උපාධ්යාය
(උපජ්ඣාය). බුදුසසුන්හි හෙරණ පැවිද්දන් හා නවක භික්ෂූන් ත්රිවිධ ශික්ෂායෙහි හික්මවන තෙරුන් වහන්සේයි. “වජ්ජාවජ්ජං උපනිජ්ඣායතී’ති උපජ්ඣායො” යනු නිර්වචන හෙයින් අතැවැසියාගේ කුදු මහත් දෝෂයන් නැවත නැවත විමසා බලා කරුණාවෙන් අවවාද දෙන හෙයින් උපාධ්යාය යයි කියනු ලැබේ. පැවිදි උපසපන් ලද නවකයන් උපාධ්යාය කෙනකුන්ගේ නිශ්රය නැති ව, අවවාද අනුශාසනා නොලැබ, අනාකල්පසම්පන්නව, නොසරුප් සේ හැසිරීම හේතුකොටගෙන උපාධ්යායයන් වහන්සේගේ ඇසුරෙහි වාසය කරන ලෙස අනුදැන වදාරන ලද්දේය. “පබ්බජ්ජාය උපජ්ඣායො සෙට්ඨො”යි වදාළ හෙයින් පැවිදි උපසම්පදා දෙක්හි උපාධ්යායයන්වහන්සේ ම ශ්රෙෂ්ඨ වෙති; ප්රධාන වෙති. උපාධ්යායයන්වහන්සේ විසින් සද්ධිවිහාරිකයා ත්රිවිධ ශික්ෂායෙහි හික්මැවිය යුත්තේය. සද්ධිවිහාරිකයන් ත්රිවිධ ශික්ෂායෙහි හික්මවාලිය හැකි වූ උභතොවිභංග ඛන්ධකාදියෙහි නිපුණ වූ තෙර කෙනෙක් ම උපාධ්යාය බවට සුදුසු වෙති. උපාධ්යායයන්වහන්සේ ඇසුරු කොට වාසය කරන සද්ධිවිහාරිකයා විසින් උපාධ්යායයන් කෙරෙහි දැහැටි දඬු මුවදෝනා පැන් එළවා තැබීම ආදී කොට ඇති එක්සිය සත්තිස් අංගයකින් යුත් වතෙක් වෙයි. වත්සපන් වූ අතැවැසියා කෙරෙහි ද උපාධ්යායයා විසින් පැවැත්විය යුතු එක්සිය තෙළෙස් අංගයකින් යුත් වතෙක් වෙයි. මෙසේ උපාධ්යාය සද්ධිවිහාරිකයන් ඔවුනොවුන් සභාග පැවැතුම් ඇතිව වාසය කරන්නාහු ශාසනයෙහි අභිවෘද්ධියට, වැඩීමට පැමිණෙන්නාහුය. (මහාවග්ග-මහාඛන්ධකය බලන්න).
(සංස්කරණය: 1970)
