දශරථ
අයොධ්‍යා දෙශය පාලනය කළ සූර්‍ය්‍ය වංශයට අයත් ප්‍රසිද්ධ රජෙකි. ඒ රජහට කෞශල්‍යා, කෛකෙයි, සුමිත්‍රා යයි බිසෝවරු තිදෙනෙක් වූහ. පද්ම පුරාණයෙහි කෞශල්‍යා, සුමිත්‍රා, සුරූපා, සුවෙෂා යයි බිසෝවරු සිව් දෙනෙක් සිටි බව සඳහන් වේ. ඔහුට රාම, ලක්‍ෂමණ, භාරත, ශත්‍රැඝන යයි පුත්තු සිව්දෙනෙක් වූහ. තරුණ වයස එළඹුණු ඒ සිව්දෙනාට සීතා ආදී කුමරියන් සිව්දෙනෙකු පාවා දෙන ලදි. වැඩිමහල් පුත් රාම කුමරුට රාජ්‍ය පැවරීමට කටයුතු සූදානම් කර ගෙන යන අතර කෛකෙයි බිසවගේ අයැදුම පරිදි තුදුස් වසක් ගත වනතුරු රාම කුමාරයා රටින් බැහැර කිරීමටත් ඇයගේ පුත් භරතට රාජ්‍ය පැවරීමටත් සිදු විය. මේ නිසා හටගත් පුත්‍ර ශෝකයෙන් ඒ රජ කළුරිය කෙළේ ය. ඔහුට මෙපරිද්දෙන් පුත්‍ර ශෝකයෙන් මිය යාමට සිදු වූයේ ඍෂිවරයකු විසින් කරන ලද ශාපයකිනි.
ශබ්ද වෙධියකු වූ දශරථ රජ දිනක් මුව දඩයමට ගියේ තවුසකු කිසියම් භාජනයකට දිය පුරවන හඬ අසා වනමෘගයකුගේ ශබ්දයකැයි සිතා හීයක් විද්දේ ය. ඊශරය වැදුණු ශ්‍රාවණ නමැති ඍෂිපුත්‍රයා එයින් මිය ගියේ ය. ඔහුගේ මව්පිය දෙදෙන හීශරයෙන් මිය ගිය පුත්‍රයා වැළද හඩා වැලපී ඒ ශරය විද්ද රජු පුත්‍ර ශොකයෙන් මියයේවායි ශාප කළහ. ඒ ශාපය අනුව රජුට පුත්‍ර ශෝකයෙන් මියයන්ට සිදුවිය. මොහුගේ රාජය සමයෙහි පෘථිවියට දොළොස් වසක් වැසි නොලැබීයාමට හේතුවක් ලෙස සැලකෙන රොහිණීශකට නක්‍ෂත්‍ර මණ්ඩල බිඳගෙන ශනිග්‍රහයා ගමන් කරන්ට මත්තෙන් ඒ රජු ශනිග්‍රහයා සතුටු කර එම විපතින් පෘථිවිය මුදාගත් බව පුරාණයන්හි සඳහන් වේ.
(කර්තෘ: ඩී.ආර්. සෙනෙවිරත්න)
(සංස්කරණය නොකළ)
