ඉවැඩ්නි ද සිල්වා
සියලු සැප සම්පත් හිමි තම දරුවනුත් කිසිදු හව්හරණක් නැති අනාථ දරුවනුත් තමාගේ ම දරුවන් සේ සලකා ක්‍රියා කළ දයාවෙන් පිරි කාන්තාවකි, ඉවැඩ්නි ද සිල්වා.
1890 වසරේ අප්‍රේල් මස 10 වැනි දින රත්ගම දී ජන්මලාභය ලැබූ ඉවැඩ්නි ලක්‍ෂ්මිනී ද සිල්වා එකල රත්ගම ප්‍රදේශයේ විසූ ඉඩම්හිමි වැවිලිකරුවකු ද මිනිරන් පතල් හිමියකු ද වූ එස්. ද එස්. ගුණසේකර මැතිතුමාගේ දරුවන් දොළොස්දෙනා අතරින් වැඩිමලා වූවා ය. ඇගේ මව ඉයුජිනී ද සිල්වා නම් විය. බාල සහෝදරියන් සිව් දෙනකු හා සොයුරන් හත් දෙනකුගේ වැඩ කටයුතු කෙරෙහි විමසා බැලීමට ඇයට කුඩා කළ සිට ම සිදු විය.
ඉවැඩ්නි අටළොස් වැනි වියේ සිටිය දී තිස් නව හැවිරිදි ඇගේ මව මිය යාමෙන් සිය සොයුරු සොයුරියන් බලා හදාගෙන කටයුතු කිරීමට ඇයට සිදු විය. කිපෙනසුලු තම පියාගේ දඬුවමින් තම දඟකාර සොයුරු සොයුරියන් බේරාගෙන මවක සේ ඔවුන් රැක ගත්තී, ඈ ය. කොළඹ කාන්තා විද්‍යාලයයේ ඉගෙනුම ලබන අතර ම ඈ මේ භාරදූර වගකීම ද හරිහැටි ඉටු කළා ය.
1913 වසරේ මැයි මස 13 වැනි දින ඇය යුග දිවියට එළඹුනේ තම පියාගේ සොයුරියගේ එකම දරුවා වූ අර්නස්ට් ද සිල්වා බ. නම් බැරිස්ටර්වරයා සමඟයි. එංගලන්තයේ දී අධ්‍යාපනය ලබා සිටි ඔහු ධනවත් සමාජ සේවකයෙක් ද විය.
විවාහයෙන් පසු ඈ තම සැමියා සමඟ ම සමාජ සේවා කටයුතුවල යෙදුණා ය. මව නැති තම සොයුරු සොයුරියන් බලා ගැනීමෙන් ලත් පළපුරුද්ද නිසා අනාථයන් කෙරෙහි දයාව සහ අනුකම්පාව පැතිර වීමට ඈ පුරුදු වූවා ය. පිනට දීම ඇගේ දිවියේ එක අංගයක් විය. තම සැමියා ආරම්භ කළ රත්ගම දේව ප්‍රතිරාජ පිරිමි පාසැල, දේව ප්‍රතිරාජ ගැහැණු පාසැල හා සර් අර්නස්ට් ද සිල්වා විද්‍යාලයේ අවශ්‍යතා ඉටු කිරීමට ඈ ඉදිරිපත් වූවා ය. මේ පාසැල්වල දීප්තිමත් සිසුන්ගේ අධ්‍යාපනයටත් අනාගත සුභ සිද්ධියටත් ඇය නොපැකිල ආධාර කළා ය.
