අම්ලමිතිය

(Acidimetry). ප්‍රමාණික (standard) ක්ෂාර ද්‍රාවණයක් (alkali solution) සමඟ අනුමාපනය කිරීමෙන් (titrating) යම්කිසි ද්‍රාවණයක අඩංගු අම්ල ප්‍රමාණය නිර්ණය කිරීම අම්ලමිතිය නම්‍ වේ. අනුමාපනය කිරීමෙන් අම්ලය උදාසීන කිරීමට (neutralize) අවශ්‍ය ප්‍රාමාණික ක්ෂාර ද්‍රාවණයේ ප්‍රමාණය පදනම් කොට ගෙන ද්‍රාවණයක අඩංගු අම්ල ප්‍රමාණය නිර්ණය කර ගනු ලැබේ. මේ උදාසීනවීමේ නියම මොහොත දර්ශකයක (බ.) (indicator) ආධාරයෙන් සොයා දැන ගත හැකිය. අම්ලිකතාවේ (acidity) සිට ක්ෂාරීයතාව (alkalinity) දක්වා ද්‍රාවණය වෙනස් වන කල දර්ශකයේ පැහැය ද පැහැදිලිව වෙනස් වේ. අනික් අතටත් මෙසේ සිදු වේ. ලිට්මස් (බ.) මිතයිල් ඔරේන්ජ් හා පීනෝල්තැලීන් (බ.) සාමාන්‍යයෙන් භාවිත කරනු ලබන දර්ශකයෝ ය. මේවායින් පීනෝල්තැලීන් දුර්වල අම්ල කෙරෙහි අතිශයින් සංවේදී (sensitive) ය. මධ්‍යසාරයේ දිය කරන ලද පිනෝල්තැලීන් නිර්වර්ණය. නමුත් ක්ෂාර එය ළා රතුපාට කරයි. අම්ල මේ රතුපාට ඉක්මනින් ඉවත් කර යළිත් පීනෝල්තැලීන් නිර්වරණය කරයි.

(පරිමාමිතික විශ්ලේෂණය; ක්ෂාරමිතිය බ.)

(සංස්කරණය:1963)