උත්තම චෝළ
(ක්රි.ව. 973-985). පරකේශරී, වික්රම චෝළ යන විරුද නාමයන්ගෙන් ද හඳුන්වනු ලබන මොහු දකුණු ඉන්දියාවේ චෝළ වංශයට අයත් රජෙකි. ඔහු ගන්දරාදිත්ය නමැති චෝළ රජුගේ හා ශේම්බියන් මහාදේවියගේ පුත්රයා බව සෙල්ලිපි සාධක අනුව දත හැකිය.
ගන්දරාදිත්යගේ ඇවෑමෙන් අරිකුජය සුන්දර පරාන්තක හා දෙවැනි ආදිත්ය ද රජ කිරීමෙන් පසු උත්තම චෝළ රාජ්යයට පත් විය. ඉතිහාසඥයන් දක්වා ඇති පරිදි ඔහු උපායයෙන් දෙවැනි ආදිත්ය ජීවිතක්ෂයට පත් කොට, ක්රි.ව. 973 දී අරුමෝළි (පසුව I වැනි රාජරාජ) වෙනුවට තමන් සිංහාසනයට හිමිකරු ලෙස ප්රකාශ කැරැවීය.
කාංචිපුරම්, උත්තරමේරුර් වැනි ස්ථානවලින් ලැබී ඇති සෙල්ලිපි අනුව, උත්තම චෝළ රජ වනවිට රාෂ්ට්රකූට ආක්රමණ නිසා අහිමිව තිබුණ උතුරු පෙදෙස් චෝළයන්ට අයත්ව තිබිණැයි සැලකිය හැකිය. සෙල්ලිපිවලින් ඔහුගේ දේශපාලන කාර්යයන් පිළිබඳව විශේෂ යමක් නොදත හැකිය. ඔහු දේශපාලන ක්ෂේත්රයෙහි හිමි කරගන්නා ස්ථානයට වඩා වැදගත් ස්ථානයක් ආගමික ක්ෂේත්රයෙහි හිමි කරගන්නා බව නීලකණ්ඨ ශාස්ත්රී මහතා දක්වයි. ආගමික අංශයෙහි ලා පරිත්යාගශීලී බවක් දැක්වූ ඔහුගේ පාලන බලය මයිසූරයේ කෝලාර් දක්වා විහිදී තිබුණු බව ද සෙල්ලිපි අනුව පෙනේ.
මෙතෙක් සොයාගෙන තිබෙන පැරණි ම චෝළ රන්කාසිය අයත් වනුයේ ද ඔහුගේ කාලයටය. මදුරාසි කෞතුකාගාර තහඩු ලිපිවලින් උත්තම වෝළ රජු දවස පැවති සමාජ ජීවිතය හා පාලන ක්රම පිළිබඳව තොරතුරු හෙළි වෙයි. ක්රි.ව. 980 දී පමණ තෛල II නමැති චාලුක්ය රජු උත්තම චෝළ පරාජය කළ බව කියනු ලැබේ.
(සංස්කරණය: 1970)
