අයියර්, සර් සී.පී.රාමස්වාමි
(1879- ). දකුණු ඉනිදියාවේ කීර්තිධර නායකයකු ද චතුර කථිකයකු ද වූ මේ මහතා 1936-1947 දක්වා ට්රැවන්කෝර්හි දිවාන් ඇමති ධූරය දැරුවේය. හෙතෙමේ මදුරාසියෙහි ප්රෙසිඩන්සි විද්යාලයේ සහ නීති විද්යාලයේ ඉගෙනීම ලබා 1903 දී මදුරාසි නීතිඥ මණ්ඩලයට ඇතුළු විය. 1920 මදුරාසි පාලන ප්රදේශයේ අද්වකාත් ජනරාල් වශයෙන් කටයුතු කළේය. 1923-1928 දක්වා මදුරාසි ආණ්ඩුවේ අධිකරණ ඇමති වශයෙන් ද 1924 දී විධායක මණ්ඩලයේ උපසභාපති වශයෙන් ද පත් වූ රාමස්වාමි අයියර් මහතා 1928 දී මදුරාසි ආණ්ඩුවේ සාමාජිකත්වයෙන් ඉල්ලා අස්ව නැවතත් නීතිඥ වෘත්තියෙහි යෙදුණේය. 1931 ඉන්දියානු ආණ්ඩුවේ වැඩබලන අධිකරණ ඇමති වශයෙන් පත්විය. ඊට පසු අවුරුද්දේ ට්රැවන්කෝර් ආණ්ඩුවේ අධිකරණ සහ ආණ්ඩු ව්යවස්ථා පිළිබඳ උපදේශක තැන වශයෙන් ද හේ කටයුතු කළේය.
රාමස්වාමි මහතා නීති අංශයෙහි පමණක් නොව ඉන්දියානු දේශපාලන බිමෙහි ද කැපී පෙනෙන පුද්ගලයෙකි. රජයේ පදවි සහ කාරක සභා බොහෝ ගණනක මොහු සේවය කළේය. ඉන්දියානු ජාතික සංගමයේ ප්රමුඛ සාමාජිකයකු වන මොහු 1917 සිට 1918 දක්වා එම සංගමයේ ප්රධාන ලේකම් ධුරය දැරුවේය. 1911 මදුරාසි සංයුක්ත මණ්ඩලයේ සාමාජිකත්වය ද 1919 ප්රතිසංස්කරණ පනත යටතේ ව්යවස්ථා සම්පාදනය කිරීමෙහිලා යොදන ලද කාරක සභාවේ සාමාජිකත්වය ද මොහු විසින් දරන ලදි. 1920 මදුරාසියෙහි ප්රතිසංස්කරණය කරන ලද ආණ්ඩුක්රමය යටතේ පිහිටුවූ ව්යවස්ථාදායක මණ්ඩලයේ අසුන් ගත් රාමස්වාමි මහතා 1926 සහ 1927 ජිනීවාහි පවත්වන ලද ජාතීන්ගේ සංගමයේ සාකච්ඡා සභාවේ ඉන්දියානු නියෝජිතයකු වශයෙන් කටයුතු කළ අතර ඉන් පසුව ද එවැනි සම්මේලන කිහිපයක ම ඉන්දියාව වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේය. 1931 ඉන්දියානු වටමේස සාකච්ඡාවට සහභාගි වූ මෙතෙම ඊට පසු අවුරුද්දේ ඉන්දියා ආණ්ඩුවේ වෙළඳ අමාත්යධුරයට පත්විය. 1933 ඉන්දියානු නියෝජිතයා වශයෙන් ලෝක ආර්ථික සම්මේලනයට සහභාගී වූයේ ද වැදගත් පදවි බොහොමයක් දරා ඉමහත් කීර්තියක් ලබා සිටි මේ මහතාය. 1934 කාශ්මීරයට අලුත් ව්යවස්ථාවක් කෙටුම්පත් කළේ ද මොහුය. 1936 දී දිවාන් පදවියට පත්කරනු ලැබූ මොහුගේ ඉමහත් සේවයන් සලකා ට්රැවන්කෝර් මහාරාජා විසින් 1944 දී "සචිවෝත්තම" යන නාමය ද ට්රැවන්කෝර් රාජ්ය හමුදාවන්ගේ ලෙෆ්ටිනන්ට් ජනරාල් පදවිය ද මොහු වෙත පිරිනමන ලදි. 1947 දී හෙතෙම ට්රැවන්කෝර්හි දිවාන් පදවිය අත්හැර දැමීය.
අධ්යාපන කටයුතු කෙරෙහි ද මොහුගෙන් වී ඇති සේවය ප්රශංසනීයය. ට්රැවන්කෝර් විශ්වවිද්යාලයේත් අන්නමලෙයි විශ්වවිද්යාලයේත් උපකුලපති වශයෙන් ඔහු කටයුතු කර ඇත. 1949 දී හොනොලුලුහි පවත්වනු ලැබූ ප්රාචීන-ප්රතිචීන දර්ශන සම්මේලනයේ ඉන්දියානු නියෝජිතයා වශයෙන් මොහු පෙනී සිටියේය. 1953 ඉන්දියානු ප්රවෘත්ති පත්ර කොමිසමේ සාමාජිකයකු වූවා පමණක් නොව ඊට දෑවුරුද්දකට පසු ඉන්දියාවෙන් චීනයට යවනු ලැබූ දූත පිරිසෙහි නායකයා ද විය. ඊළඟ අවුරුද්දේ බ්රිතාන්යයෙහි පවත්වන ලද පොදු රාජ්ය මණ්ඩල විශ්වවිද්යාලයීය සම්මේලනයට ඉන්දියානු නියෝජිතයා වශයෙන් සහභාගි වූයේ ද මොහුය.
දක්ෂ කථිකයකු හැටියට සුප්රකට රාමස්වාමි අයියර් මහතා 1961 දී ලංකාවට පැමිණි අවස්ථාවේ දී ප්රසිද්ධ කථා කීපයක් ම පැවැත්විය.
(සංස්කරණය:1963)