අනාගතවංශදේශනාව
මේ කල්පයෙහි ම මතු බුදුවන මෛත්‍රෙය බුදුරදුන් පිළිබඳ වැ ගෞතම බුදුරජාණන්වහන්සේ වදාළ කරුණු සංග්‍රහ කොට යම් කිසි ආචාර්‍ය්‍යවරයකු විසින් පාලිභාෂායෙන් රචිත වූ ග්‍රන්ථයෙක් වෙයි. ලක්දිව බෞද්ධයන් විසින් මේ ග්‍රන්ථය ද බුද්ධවංසපාළිය මෙන් ම ගෞරවයෙන් පිළිගන්නා ලද්දකි. කලාවැව විහාරයෙහි සේනරාජප්‍රාසාදවාසී උපසේන නම් මහ තෙරකෙනකුන් විසින් අනාගතවංසපාළියට "සමන්තභද්දිකා" නම් අටුවාවක් ද ලියා තැබීමෙන් ම ඊට දැක්වූ සැලැකිල්ල සිතාගත හැකිය.
බු.ව.1846 පමණ කාලයෙහි කුරුණෑගලපුර රාජ්‍යශ්‍රීයට පැමිණි දෙවැනි පණ්ඩිත පරාක්‍රමබාහු යයි ප්‍රසිද්ධ වූ සතරවැනි පරාක්‍රමබාහු රජුගේ ආරාධනයෙන් විල්ගම්මුළ (බ.) මහතෙරණුවන් විසින් පාලි අනාගතවංසය සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනය කොට මෙම අනාගතවංශදේශනාව කරන ලද බව සඳහන් වෙයි. කුරුණෑගල පැරකුම්බා සමයෙහි විල්ගම්මුළ පදවිය දැරූ මේ තෙරණුවන් පිළිබඳ මහත් ගුණකීර්තනයෙක් ග්‍රන්ථාවසානයෙහි එයි. ග්‍රන්ථ පරිසමාප්තිය වශයෙන් දැක්වෙන ඒ වාක්‍යඛණ්ඩය පසුවැ උන්වහන්සේගේ ශිෂ්‍යයකු විසින් ලියන ලද්දෙකැයි සිතිය හැකිය. එහි නිගමන ගාථාවලින් පැරකුම්බා රජු විසින් ජනතාවට හිත පිණිස පාලි අනාගතවංසය සිංහලයෙන් ලිවීමට ආරාධනා කළ බව ද එහෙයින් පාලි ක්‍රමය පමණක් හැර අර්ථ නොපිරිහෙළා මුද්‍රාවක් ඔබාගත් කලක් මෙන් ස්වභාෂායෙන් ලියන ලද බව ද සඳහන් වෙයි.
මෙහි දශපාරමිතාදි ධර්මවිභාග හා කල්ප විභාග ද කේතුමතී රාජධානිය, ශංඛ නම් සක්විති රජු, මෙතේ බෝසතුන් බුදුවීම ආදිය පිළිබඳ විස්තර ද දැක්වේ.
1934 දී පණ්ඩිත වටද්දර මේධානන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේගේ සංස්කරණයෙන් මේ ග්‍රන්ථය මුද්‍රණය වී ඇත්තේය.
(සංස්කරණය:1963)
