ඇන්ටිගෝනස් I

(ඇන්ටිගෝනස් සයික්ලොප්ස්) (ක්‍රි.පූ. 382-301). දෙවැනි පිලිප් රජතුමාගේ පුත්‍රයකු වූ මොහු මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් රජුගේ ප්‍රමුඛ සේනාපතීන් අතුරෙන් කෙනෙකි. ක්‍රි.පූ. 333 දී ඇලෙක්සැන්ඩර් විසින් ඇන්ටිගෝනස් ප්‍රිජියාවේ පාලකයා වශයෙන් පත්කරන ලදි. ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ ආක්‍රමණයන්හි දී ඔහුට ඇන්ටිගෝනස්ගෙන් විශාල සේවයක් සිදු විය. ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ මරණයෙන් පසු ඔහුගේ අධිරාජ්‍යය සේනාපතීන් අතරේ බෙදාගන්නා ලද අවස්ථාවේ දී ඇන්ටිගෝනස්ට ෆ්‍රිජියාවට අමතරව පැම්ෆිලියා සහ ලිසියා යන ප්‍රදේශ ලැබිණි.

ඇලෙක්සැන්ඩන්ගෙන් පසුව මැසිඩෝනියාවේ රාජ්‍ය ප්‍රතිශාසකයා වූ ඇන්ටිපේටර්ගේ මරණයෙන් (ක්‍රි.පූ. 319) පසුව ආසියාවේ විශාල ප්‍රදේශයක් ලබාගැනීමටත් එමෙන් ම ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ අධිරාජ්‍යයේ පරමාධිපතිත්වය ලබාගැනීම සඳහාත් උත්සාහ කළ හෙයින් ඇන්ටිගෝනස්ට බැබිලෝනියාවේ සෙලූකස්, මිසරයේ ටොලමි 1, කැසැන්ඩර් හා ලිසිමැකස් යන සේනාපතීන් සමඟ නිතර ගැටෙන්නට සිදු විය. ඇන්ටිගෝනස්ට විරුද්ධ වූවන් අතර මිත්‍ර සම්මුතියක් ද විය. ක්‍රි.පූ. 311 දී එළඹගත් ගිවිසුමකට අනුව සුළු ආසියාව හා සිරියාව ඔහුට තාවකාලික වශයෙන් අයත් විය. එහෙත් සුළු කලකින් ටොලමි I ද කැසැන්ඩර් ද ඇන්ටිගෝනස්ට විරුද්ධව නැවත සටන් ආරම්භ කළහ. ක්‍රි.පූ. 306 දී සලාමිස් නම් ස්ථානයේ දී ලත් ජයග්‍රහණයෙන් පසුව ඇන්ටිගෝනස් රාජ නාමයක් ද ලබා ගත්තේය. එයට පසුව මිසරය යටත් කරගැනීමට ඔහු දැරූ උත්සාහය නිෂ්ඵල විය. ක්‍රි.පූ. 301 දී කැසැන්ඩර්, සෙලූකස් හා ලිසිමැකස් සමඟ ඉප්සස් නම් ස්ථානයේ දී කරන ලද තීරණාත්මක සටනේ දී ඇන්ටිගෝනස් මරණයට පත් විය.

මැසිඩෝනියාවේ ඇන්ටිගෝනස් රජ පවුල ආරම්භ වුයේ මොහුගෙනි. ඩිමිට්‍රියස් I මොහුගේ පුත්‍රයාය.

(සංස්කරණය: 1967)