ඇගේ ජීවිතය අනාථ වූ හා අසරණ දරුවන්ගේ යහපත වෙනුවෙන් ම කැප වී තිබිණ. ඔවුන් කෙරෙහි මහත් දයානුකම්පාවක් දැක් වූ ඇය මීගමුවේ වලාන ප්‍රදේශයේ පිරිමි දරුවන් සඳහා අනාථ නිවාසයක් ආරම්භ කළා ය. මේ දරුවන්ගේ අනාගත ජීවිකා වෘත්තියකට මඟ සලසනු වස් විවිධ අංශවල තාක්‍ෂණ දැනුම ලබා දෙන තාක්‍ෂණික ආයතනයන් ද එයට අනුබද්ධ ව පිහිටවූවා ය. හීනටියන ප්‍රදේශයේ ද තවත් අනත්දරු නිවාසයක් ඇය විසින් අරඹන ලද ද එහි දරුවන් පැවිදි කිරීම සඳහා පුහුණු කිරීමේ කටයුතු සම්පාදනය අඩාල වූයෙන් එය වැඩිකල් නොපැවතිණ. තවත් අනාථ නිවාසයක් හැඳල ප්‍රදේශයේ නාගොඩ ඇරඹූ අතර දරුවෝ සියදෙනෙකු පමණ එහි රැකවරණය ලැබූහ. අකල්හි වියෝ වූ තම නැඟණියක සිහි කිරීම පිණිස 1940 දී ඇය විසින් ලක්‍ෂ්මී බෞද්ධ සංගමය පිහිටුවන ලදි. මෙය බොහෝ දුරට දුප්පත් දරු දැරියන්ගේ ශුභ සාධන කටයුතු කෙරෙහි යොමු වී තිබිණ. මේ සංගමය මඟින් මොරටුවේ ලක්‍ෂපතියේ අනාථ නිවාසයක් පවත්වා ගෙන යනු ලැබේ. මේ අනාථ නිවාස පවත්වා ගෙන යෑම සඳහා රජයෙන් මූල්‍ය සම්පාදනයක් සිදුවුවත් එය ඒවායේ අවම අවශ්‍යතා පිරිමැසීමට පමණක් ප්‍රමාණවත් වන බැවින් අවශ්‍යතා වැඩි හරිය ලබා දෙන්නේ මොවුන්ගේ පවුලේ අරමුදලිනි.
ඉවැඩ්නිගේ නිවස කෙතරම් අනාථ දරුවන්ගේ සේවය සඳහා කැප කොට තිබුණේ ද යත්, නිරන්තරයෙන් ම එහි අනාථ දරුවන් තිස්දෙනෙකු පමණ සිටි බව කියැවේ. ඇගේ දරුවන් තුළ ද මවගේ මේ සමාජ සේවා කටයුතු කෙතරම් කා වැදී තිබුණේ ද යත් අකාලයේ මිය ගිය ඉවැඩ්නිගේ දරුවකු සිය දේපළ පවරා තිබුණේ පුණ්‍ය කටයුතු සඳහා ය. තම සැමියාගේ මව දෙමටගොඩ වේලුවනාරාමය තැනවූ අවධියේ සිය දරුවන් ලවා මෙයට අවශ්‍ය වැලිවලින් කොටසක් අද්දවා ගත්තේ ඔවුන් ද පුණ්‍ය කටයුතු කෙරෙහි උනන්දු කරවීම සඳහා ය.
ඉවැඩ්නිගේ සැමියා අර්නස්ට් ද සිල්වා මහතා නයිට් නාමයකින් පුදනු ලැබූ අතර ඇය ද සිල්වා ආර්යාව යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නට විය. අර්නස්ට් ද සිල්වා 1957 වසරේ මිය ගිය අතර ද සිල්වා ආර්යාව සමාජ කටයුතු දිගට ම පවත්වා ගෙන ගියා ය. ඇය කළ සමාජ සේවයට උපහාරයක් වශයෙන් ඇය උත්තර මන්ත්‍රී මණ්ඩලයට පත් කරනු ලැබුවා ය. එහි පවත්වන ලද වාද විවාදවලට ඇය සහභාගී වූවා ය. 1963 වසරේ නොවැම්බර් මස 01 වැනි දින සිට 1965 වසරේ අප්‍රේල් 06 වැනි දින දක්වා ඈ උත්තර මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ මන්ත්‍රීවරියක ලෙස කටයුතු කළා ය. ඇයට මේ තනතුර හිමිවූයේ තම වියපත් අවස්ථාවේ වූ හෙයින් එහි බොහෝ කල් රැදෙන්නට ඉඩ නොලැබිණ.
මුදලට වඩා සිය රට සහ ජාතිය අගය කළ ඈ තම විශාල මන්දිරය වූ ශ්‍රීමතීපාය මහලු කාලයේ දී තම නිවාසය වශයෙන් පාවිච්චියට අකැමැති වූයේ එය ඉතා විශාල එකක් වූ බැවිනි. කුඩා නිවාසයකට යනු කැමති ඈ තම නැගණියකගේ යෝජනාව පරිදි ශ්‍රීමතීපාය විකුණා දැමීමට අදහස් කළ අතර විදේශ තානාපති කාර්යාලයක් ඒ සඳහා අතිවිශාල මුදලක් ගෙවීමට ඉදිරිපත් වුව ද ඒ ලාභය නොතකා එයින් අඩක් පමණ වූ මුදලකට ලංකා රජයට අලෙවි කළේ එයින් ද තම රටට සේවයක් කරන අටියෙනි.
(කර්තෘ: සුමනා ඇල්ලේපොල?)
(සංස්කරණය නොකළ)
