීවතුන් අතර නොවීය.
ඒලෙය්ය රජු හා යමක, මොග්ගල්ල ආදි ඔහුගේ අංගාරක්ෂක නිලධාරීන් ද උද්රක රාමපුත්රයන්ගේ අනුගාමිකයන් වූ බවත් ඔවුන් විසින් ඔහු ඉතා උසස් කොට සලකන ලද බවත් අංගුත්තර නිකායේ වස්සකාර සූත්රයෙහි සඳහන් වේ. පස්වගමහණුන්ගෙන් භද්දිය, වප්ප, මහානාම සහ අස්සජී යන සතර දෙන මොහුගේ ශිෂ්යයන් බව ලලිත විස්තරයෙහි සඳහන් වේ. බෝසතාණන් මහබිනික්මන් කළ පසු උන්වහන්සේ කැටුව යාමට තමා හා එක් වන ලෙස මඟුල් ලකුණු කීමට පැමිණි අනික් බමුණන් සත්දෙනාගේ දරුවන්ගෙන් ද කොණ්ඩඤ්ඤ බමුණා ඉල්ලා සිටි විට එම ඉල්ලීමට එකඟ වූයේ මේ සතර දෙනා පමණි. බෝසතාණන් උද්රක රාමපුත්ර වෙතින් ඉවත්ව ගිය බැව් ඇසූ මොවුහු උන්වහන්සේ ඒකාන්තයෙන් ම ලෝකයේ අසහාය ශාස්තෘවරයා වන්නාහු යයි සිතූහ.
තම පුත් කුමරු උද්දක රාමපුත්තයන්ගේ අන්තේවාසිකව සිටිනු ඇසූ සුදොවුන් රජු විසින් එතුමන්ට උවටැන් කරනු වස් පුරුෂයන් තුන්සියයක් ද සුප්පබුද්ධ රජු විසින් දෙසියයක් ද යවන ලද බවත් එහෙත් ගෞතම බෝසතුන් තමන් වෙත රඳවාගනු ලැබුවේ ඉන් පස්දෙනකු පමණක් බවත් පසුව පස්වග මහණුන් වූයේ මේ පස්දෙනා බවත් ටිබෙට් කථාවක එයි.
(සංස්කරණය: 1970)
